2/8/2015

Biết rỏ hơn đôi chút về:

                                             

 

 

      Mãi cho đến  giữa cuối thế kỷ thứ 20, Thái Lan  ( tiếng Anh là Thailand)    cơ bản là một nước nông nghiệp , nhưng kể từ thập niên 1960  nhiều dân cư  di chuyễn  đến thủ đô Bangkok ( có lúc dịch là Vọng Các )   và  nhiều  thị trấn- thành phố khác. Dù rằng vùng  thủ đô Đại Bangkok - Greater Bangkok metropolitan area   vẫn là  trung tâm  đô thị  lớn nhất,  Thái Lan  đã có những  thành phố kích thước đáng kể  tỉ như Chiêng- Chiang Mai ở miền Bắc,  Nakhon Ratchasima hay Khorat  , Khon Kaen và Udon Thani  ở Đông Bắc, Pattaya  ở  Đông Nam  và    Hatya ở cực Nam .

 

      Nước Xiêm ( Siam , Xiêm La ) là tên gọi của Thái Lan mãi cho đến năm 1939 ,  chưa bao giờ  bị thực dân Âu Châu đô hộ cả. Xiêm độc lập   do môt nền quân chủ  chuyên chế  ngự trị mãi cho đến một cuộc cách mạng xảy ra năm 1932 . Kể từ lúc đó, Thái Lan là môt nền quân chủ lập hiến , và những hiếp pháp tiếp theo nhau  cung cấp  một quốc hội  dân bầu .Tuy nhiên,  quyền hạn chánh trị  thường do  quân sự nắm giữ , xuyên qua  các cuộc đảo chánh . Trong hai thập niên cuối cùng thế kỷ thứ 20 và thập niên thứ nhất thế kỷ thứ 21,  nền dân chủ nghị viện  càng ngày càng được dân gian ủng hộ rộng lớn hơn. Dù có một khủng hỏang trổi dậy năm 2006 ,  khi giới quân sự đừng  cùng  nền quân chủ, lật đổ  chánh phủ dân bầu, những  cuộc bầu cử quốc hội mới, do chánh phủ lâm thời hứa hẹn, được tổ chức năm 2007 .  

 

  

 

       Địa lý

 

 

 

       Đất đai

 

 

 

 Diện tích Thái Lan khỏang bằng Tây Ban Nha( I Pha Nho)   hay Pháp,  gồm  hai vùng địa lý  rộng lớn :  môt khu vực chánh yếu lớn hơn ở phía Bắc  và một  nới rộng bán đảo nhỏ hơn  ở  phía Nam .  Phần thân thể chánh xứ sở  do Myanmar - Miến Điện, Burma  bao bọc   phía Tây , Lào  phía Bắc và phía Đông , Căm Bốt phía Đông Nam và Vịnh Thái Lan phía  Nam. Bán đảo  Thái Lan trải dài  hướng về  Nam từ góc  Tây Nam nước nhà ; Myanmar  dọc theo  mép bìa Đông  bán đảo Mã Lai- Malay Peninsular, nới rộng dọc theo phần Tây  bán đảo xuống  xa mãi  đến gần Eo biển   - Isthmus Kra ; sau đó  Thái Lan chiếm  tòan thể bán đảo cho đến khi gặp   biên giới phía Nam  với Mã lai Á ở  6 ⁰ vĩ tuyến Bắc .

 

 

 

        Đia hình

 

 

 

   Cảnh quan  Thái lan biến đổi  từ các núi thấp đến các đồng bằng phù sa phì nhiêu  các  đồng ruộng lúa nước  điểm chấm đến các bải biển  cát  nằm   chính giữa các  vĩ tuyến xích đạo hệ thống các gió mùa Châu Á .  Thái Lan chia ra  làm 5  vùng địa văn học  - physiographic  regions khác biệt nhau :  các  núi nằm ngang  các phía Băc và Tây , Cao nguyên Khorat  phía Đông Bắc, kưu vực   sông Chao Phraya  ở trung tâm , góc biển  vùng trung tâm phía  Đông Nam , và một phần bán đảo dàì, mảnh dẽ   phía Tây Nam .

