Chuyện  tình Nga thời Nga Hoàng nhưng vĩnh cửu trên Thế Giới:

 

 

 

 Leo Tolstoi năm 1908

       Thời trung học 1945 – 1950 , chúng tôi chỉ đọc được các truyện Nga của Turgenev ( 1821- 1881 ), Maksim Gorky ( 1868-1936 ), Dostoiyevski (1821-1881)  …  và trong thập niên 1970 , xem được phim Bác Sĩ  Zivago của Boris Posternak (1890 - 1966) . Lạ lùng thay không nghe nói  tới truyện hay phim Chiến Tranh và Hòa Bình- War and Peace của văn hào Leo Tolstoi( 1828- 1910 ) , theo Bản Biên Tập Bình Luận   “Kiệt tác văn chương  Thế Giới – Masterpieces of World Literature” kê khai .

         Theo bản biên tập này , truyện ChiếnTranh và Hòa Bình rất có thể truyện kể  hay nhất chưa ai viết ra được ,  ghi chép hàng ngày những thời kì  chuyễn tiếp nhau  giữa Chiến Tranh  và  Hòa Bình ở nước Nga, trong hai thập niên đầu của thế kỷ thứ 19. Tolstoi có ý định  viết về chuyện của một người Nga   bị đày đi Siberia - Tây Bá Lợi Á ,  trở về năm 1856 .  Hắn là một thành viên của Phong trào Tháng  chạp - Decembrist , một phong trào cách mạng sáng tỏ ,   cố tìm cải cách hiến pháp ở Nga , trước khi chế độ Nga Hòang   đánh tan phong trào  tháng chạp năm 1825 .  Để hiểu rỏ nhân vật anh hùng của  mình hơn ,  Tolstoi quyết định   là trước tiên  ông phải  viết về thời  thanh niên  hắn : cho nên   truyện bắt đầu  tháng 7 năm 1805 .  

      Độc giả , lần đầu tiên gặp hắn không chắc là anh hùng là gã  Pierre Bezukhov , ở một dạ tiệc thủ đô  St. Peterburg  . Hắn  vừa trở về sinh  sống  ở Nga , sau khi du học ngọai quốc . Vụng về nhưng lại  hổn láo- táo tợn, lý tưởng ngờ nghệch  của hắn   dẫn hắn đến tranh luận  chánh trị  , trong lúc đó  hắn  khẳng định  tin rằng Nã Phá Luân - Napoleon I   là “ nhân vật   cao cả - lớn nhất Thế Giới”.   Sau dạ tiệc ,   Pierre   lui về nhà của  bạn cũ là Hòang thân - Prince Andrew Bolkonsky , và tiếp tục bàn luận về  Nã Phá Luân .  

     Lúc đó nói chuyện về Chiến tranh cũng xảy ra ở gia thất Rostov kế cận.  Nicholas, đứa con  còn trẽ của Bá Tước  Rostov ,  đã quyết định gia nhập đòan kỵ binh Âu Châu- hussards , làm tăng thêm   tình yêu say mê Nicholas của cô bà con Sonia.   Sau một cải vặt  về ve vản  vô hại của Nicholas  với một cô gái khác,  họ hôn nhau  . Quan sát  màn ôm hôn này   là cô em Natasha của Nicholas , ranh ma,   chỉ mới  13 tuổi ..    

    Những màn kịch sớm sủa  của xã hội ăn chơi – lảng phí và hạnh phúc gia đình giúp cho Tolstoi viết ra những giai đọan đầu  của sách này. “Mọi chuyện chấm dứt tốt đẹp cũng đều tốt đẹp - All ‘s Well That End Well” .  Tuy nhiên, khi ông  viết tới những giai đọan  liên can đến tàn phá của các cuộc chiến tranh Nã Phá Luân , ông trở thành  triết gia nội quan ( tâm ) hơn . Rút kinh nghiệm bản thân   ở cuộc chiến Tranh  bán đảo Crimean Wars , Tolstoi trình bày   cách nào chiến tranh  bừng nổi đã  quét sạch các  nguyện vọng cá nhân,  làm rối lọan   các mối dây liên kết gia đình  và thay đổi vĩnh viễn vận mệnh các quốc gia  .   Cho nên không lạ gì là  một đề tài quan trọng  cho cuốn truyện Chiến Tranh và Hòa Bình  lại   đề cập  sự tìm kiếm nghĩa lý cuộc sống , mà trật tự đã bị lật ngược  hòan tòan vì chiến tranh.

