15/5/2015
ĐỤNG TƯỜNG
Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Hằng năm thành phố Montreal, Canada đều có tổ chức nhiều cuộc lễ hội quốc tế về thể thao. Marathon International de Montreal là một môn chạy dua dai sức(42.195 km) quy tụ cả ngàn người đến từ khắp thế giới. Từ người trẻ tuổi đến các lão ông đều có thể tham dự.
Départ trên cầu Jacques Cartier, ông già gân 61 tuổi góc trái (mũi tên đỏ)
Đụng tường, ác mộng của người chạy marathon
Bức tường là vách ngăn chận một không gian, phân chia một căn phòng, hoặc giới hạn một mảnh vườn hay một miếng đất nào đó. Trên nguyên tắc thì không có cái gì đi qua tường được, nhưng
Trong cuộc chạy dai sức marathon 42,195km hầu như rất nhiều lực sĩ, một lúc nào đó, thường là ở cây số 30, khó tránh khỏi đụng vào một bức tường vô hình ác nghiệt. Đó là cái cảm giác đuối sức ghê gớm, mệt mõi cực độ, tim đập nhanh, thở ngắn và gắp rút, choáng váng chóng mặt, nhức đầu, hai bàn tay buốt lạnh, tê như có kim chích, đau nhức khắp nơi, từ mắt cá, gót chân, bàn chân, đầu gối, lưng,vai, tay chân nặng trĩu, hầu như không thể nào xê dịch được nữa, đôi khi kèm theo cảm giác muốn nôn mửa và chỉ muốn té xỉu mà thôi.
Một bức tường tại Grande Place, Bruxelles (Bỉ) (Photo NTC 2013)
Đây là báo hiệu cơ thể đã cạn nguồn glycogen dự trữ trong gan,và trong các bắp cơ.Trong biến dưỡng, Glycogen sẽ chuyển thành glucose để giúp tế bào tạo năng lượng hoạt động. Nói một cách dễ hiểu là cơ thể báo động là nó đã hết nhiên liệu, ví như xe hết xăng vậy, hãy coi chừng đó. Đây là thời điểm mấu chốt và tối quan trọng đối với vận động viên.
“The wall then, in its purest form, is the appropriately-named term used to describe an event which happens to many marathon runners when they have crossed a point in the race where they have no more glycogen reserves and when hypoglycaemia ensues. At this point the body, having run out of fuel, starts using fat reserves as a fuel source, much to the detriment of a runner's performance.
While a good well-habituated long distance runner will just feel temporarily out of steam, inexperienced runners may also suffer from additional physiological problems of wall-hitting including all-over body muscle cramps (as a result of lactic acid buildup) and dehydration.”(BBC. The wall-a marathon runner’s nightmare.)
Lúc nầy có một sự dằng co dữ dội diễn ra trong nội tâm của họ: bỏ cuộc hay tiếp tục?
Thể xác bảo phải ngưng, đừng chạy nữa vô ích và nguy hiểm lắm. Tinh thần thì hét lên, phải cố gắng thêm, không được bỏ cuộc, ráng lên chút nữa, mầy có khả năng mà, sắp tới rồi và mầy phải thắng.
Chiến thắng vạn quân không bằng tự chiến thắng chính mình! Thời điểm xuất hiện của bức tường cũng như cường độ của nó tùy thuộc vào sức chịu đựng của mỗi người. Một số yếu tố khách quan bên ngoài như, trời nắng nóng, ẩm độ cao, độ dốc của các chặn đường, thiếu kinh nghiệm chạy, như ham chạy nhanh lúc đầu sẽ làm bức tường xuất hiện sớm.
Ngược lại, một sự luyện tập chu đáo, dinh dưỡng thích nghi, chạy đúng cách, cộng thêm lời cổ vỏ nồng nhiệt của khán giả hai bên đuờng cũng như lời khích lệ chân thành của người thân và bạn bè sẽ là những chất xúc tác vô cùng cần thiết và quý báu giúp người vận động viên vượt qua những khó khăn nhọc nhằng một cách dể dàng hơn .
Ở đây chúng ta thấy bên cạnh sự luyện tập, yếu tố tinh thần cũng đóng một vai trò quan trọng trong sự thành bại ở đời . Một người bi quan yếm thế, tinh thần bạc nhược ,yếu đuối, chủ bại, tiêu cực, chưa đánh mà đã sợ thua rồi, ngại khó khăn và thiếu tự tin sẽ dể dẫn đến thất bại. Ngược lại, một tinh thần mạnh mẽ đầy nghị lực, tự tin, lạc quan, yêu đời, tích cực và chủ thắng sẽ giúp người ta dể thành công hơn.
Chạy cho biết sức mình
Chuyện chạy jogging là môn thể thao mà tác giả hầu như làm mỗi ngày từ nhiều năm qua. Đó là lối chạy bình thường để duy trì sức khỏe tốt.