 

   Các núi miền Bắc  là tiếp  tục Đông Nam của  tiến trình nâng cao  làm ra Hy Mã Lạp Sơn - Himalayas, trải dài thêm về hướng Nam  dọc theo biên giới Thái - Myanmar  , và đến tận  Bắc Mã Lai Á .  Những dãy thạch cương  dài này  thành hình khi khối lượng  đá tảng  nung chảy   buộc mình phải  lên cao   xuyên qua  tầng trầm tích xưa cỗ hơn .  Các đỉnh núi trung bình  cao khoảng 1600m ( 5200 bộ Anh ) trên mặt biển . Núi  Inthanon   cao 2585m (  8481 bộ Anh )  , núii cao nhất nước,  nằm vào phía Đông Bắc  Thái Lan,  gần thành phố lịch sử Chiêng Mai  . Thành phố bị Núi ( Đồi)   Suthep che khuất bóng .  Suthep là  nơi   có chùa - đền thờ Phật giáo nổi danh  và là  hoàng cung mùa  hạ vua Thái . Vài ngọn đồi đá vôi gồ ghề  chứa các hang động  tàn tích con người thái cỗ - tiền lịch sử đã được khai quật .

 

    Đồng bắng    tiếp cận Cao nguyên Khorat , một  cao nguyên  rộng lớn  Sông Mê Kông  bao giáp phía Bắc và phía Đông . Cao nguyên hình thành khi nâng lên  dọc theo hai  phay - fault , faille  vỏ trái đất - crustal   thẳng góc nhau : một phay hướng  Bắc Nam về phía Tây và phay  phía  Nam theo hướng Đông  Tây. Thành quả là những đá tảng trầm tích nằm dưới thảy đều nghiêng,  thay vì được nâng lên đồng đều . Thế nghiêng này tạo  dựng nhũng rạng đồi  núi thấp  dọc theo bìa mép  phía Đông và phía Nam Cao nguyên : đó là các núi  Phetchabun và Đông  Rak , tên Thái của  Dangrek.  Dốc đứng của các đất cao này   giám sát  lưu vực  đồng bằng Chao Phraya  về phía Tây và  đồng bằng Căm Bốt  về phía Nam. Độ cao  trên mặt Cao nguyên Khorat  là chừng 200 m ( 650 bộ ) phía  Tây Bắc hạ xuống chỉ còn   90m ( 300 bộ ) phía Đông Nam.  Đất đai   uốn lăn  và các  chóp đồi thường nghiêng về  phía  Đông Nam  đúng theo độ nghiêng .

 

    Lưu vực  sông Chao Phraya rộng rải  nằm giữa   các dãy núi   phía Bắc và phía Tây

 

và Cao nguyên Khorat  là  trung tâm  văn hóa và kinh tế Thái Lan .  Vùng này cókhi còn có tên  là Đồng Bằng  miền Trung- Central Plain gồm hai phần :  các đồng bằng  uốn lăn chia cắt nặng nề phía Bắc là đồng        bằng nước ngập - flood plains bằng phẳng đất thấp châu thổ sông Chao Phraya pía Nam . Đồng bằng do các  tích tụ đồ sộ   đất  xói mòn trôi xuống từ các chi lưu Chao Phraya,  làm ra  những trầm tích  phù sa hình quạt .

 

    Phần   Đông Nam Thái Lan thường cũng uốn lăn,  chứa nhiều đồi cao ở giữa và dọc theo biên giới Đông với Căm Bốt . Các đỉnh đáng kể là Núi Khieo. cao 797 m ( 2614 bộ )  và Núi Soi Đao, cao đến 1 668m ( 5471 bộ ). Các đồi  chạy dài đến gần biển,  tạo ra bờ biển răng cưa  có nhiều đảo tô điểm .  Nhờ có bải biển trải dài, những thị trấn bờ biển như  Chon Buri và Rayong và vài đảo đã trở thành những nơi nghỉ dưỡng phổ cập, dân gian ưa chuộng .

 

   Phần  Tây Nam Thái Lan  gồm bán đảo với xương sống núi non  và một bờ biển  cát nghiêng nghiêng . Các núi cao hơn  đạt khỏang 1500m ( 4900 bộ )   nằm dài bán đảo  về  phía Tây  và có những đèo hẹp , nối Thái Lan và Myanmar . Các dãy này  phân chia  các biển Andaman  và Nam Hải  , khi bán đảo hẹp đi  gần biên giới Mã Lai Á .  Ngòai khơi  bờ biển Tây gồ ghề và  răng cưa nặng nề  là rất nhiều đảo lớn  kểluôn cả Đảo Phuket giàu thiếc , cùng các đảo khác    tỉ như Phiphi và Samui , đã trở thành  nhữnng nơi du khách thăm viếng  còn phổ thông hơn cả Hua Hin , nơi nghỉ dưỡng xưa cũ phía Bắc bán đảo.