     Sách tụ điểm vào cuộc tìm kiếm của Pierre. Ông là  một người tốt , nhưng vẫn không am hiểu cuộc sống trên căn bản .  Sự kiện Pierre là con bấp hợp pháp nhấn mạnh đến một cảm giác bất ổn về nhận diện mình.    Sức mạnh cá tính ông  là ông tìm kiếm  bản chất mình theo nhiều lối mòn khác nhau  . Ở phần sách mở đầu , Pierre thám hiểm cuộc  sống phóng đảng  bằng cách tự dấn thân vào trụy lạc với các đồng bạn hoang dã  . Sau đó ,   ông sống cuộc sống xác thịt  lâudài vớI cô Helene Kuragin , xinh đẹp  nhưng lạnh lùng.  Khi cô Helene không   làm gì để làm khuây khỏa nổi trống trải nội tâm ông ,  ông may mắn  gặp được một  hội viên Tam Điểm – Freemason hút dẫn ông theo Phong trào Tam Điểm, một hội anh em  hoang đường , căn cứ trên lễ nghi và cơ cấu những phường hội  trung cỗ ;  lúc này rất phổ thông ở  Nga  và lôi cuốn các người thông minh …

     Sách Chiến tranh và Hòa Bình  mở  đầu   ở Thành Phố Nga St. Peterburg năm 1805 , khi cuộc xâm chiếm Tây Âu của   Nã Phá Luân  mới khởi sự gây sợ hải  ở Nga.   Rất nhiều nhân vật   của sách  được giới thiệu  đến tiệc bà chủ chủ nhân  xã hội đương thời.  Trong số này là Pierre Bezukhov, như đã nói trên là một tay khờ khạo   nhưng dễ thương,  con bất hợp pháp của  một bá tước giàu có  và Andrew  Bolkonski  . con thông mình  - đầy tham vọng    của một   cấp chỉ huy quân sự nghĩ hưu.   Chúng ta cũng gặp   gia đình Kuragin  hèn hạ và nông cạn  , gồm  cả người cha  nham hiểm Vasili,  người con   Anatole kẻ đào mỏ  và con gái  Helene , sắc đẹp mê hồn .  Rồi chúng ta đươc giới thiệu     với  một gia đình qúi phái Mạc Tư Khoa  -Moscow  là  Rostovs , có cô con gái sống động  Natasha , cô bà con  thầm lặng Sonya  và con trai bốc đồng  Nicholas , vừa   mới gia nhập  quân đội do Tướng Kutuzov chỉ huy .   

     Quân lính Nga  được động viên ,  vì Nga  liên minh  với Đế Quốc Áo – Austrian Empire đang cố  kháng cự lại cuộc tấn công của Nã Phá  Luân.  Cả hai Andrew và Nicholas đều đi ra tiền tuyến .   Andrew bị thương  ở trận chiến Austerlitz và dù sống sót , ở   nhà vẫn tưởng ông chết trận từ lâu. Pierre  được làm thừa kế duy nhất    của gia tài cha ông và cưới cô Helene Kuragina  trong một cơn mê mẫn. Helene lừa dối Pierre  và Pierre  thách thức  kẻ cám dỗ Helene  đấu súng tay đôi,   trong đó Pierre gần như  giết chết địch thủ   .  Vợ Andrew   là Lisa  sanh đứa con trai,    khi Andrew vừa trở về nhà  ở  nông trang mình gây sốc  cho gia đình Andrew .  Lisa chết khi sanh con   , để cho bà chị   của Andrew là Mary  nuôi con trai này  . Trong khi đó Pierre  thất vọng về cuộc sống vợ chồng , rời bỏ vợ  và trở thành liên quan   đến thủ tục tinh thần của  hội Tam Điểm .  Pierre cố gắng    áp dụng các dạy bảo thủ tục  khi xử lý nông trang   và chia sẽ các dạy bảo  này cùng  bạn An drew  ngờ vực nhiều , vì   Andrew đang  giúp đở   chánh phủ cải cách .

