Quýt tiến vua Hương Cần

Quýt tiến Vua Hương Cần đọ Quýt Đường Minh Đức.
Qua fb, làm quen với bạn trẻ Le Khac Phuoc (Phúc) ở bộ môn BVTV, trường ĐH Nông Lâm Huế. Nhân về Huế, mời gặp mặt, uống cafe làm quen. Qua trò chuyện, mới nhắc đến Quýt Hương Cần, vang bóng một thời là Quýt tiến Vua, nay không biết ra sao. Riêng nhà mình, hàng năm đến mùa quýt có học trò cũ của Ba mình biếu Thầy cả rổ quýt Hương Cần, lúc mình còn nhỏ rất là thích vì hồi đó trái cây hiếm, ăn được quýt ngọt, thơm ngon, nhận phần chia 1 trái, ăn múi xong thì ăn luôn cả vỏ.
Chiều hôm sau 3 anh em ( thêm anh Nguyễn Văn Đức) đi thăm lại vùng quýt Hương Cần, hỏi thăm lần cũng tìm ra được nhà của lão nông Hồ Đăng Dĩ chuyên trồng và cùng con cháu bảo tồn được giống trái cây hiếm này.
Thường vụ quýt thu vào tháng 10 DL. Mình có đem theo chục trái Quýt Đường ở vườn (xã Minh Đức, Hớn Quản, Bình Phước) để mời nông dân Huế ăn và đánh giá chất lượng. May mắn sao ngoài vườn còn sót lại độ 5 trái Quýt Hương Cần và gia đình ông Dĩ rất vui vẻ, chia sẻ thật lòng thăng trầm nghề trồng quýt.
Theo 1 anh bạn trẻ dẽo miệng khoe là bóc 1 trái quýt thì mùi thơm bên kia cầu cũng nhận được.
Nhìn qua thì trái Quýt Hương Cần nhỏ nhỏ, xinh xinh, da dẻ hồng hào như các O gái Huế bên cạnh anh chàng Quýt Đường to con như Mỹ. Bóc vỏ thì quả thật thơm lừng, danh bất hư truyền, ăn thì vị ngọt, đậm đà hơn rõ. Ngay vỏ bên trong cũng có màu hồng đẹp không trắng dã và vị nhạt hơn của Quýt Đường. 
Đây là nguồn gen quý cần bảo tồn và phát triển cũng như kết hợp du lịch sinh thái. Gia đình ông Dĩ , mỗi người có vài sào trung bộ (496m2) trồng quýt dọc theo sông Bồ uốn quanh thơ mộng, mỗi sào 24 cây (4,5 X 4,5 m), thu nhập mỗi năm trên dưới 50-60 triệu vì cây 4-5 năm tuổi có thể thu 100-200 ký, với giá trên dưới 20.000 đ/ký.
Diện tích trồng giảm vì bị lũ lụt, nông dân ít vốn nhưng hai năm sau này nhờ có hồ tích nước Tả Trạch đầu nguồn nên an toàn hơn ít bị ngập lụt, thay vì làm lúa giá trị không cao thì nên chuyển qua cây ăn trái như Quýt, Thanh Trà, Bưởi, Cam thì sẽ mang lại lợi nhuận cao hơn. Cần quan tâm hỗ trợ vay vốn, liên kết đầu tư cho bà con nông dân. Hiện nay chỉ còn trên dưới 10 mẫu ta Quýt hiếm này.

Lê Hiếu Hữu ( ĐHNN/CT- Chuyên viên Marketing)

Nho nhỏ xinh xinh

Quýt Hương Cần bên phải

Năm chàng Quýt Đường (trên) đọ năm O Quýt Hương Cần dưới

Vườn 2 năm tuổi


Quýt Hương Cần bóc vỏ