 

 

 

    Sông ngòi

 

 

 

     Thái Lan thóat nước nhờ hai hệ thống sông: sông Chao Phraya ở  phía Tây và sông Mê Lông ở phía Đông .   Ba sông chánh ở vùng núi non  phí Bắc , chảy từ  Tây qua Đông là  sông Ping (  nhánh lớn là sông Wang  ) , sông Yom và sông Nan ,  thường chảy về Nam   qua những thung lũng nhỏ hẹp  đến các đồng bằng rồi nhập chung  lại thành  sông Chao Phraya  là sông lớn nhất Thái Lan .  Châu thổ đồng bằng ngập nước   Chao Phraya ,   thắt nơ thành vô số kênh  mương, rồi lại được các sông khác nhập thêm vào, đặc biệt là sông Pa Sak , khi Chao Phraya   chảy ra cửa biển Vịnh Thái Lan.  Châu thổ  bằng phẳng ngập nước  mùa mưa, là một tích sản cho trồng lúa nước , dù   phần đất cao hơn  ở các bìa  cực Đông và của Tây  đòi hỏi phải tưới tiêu.  Tòan thể châu thổ trước đây  là thành phần Vịnh Thái Lan, như theo thời gian  trầm tích từ  miền Bắc đã đổ đầy vùng .  Đóng bùn này là một cản trở liên tục cho giao thông đường sông , nhưng nhờ vậy mà của sông  kéo đài ở biển Vịnh nhiều bộ Anh mỗi năm. Các sông      

 

Cao nguyên Khorat  thường chảy về hướng  Đông Nam   và đổ vào sông Mê Kông. Nước ngập lũ các sông này  là nguồn nước quan trọng cho sản xuất lúa gạo . Tuy nhiên,   lũ lụt   từ lâu hay bất ngờ , tính theo số lượng và tần số; và các vấn đề ngập lụt càng thêm tệ hại , khi đất đai bị phá rừng  và trồng trọt.  Vùng cũng có thủy cấp cao, chứa phần lớn nước lợ không  uống được.  phần lớn sông Mê Kông, năm giữa Thái Lan và Lào  hoặc điểm chấm nhiều  đảo hay bị  thác không giao thông được cắt quảng đi .           

 

           Phần  Đông Nam  và bán đảo  thóat thủy nhờ các dòng  sông-suối ngắn. Về phía Đông Nam , các sông miền Bắc   chảy vào châu thổ Chao  Phraya , trong khicác  sông miền  Tây và miền Nam  chảy ngay ra biển , nơi chúng xây đắp những lưu vực và châu thổ dọc theo  bờ biển .Các cửa sông  dọc theo bờ biển phía Nam  là những đất  bằng phẳng thủy triều - tidal flats và đầm lầy rừng sác -mangroves swamps. Hầu hết tất cả sông của  bán đảo đều  thoát thủy vào Vịnh Thái Lan  ( Biển Tây Việt Nam ).

 

        Giữa  các thập niên 1950 và 1960,  một số đập  được xây cất,  phần lớn ở miền Băc và Đông Bắc Thái Lan , để cải thiện  ngập lụt và sản xuất thủy điện và nới rộng nông nghiệp

 

tưới tiêu đựợc. Những trầm tích lớn phù sa các thung lũng sông,chứa đát đai phì nhiêu nhất Thái Lan , được trầm tích  các sông nước dâng cao mùa mưa  trôi về mỗi năm.  Nhất là ở châu thổ  đồng bằng ngập lụt  Chao Phraya, nhưng  các lưu vực tương đối bằng phẳng và các núi non miền Bắc, đất đai rải rác dọc sông Mun và sông Chi  ở Cao nguyên Khorat và phần lớn bờ biển  cũng là những đất phù sa phì nhiêu.  Đất đai các nơi khác  tương đối nghèo nàn , là các latêrít chiết mòn cao độ . Gần sông Mê Kông vài lọai đất   chứa khá nhiều muối mặn,   giới hạn mùa màng . Môt số trầm tích muối đã được khai thác thương mãi.

 

 

 

     Khí hậu

 

 

 

    Các ảnh hưởng chánh trên khí hậu Thái Lan là vị trí xứ sở thuộc về vùng gió  mùa nhiệt đới  của lục địa Đông Nam Á   và vài đặc điểm địa hình  ảnh hưởng đến phân phối mưa .  Bắt đầu từ tháng 5 , những khối lượng  không khí ấm áp và ẩm ướt  của gió mùa  Tây Nam    thổi về hướng  Đông Bắc  qua Vùng từ Ấn Độ Dương, rơi  xuống nhiều  lượng mưa lớn , mưa nhiều nhất  là vào tháng 9.  Giữa tháng 11 và tháng 2  gió đổi vhiều   và gió mùa  Đông Bắc  đem tới mát mẽ , không khí tương đối khô  theo chiều  Tây Nam, tạo ra nhiệt độ  mát lạnh hơn  cho gần khắp xứ sở. Không khí im lìm tháng 3 và tháng 4   làm ra một thời gian nóng nực và khô hạn  rỏ rệt,  giữa các mùa  gíó mùa.