Mấy năm trước đây, ái nữ xúi dại pa thử chạy Marathon với nó coi có nổi không. Nghe đến chử marathon không thôi cũng đủ ê càng rồi vì đó là cuộc đua dai sức 42,195km. Đây là điều mình chưa bao giờ dám nghĩ tới. Đâu phải ai muốn làm là làm được đâu.
Năm 2004 người gõ đã được 61 tuổi rồi. Gân cốt, bù lon đã bắt đầu lổng lẽo chỗ nầy chỗ nọ, nhưng cũng đỡ vì chưa cần phải chống gậy… Còn con gái mình thì mới có 29 cái xuân xanh.
Thôi thì nghe lời nó xem sao.Thử bạo gan tham gia một lần xem coi sức gìà của mình đến đâu.
Mục đích của mình là phải cố gắng chạy cho tới mức mới được. Mình muốn chứng tỏ là mình vẫn còn xí quách.
Marathon đầu tiên.
Marathon International de Montreal dược tổ chức ngày 12-09-2004.
Nếu chạy hổng nổi, cùng lắm là bỏ cuộc chớ có chết thằng Tây nào đâu.
Tội nghiệp bà xã không dám cản, nhưng mình biết bả lo lắm vì sợ biết đâu ổng dám thăng bất tử dọc đường lắm. Trong quá khứ đã có người bị đứng tim chết lúc đang chạy marathon rồi, mà họ là những người chưa phải là già.
Trước khi đi bả dặn nhiều lần: nhớ thở đều, còn thấy chạy không nổi nữa thì bỏ nghe anh. Nhưng mình biết sức của mình mà.
Vượt biên hai ba lần còn dám làm sá gì ba cái chuyện chạy đua lẻ tẽ nầy.
Khởi hành
Xem video Départ Marathon 2007 trên cầu Jacque Cartier Montreal.
Bắt đầu khởi hành lúc 8:17 hr trên cầu Jacques Cartier, Montreal.
Đông lắm.Mọi ngưòi chạy rầm rập, không chen lấn, không quá hấp tấp vì con đường còn quá dài. Dân chạy chuyên nghiệp gọi là élite dứng phía trước và chạy trước. Tiếp đến là dân dở hơn một chút chạy sau dân élite. Cuối cùng là nhóm cà tàng như người gõ thì xếp hàng phía sau chót nên chạy lọt tọt sau lưng các nhóm trước.
Đúng là không khí của một ngày lễ hội rất vui và mọi người đều háo hức.
Có thể nói 1/4 thành phố Montreal bị cấm xe lưu thông từ sáng sơm tới trưa ngày chạy marathon. Dân buôn bán và các bác tài xế thì chửi thề vì họ không làm ăn và lái xe bình thường được.
Được biết, cùng lúc với marathon, còn có các môn như demi marathon 21km, nhưng chạy theo tuyến đường khác của Montreal v,v…
Trời mát dễ chịu. Chạy loanh quanh hai đảo Jean Drapeau và Notre Dame phía dưới cầu, rồi trực chỉ đường Wellington hướng về Parc Angrignon nằm về phía Tây thành phố Montreal.
25 km đầu khi mới tới Parc mình bắt đầu thấy mệt chớ chưa phải thật sự là đuối sức. Trời bắt đầu nắng và nóng 27oC.
Chạy thêm một đoạn ngắn nữa mình mới thật sự có cảm giác như đụng vào một bức tường. Chân cẳng dở không lên.
Thật là khủng khiếp, không khác nào là điạ ngục trần gian. Nhiều lúc mình muốn té xỉu tại chỗ và bỏ cuộc luôn cho rồi. Nhưng phải cương quyết cố gắng đến cùng vì sẽ không còn dịp nào khác nữa để thực hiện cái ước vọng điên cuồng chạy marathon nầy nữa.
Đường còn dài, tà tà ta chạy lúp xúp…chừng nào tới cũng được.
Dường như từ lúc đó đến phút cuốimình chỉ chạy bằng cái đầu mà thôi.
Lê lết từng bước chậm chạp và nặng nề đến một trạm tiếp nước bên đường lấy vội một gói gel (là một loại đường sền sệt ngọt rất gắt) nút hết vào họng rồi uống thêm 2-3 ngụm nước, nước còn dư được tưới hết lên đầu. Cứ 5km dọc theo lộ trình là có trạm tiếp nước, có nước chai, nước cam, các loại nước trái cây và có cả cam dã được cắt sẵn v,v…
Marathon International Montreal được công ty sản xuất nước trái cây Oasis tài trợ.
Hít thở một hồi, sau đó mình mới tiếp tục chạy lúp xúp, chầm chậm (chớ chạy lẹ sao cho nổi). Đầu óc bị giằng co giữa ý tưởng bỏ cuộc và khát vọng kết thúc được marathon với bất cứ giá nào. Tứ chi đau nhức vô cùng, thân xác rã rời hết biết. Văng vẳng bên tai là nhửng tiếng cổ vỏ khích lệ của người québecois: Can đảm, cố sức lên cha nội, ông làm nổi mà, Courage Tu es capable! Còn 7 km nữa, ráng lên đi ông già! Encore 7 km Courage! Có nơi họ đem theo trống kèn theo,thổi tò te tí te để cổ vỏ. Trên tuyến đường, lúc chạy ngang qua sở chữa lửa các vận đông viên được nhân viên cứu hỏa tưới nước như mưa sướng gì đâu.
