1/2/2016
KS Bùi Tho
Dù rằng việc viết lách lưu trữ mấy năm nay đều dùng computeur, nhưng thói quen hằng năm của tôi vẫn được duy trì là tìm, xem xét lại những lưu trữ của tôi gồm hình ảnh, thư từ, bài viết…Tôi gặp lại hai tập hồ sơ mà tôi cho là quí báu:
A/ Hồ sơ 1 : Huỳnh Minh Bảo, tôi biết anh qua những bài viết về cây hoa của Nông Lâm Mục trong báo Khoa Học Phổ Thông, đâu ngờ anh là con rể của đất Blao, nhà vợ anh không xa lại là chỗ gia đình thân quen. Trong một lần về quê vợ, tôi được gặp anh và từ đó chúng tôi liên lạc nhau bởi cùng yêu thích cây hoa và cũng là đồng môn vì cùng học một trường, anh tốt nghiệp kỷ sư thủy lâm, chính anh đã giới thiệu cây Phượng vàng do tôi ươm trồng. Những gì khúc mắc về rừng, cây rừng đều nhờ anh giải thích cho nên tập lưu giữ bức thư trả lời của anh, tôi ghi là tài liệu tham khảo cần thiết, vì vấn đề nào anh cũng giải thích tường tận, chữ viết của anh cũng khá đẹp.
Công tác trong ngành Lâm Nghiệp thành phố, anh là chuyên gia nhận diện và phân tích gỗ. Anh đã giả từ cõi đời này cách đây 3 năm. Nhớ đến anh, cảm ơn những bức thư nặng tình, cảm ơn những tài liệu quí báu anh trao, và hơn hết, chính anh là người thúc tôi viết lại, để đến hôm nay tôi có hơn 15 năm với Tạp Chí Hoa Cảnh của Hội Hoa Lan Cây Cảnh Thành Phố Hồ Chí Minh
A /Hồ sơ 2 : Lương Văn Sáu. qua tạp chí Hoa Cảnh với bài viết về Cây Chuông Đỏ ( Sò Đo Cam) tại chùa Quan Âm Đà Lạt có kèm ảnh của ông cạnh cây hoa , làm tôi liên tưởng đến năm 1983, phụ trách gian hàng triễn lãm của trường TH Kỷ thuật nông nghiệp Bảo lôc tại Đa lạt như chừng tôi đã gặp ông cùng một số người đứng tuổi vào thăm gian hàng, đặc biệt là chỉ nói chuyện với nhau bằng tiếng Pháp.
Được biết ông là một một trửơng ty Nông Nghiệp làm việc từ thời Ngô Đình Diệm năm 1963 làm liên tục cho đến 1975. Là người Nam bộ dáng dong dỏng cao, chỉ thấy qua hình ảnh chứ chưa một lần hội ngộ , biết và thích ông qua tạp chí Hoa Cảnh từ những bài viết về cây hoa có tính chuyên môn cao khi nói đến cây Chuông vàng ,Vông Kê , Đậu Tía và nhiều loài cây khác, ông là người đã di thực cây Jarcaranda về trồng tại Đà Lạt mà bây giờ người ta quen gọi là Phượng Tím..
Tôi mong mỏi có dịp gặp mặt, và rât tiếc khi có cơ hội tìm đến nơi tìm vào nhà thì ông đã thành người thiên cổ. Trước đó , có dịp trao đổi qua lại bằng thư, những bức thư của ông trở thành kỷ vật riêng tôi về một con người tài ba, suốt đời tận tụy với sự nghiệp, thật đáng kính trọng.
Nay tôi xin phép được đăng tải một trong những bức thư của ông để bày tỏ lòng ngưỡng mộ, cùng trân trọng tưởng niệm đến một bậc thầy trong ngành học có lẽ cùng thời với GS Lê văn Ký, Bùi Xuân Thanh, Đồng Phú Hộ, Nguyễn viết Trực….là những người thầy đáng kính của tôi.
Thư của Bác Lương văn Sáu
Dalat 16-6-2003
Mến gửi cậu
Hổm rày nhận được thư cậu, mà đến nay mới hồi âm.
Từ ngày được thư tin của cậu nhờ cháu Nhung đem đến nhà , mới nhớ lại chuyện xưa, nghĩa cũ của vùng Blao,nói tóm lại là vùng cao nguyên Đồng Nai Thượng, Nay thì nghe cậu về Bảo Lộc để hưu trí cũng vui vui. Như Bác đây quê tận Tịnh Biên Châu Đốc, An Giang, rồi số phần lên tới tận Langbiang này mà sống đến nay, cũng vì theo Cái Nghiệp Nông Lâm phải không cậu?
Đúng vậy, Từ 1942 Bác tốt nghiệp trường Nông Lâm Bến Cát cùng trường với ông Nguyễn văn Tài là Ba cháu Hồng Nhung,lúc mới ra trường tập sự với Giáo Sư Nanta được cử lên Blao học về ngành Phytosanitaire lúc đó.