 

     Cao độ  gây ra các biến đổi địa phương  về mô hình thời tiết tổng quát,đặc biệt ở bán đảo  Ranong  phía bờ biển miền Tây  nhận  chừng 4000 mm(160 ngón Anh ) mưa mỗi năm ( như Bạch Mã Nam Đông, Huế- Thừa Thiên ) . Trong khi  Hua Hin phía bờ biển Đông   chỉ nhận ít hơn  1000 mm ( 40 ngón Anh ) .    Thời tiết  dọc theo bìa phía Tây  Đông bằng Trung Tâm ( ương ) và ở Cao nguyên Khorat không theo đúng  các ảnh hưởng  mưa -  che mờ xảy ra . Songkla  ở cuối  Nam  bán đảo Thái Lan, có môt thời gian mưa vào mùa mát lạnh , thành quả   cuủa ẩm độ  các  gió mùa Đông Bắc thu thập, khi gió thổi trên Vịnh Thái Lan.  

 

    Tính theo cả nước , nhiêt độ tương đối bền vững  suốt năm , trung bình từ 25 đến 29⁰ C (  77- 84⁰ F ) . Biến thiên lớn nhất là ở  miền Bắc, nơi đông giá thỉnh  thỏang xảy ra  tháng chạp  ở các độ cao hơn . Ngược lại,  ảnh hưởng biển   điều hòa khí hậu miền Nam. Không khí lạnh mát hơn, khô hơn   của gió mùa Đông Bắc  thường  làm ra  sương mù buổi sáng , tan vào buổi trưa ở các vùng Bắc và Đông Bắc . Ẩm độ rất cao vào mùa mưa .

 

 

       Tài nguyên thiên nhiên

 

 

 

      Thái Lan là một  xứ rừng rú ,  đồng cỏ hòa bản  lùm bụi , và đất ẩm ướt đầm lầy  hoa sen và hoa  súng  điểm chấm.  Kể từ  giữa thế kỷ thứ 20,  rừng bao phủ  chỉ còn ít hơn  một phần ba tổng diện tích đât đai  so với   hơn phân nữa những năm trước đó .  Phá rừng  trồng trọt  ( kể cả đồn điền cây mộc , thân gỗ)  , đốn gỗ qúa đáng   và xủ lý rừng tồi tệ là những nguyên do chánh  cho suy tàn này .   Rừng Thái Lan  phần lớn là   cây gỗ cứng - hardwoods như  giá tị- teck  và cây mộc  gỗ  kiến trúc hay sản xuất nhựa   của họ Dầu - Dipterocarpaceae .  Cũng như nhừng nơi khác   Đông Nam Á , tre . co  kè , mây  và nhiều lòai dương  sĩ,     thật là thông thường.  Nơi nào rừng đã đốn gỗ  và không trồng lại , một tăng trưởng thứ cấp và lùm bụi  mọc lại thường  giới hạn trồng trọt . Sen và súng  moc đầy ở đa số các ao hồ và đầm lầy khắp nước

 

 Dân Thái Lan   truyền thống dùng trâu , bò , ngựa và voi  cày bừa ruộng vườn, chuyên chở  hàng hóa,  dân gian và di chuyễn  chất tải nặng  . Đến thập niên 1980, súc vật dùng để kéo đã bị máy móc thay thế  và ngọai trừ những vùng xa xôi hẻo lánh , súc vật   dùng để chuyên chở  đã bị xe mô tô , xe vặn tải , xe hơi và búyt thay thế . Yêu cầu voi làm việc  cũng hầu như  biến mất hòan tòan,  khi lệnh cấm  đốn gỗ ban hành  năm 1989  và các voi  thuần hóa bị sáp nhập  vào ngành du lịch.

 

    Mất rừng mau lẹ kềm theo một  dâng cao đáng kể yêu cầu các động vật xa lạ,  đã rất tai hại cho  đời sống hoang dã . Tây ngu và heo vòi - tapirs  , trước đây  tìm thấy ở nhiều nơi Thái Lan, đã biến hẳn , cũng như những đàn voi  rừng .  Vượn - gibbons,  vài loài khỉ , lòai chim cũng cùng chung số phận.   Dù nhiều cố q gắng   đưa ra để ngăn ngừa   mua bán bất hợp pháp  các lòai bị hiểm nguy tuyệt tích,  thành công chỉ rất hãn hửu .  Tương tự  các luật lệ bảo tồn khác, tuy đã có một lịch sử lâu dài ở Thái Lan, luật lệ  rất khó thực thi  và cũng cố .