   Trong khi đó tài sản  gia đình Rostov đang mất dần ,  một phần lý do là  các nợ  đánh bạc của Nicholas .   Rostovs dự trù   bán trang trại gia đinh đáng quí của họ là Otradno .  Nicholas được khuyến khích   thành hôn cùng một   bà thừa kế   giàu có , dù trước đó đã đính hôn cưới   Sonya . Nicholas tiếp tục binh nghiệp và chứng kiến  hòa bình to lớc  giữa Nã Phá Luân và Nga Hòang - Tsar  Alexander .   Natasha khôn lớn lên , dự cuộc khiêu vũ đầu tiên   của cô , và   sa ngã  yêu đương cùng nhiều đàn ông,    trước khi  đính chặc nặng nề với  Andrew .   Cha của Andrew chống đối hôn nhân này và đòi hỏi  Andrew chờ đợi một năm  trước khi cưới Natasha .  Natasha miễn cưởng đồng ý  và Andrew   đi du lịch xa .

     Sau khi Andrew ra đi , cha ông trở nên dễ cáu kỉnh  và độc ác với Mary; cô này chấp nhận   mọi ác độc  với lòng  tha thứ  củaThiên Chúa Giáo.    Natasha bị  Anatole Kuragin hút dẫn   và anh ta    thú nhận  yêu cô .  Rồi cô  quyết định là cô yêu Anatole  và dự tính bỏ trốn theo người yêu, nhưng dự tính thất bại .   Andrew trở lại nhà  và  xua đuổi  Natasha vì đã  tằng tịu với Anatole  . Pierre   an ủi Natasha  và cảm thấy bị cô ta hút dẫn .  Natasha trở bịnh .

    Năm 1812,  Nã Phá Luân  xâm chiếm Nga và Nga Hòang Alexander I  miễn cưởng tuyên chiến . Andrew  trở   lại binh nghiệp tích cực .   Pierre  quan sát   phản ứng  Moscow đối với  đe dọa Nã Phá Luân  và phát huy   một cảm giác điên cuồng là Pierre có nhiệm vụ   phải ám sát Nã Phá Luân.   Quân Pháp tiến tới nông trang  Bolkonski  và  Hoang thân  Bolkonski già nua ( cha của Andrew ) được khuyến cáo rời bỏ nông trang  . Hòang thân  chết ngay khi quân Pháp tới . Mary , cuối cùng bị   bắt buộc phải rời nông trang mình , nhận thức là nông dân địa phương  phản đối .  Nicholas  bổng nhiên cởi ngựa đến và  cứu Mary .   Mary và  Nicholas  cảm giác một  mối tình lãng mạn khuấy động .   

     Quân Nga và quân  Pháp đánh nhau  một trận  quyết định ở Borodino,  nơi  quân Nga dù nhỏ bé hơn ,  đánh bại không giải thích được  các lực  lượng Pháp , làm Nã Phá Luân  chán nãn   vô cùng .   Ở St. Peterburg  đời sống  khung cảnh xã hội cao cấp  tiếp tục  , hầu như  không bị ảnh hưởng gì đến   Pháp chiếm đóng Moscow.  Helene tìm kiếm một hủy bỏ   hôn nhân bà cùng Pierre  , để  kết hôn  với  một hòang thân ngọai quốc . Đau khổ vì  tin tức này ,  Pierre  hóa điên  và chạy trốn bè bạn , lang thang một mình ở Moscow . Cuối chuyện là hôn nhân giữa  Pierre và Natasha năm 1813.

Tóm lại, Chiến Tranh và Hòa Bình là truyện của 5 gia đình: Bezukhows, Rostovs, Kuragins và Bolkonskki. không có gì mấy bi hài kịch tính truyện Lôi Vũ của Lỗ Tấn – tàu, các truyên Việt Nam :công chúa Trần Huyền Trân vói vua Chiêm Thành  và tướng Trần Khắc  Chung : “đừng về Chiêm quốc nhé Huyền Trân! “) bà  chúa  chè – TrỊnh Sâm, công chúa Ngọc Hân –Nguyễn Huệ.- vua Quang Trung )...- vua Gia Long, công nương Ngọc Khoa với vua Miên, chuyện Tám Bính- Bỉ Võ - Nguyên Hồng, Đọan Tuyệt của Nhất Linh (? ), Anh Phải Sống của Khái Hưng   ….

Irvine, California 12/3/2016