Đường Notre Dame dài thâm thẫm bất tận, rồi đến khu Vieux Montreal, quẹo lên St Laurent, chạy ngang phố Tàu với những cặp mắt xa lạ nhìn mình một cách thờ ơ lạc lỏng.
Trời ơi cái dốc đường Berri dài 200 mét, hiện ra chình ình trước mặt, khiếp quá! không chạy lên nổi, thôi đành phải đi để bảo toàn tính mạng.
Vừa qua khỏi dốc thì thấy thằng con trai phục sẵn đâu bên lề từ hồi nào với máy ảnh chụp lia lịa ông già tía của nó.
Quẹo trái Cherrier, chỉ còn 2 km nửa thôi, có phải thật vậy không kìa?
Còn 3km nữa,Trời ơi, cái dốc Berri của Montreal sao khiếp quá (Photo NTC)
Trong niềm phấn khởi tột cùng,mình gom góp hết hơi tàn sức mọn còn lại của tấm thân già ham vui, cố gắng bung đi những bước cuối cùng trực chỉ mức đến ở cây số 42 giửa Parc LaFontaine.
Bip, bip,bip, đó là tính hiệu phát ra tại mức đến khi chiếc giầy mình có mang cái chip điện tử ChampionChip chạmlênlằn mức đến cuối cùng. Ba tiếng tín hiệu nghe sao mà dễ thương quá vậy.
Còn 20 mét nữa đến mức 42,195 km, Parc LaFontaine Montreal 2004
Thấy mình lảo đão, hai người trong ban cứu thương tính lại đở, nhưng mình khoát tay khỏi cần, cám ơn : non merci, c’est correct .
Lần đầu tiên
Từ vượt biên đến vượt tường
Đưa vội tay nhận lấy tấm médaille Marathon Montreal 2004, mình qụy xuống bãi cỏ, mắt xé cay vì quá sung sướng và tự hào. Mình đã đạt ước nguyện, và đã chiến thắng thêm được một mission impossiblenữa trong đời.
Đây là lần thứ hai mắt mình xé cay vì vui mừng tột độ. Lần trước là vào tháng 3 năm 1980, khi chiếc ghe định mệnh không có máy, sau bao ngày linh đinh trên biển cả với 69 người yêu chuộng tự do đã lũi được vô bờ một đảo hoang ngoài khơi thành phố duyên hải Rayon của Thái Lan.
“… Chầm chậm và chầm chậm chiếc ghe định mệnh từ từ trôi về hướng núi... 10 giờ, rồi 11 giờ, trái núi lần lần hiện ra rõ nét thêm, có thể nhìn thấy những đám rừng trên cao chen lẫn những tảng đá to tướng xám xì xám xịt,...11 giờ ruỡi mọi người hết sức hồi hộp.
Còn khoảng 200 mét thì tới bờ. Rồi 100 mét… Rồi 50 mét… thình lình lườn ghe chạm đá ngầm kêu rồn rột, chòng chành lắc qua lắc lại, nghiêng qua một bên và rồi dừng hẳn lại.
Hắn và các bạn cùng phóng xuống nước chỉ tới ngang ngực mà thôi. Chân hắn vừa chạm đất thì…nước mắt hắn cũng tuôn trào ra vì quá vui mừng và quá xúc động.
Năm sau, 2005, mình cũng bốc đồng chạy thêm một marathon nữa không biết để làm gì. Cũng may là không bỏ cuộc. Lết về được đến mức ăn thua như ý mong muốn, nhưng thân xác rã rời, đau nhức, đi cà nhắc cả tuần lễ. Tởn luôn!
Marathon cuối cùng-Arrivée-Stade Olympique de Montreal
Và đó cũng là lần cuối cùng trong đời. Thôi đủ rồi!
Yes We can./.
Kết quả:
Có lối 1500 người ghi tên chạy marathon.
- 820 người đã chạy về tới mức đến cây số 42,195 km ở Parc LaFontaine
- Người hạng nhứt đã chạy trong 2 :22 hr , người về chót đã chạy hết 7 :17 hr
- Chánh Nguyễn ( 61 t) : hạng 781, chạy trong 5 :28 hr ( 21 km đầu chạy trong 2 :17hr , 21 km sau chạy trong 3 :10 hr ) .
- Catégorie 60-64 tuổi (tác giả): có 4 người về đến mức, 65-69 t : 2 người , trên 70t :2 người
Marathon Montreal 2004
Montreal International Marathon - Results
Montreal, QC Canada
September 12, 2004
Finishers: 820, Males - 641 , Females - 179
Male Winner: 2:22:32 | Female Winner: 2:47:11
Average Finish Time: 4:11:50 | STD: 0:41:25
Montreal, 2015