Đến 1945, Nhật đảo chánh, Bác bỏ ngành về Tổng nha Lâm Nghiệp Đông Dương với Chollet, lúc đó còn Pháp đang cai trị, nên học Bến Cát cùng giáo sư Bouillere, với Caty, nhờ vậy mới ra trường ở Bến Cát ( Lúc đó Pháp không mở trường Cao đẳng ở Miền Nam nên mới lập trường Trung Cấp Canh Nông Bến Cát ) thì Pháp mới cho làm việc.
Vốn thích nghề trồng hoa lúc làm việc ở Blao, Djiring, Lang hanh rồi lên Đà Lạt Langbiang, về Sinh học thực vật rất qui mô, khí khậu á nhiệt đới ( Subtropical) nên ở cao độ, thì ôi thôi đa dạng cây cảnh, bông hoa nổi tiếng. Bác thấy ở ta chưa có môn học về Hoa nên tiếp qua Pháp học E.N.H ( E1cole Nationale d’ Horticulture) Pháp chỉ có một trường Quốc Gia Horticulture này mà thôi. Các nước Bỉ ,Holland, Espagne, Đức,,,đều phải qua Pháp học nghề này ,nhờ vậy sau này bác có bạn quen cùng lớp dẩn về nhà chơi ở nghỉ hè, nghỉ tết làm quen phong cảnh các nước Châu Âu kể trên.
Trường này cũng là một cơ sở của ChaTeau Versailles lập ra ( Nằm phía sau chateau luôn ) nên các thầy dạy ( Gs Hardy ) coi luôn nhà trường đem sinh viên qua làm vườn, chăm sóc vườn của Chateau luôn , được một công hai chuyện.
Đi học đã đời nghề này tại các nước ,mới thấy nước ta có rất nhiều cây cảnh rừng (essences forestieres) không thua gì các nơi, bông hoa thì đa dạng .Nên khi trở về Việt Nam gặp thời trào ông Diệm bắt lên Đà lạt năm 1963 coi luôn 3 vườn : Bourgery, Dinh 2 , Dinh Bảo Đại còn thêm một vườn của ông bà Nhu mới ngán sợ. Đồng thời còn mệt hơn là làm Trưởng Ty Nông Nghiệp qua mấy trào cho đến ngày 30-4-1975 như cậu đã biết. Rời khỏi ty được về ở địa chỉ 4 F Bùi thị Xuân cho đến nay xuống cấp trầm trọng, khi bị đại phẩu câm luôn từ 1989.
Nay nghe cậu về ở luôn, hưu trí tại Bảo Lộc là nơi sinh quán cũng hay đó, ráng tiếp tục mà phát triển làm ăn, đường đi còn dài, còn sức , đừng lo. Còn bác thì còn lo nợ đời ( 82 tuổi bác gái còn bác thì 83 ) già neo đơn vì không con nên không còn sức dời đi đâu mà sống nữa. Thôi đành chịu lạnh!
Năm 1975, còn khoẻ nên có viết tiếp báo Khoa Học do ông Lâm văn Vãng chủ biên, sau đó có người quen bảo viết cho Tạp Chí Hoa Cảnh , cho đến nay. Đầu năm 2003, bác không viết được bài nào hết , nhà không có ai ,bác gái bệnh già, bác phải lo trong lo ngoài còn thêm bệnh Câm nữa nên không còn rãnh để viết bài cho tạp chí, chờ xem cậu có sản xuất được cây Hoa Chuông Vàng bằng gieo hạt ở ngoài gửi về , rồi có gửi lên cho bác (được một ít hạt đây) vậy là tốt rồi ,khi nào có dịp bán được thì bác sẽ giới thiệu. Tiếc là từ khi dời về tại 4f đường Bùi thị Xuân phường 2 là căn nhà trước kia chủ nhà cất phía sau cho Sinh Viên Thuê (3,8x8m) Không có sân, đất hẹp nên bác không có chỗ gieo trồng gì nữa. Như tết rồi cháu Hồng Nhung có ghé nhà rồi, bác có giao cho cháu Nhung cây Chanh Ngọt còn sót lại mà bác gái bảo giao cho cháu Nhung đem về giữ giống kỷ niệm.
Vài hàng thăm gia đình cậu bình an.
Lương văn Sáu
Trong không khí trầm hương, trước thềm xuân mới, giữa ngàn cây đang nẩy lộc, đâm chồi. giữa muôn hoa đang rộn ràng khoe sắc.
Xin được đốt nén tâm hương tưởng nhớ đến những người suốt đời luôn tận tụy với cây với hoa, làm đẹp cho đời.
BÙI THO
--------------------
Bùi văn Tho
37 nguyễn văn Trỗi F2 Bảo Lộc – Lâm Đồng
ĐT 0975186105