 

    Trước đây  cá nước ngọt  và cá biển rất dồi dào ở  Thái Lan,  nay đã mau lẹ dùng hết vì lạm thác  và  cắt đọan  các sinh thái  thiên nhiên chúng sinh sống, cũng như tôm - shrimp  , tôm he -prawn và cua biển. Tôm , tôm he  bán ở thị trường nội địa hay xuất khẩu,  nay nuôi ở các trại tôm. Rắn,  kể cả rắn hổ mang chúa  - king cobra,  và nhiều lọai rắn nước độc hại , tùy vẫn còn tìm thấy thường xuyên  ở hoang dã , ngày nay lại thấy nhiều hơn  ở các trại nuôi rắn. Cá sấu cũng tương tự như vậy, tuy vẫn hiện diện hoang dã ở miền Nam Thái Lan.                  `   

 

   Muổi , kiến, bọ cánh cứng  và sâu bọ khác , cũng như rắn mối  - lizards ăn chúng , luôn luôn có mặt,  ngay cả  ở những môi trường đô thị - thị trấn . Nhộng tằm   đã góp phần lớn cho ngành tơ lụa , Thái Lan  nổi tiếng.

 

 

 

    Dân gian

 

 

 

       Tổng dân số Thái Lan ước lượng vào năm  2014 là 67 956 000 người.

 

 Khi các biên cương chánh trị cận đại  đã được  xác định vào  cuối thế kỷ thứ 19 và đầu thế  kỷ thứ 20, Thái Lan là  gồm nhiều tộc dân nền tảng  văn hóa , ngôn ngữ, tôn giáo đa dạng  . Đa dạng này là đặc điểm  của  phần lớn các quốc gia Đông Nam Á , nơi   biên cưong chánh trị đổi thay  đã không ngăn cản gì   đuợc những di dời, di cư dân chúng  dài hàng thế kỷ.  Vị trí trung tâm  của Thái Lan  trên lục địa  đã khiến Thái Lan trở nên  một ngã tư cho những di cư này.

 

   Các nhóm tộc dân Thái Lan

 

 

 

    Dù cho phần lớn dân cư Thái Lan  là con cháu của những  kẻ nói tiếng Thái - Tai languages,  đã chủ trì vùng này  từ cuối thế kỷ thứ13 , dân số cũng gồm  nhiều tộc dân  không phải là Thái.  Môt thiểu số lớn nhất   dân địa phương   nói một  thứ tiếng Mã Lai - Malay  .  Những thiểu số  địa phương  đáng kể khác  nói tiếng Môn , tiếng Khmer và những ngôn ngữ Môn- Khmer khác  thuộc họ Úc Á  - Austroasiatic family.  Tại vùng cao  Tây và Bắc Thái Lan   có dân gian   nói những ngôn ngữ   thuộc  họ khác .  Thái Lan là nơi định cư   nhiều nhóm di cư  lớn  và con cháu họ, đa số từ Trung Quốc, nhưng cũng có các nhóm Nam Á . Đa số thành viên địa phương hay cộng đồng di cư đến Thái Lan, đều gắn liền mạnh mẽ với văn hóa quốc gia Thái  và nói tiếng Thái .

 

 

 

          Thái

 

 

 

    Tổ tiên Thái  đến đầu tiên từ   miền trung tâm Thái  luc địa  Đông Nam Á  khỏang   năm 1000 và  bắt đầu thiết lập những lảnh địa - tiểu vương  độc lập   vào thế kỷ thứ 13 .  Có một lúc,  ai cũng tưởng rằng  tổ tiên dân Thái  đế từ  miền  Tây Nam  Trung Quốc  , nhưng  nay chứng cớ ngôn ngữ đã trổi dậy đặt  nơi cư ngụ nguyên thủy  các tộc dân nói tiếng Thái  là  miền    Tây Bắc Việt Nam ngày nay . Tộc dân Thái  nay đinh cư ở Thái Lan   đem theo cùng họ những đặc điểm văn hóa   do tiếp xúc  với dân Tàu   làm ra hình dạng . Ở nơi cư trú mới , họ bị  các tộc dân   Khmer và Môn  ảnh hưởng , truyền thống phần lớn  lại nguồn gốc Ấn Độ, Vào thế kỷ thứ 13 ,   tộc dân Thái chiếm ưu thế, chủ trì , cuối cùng phối hợp với  di sản -gia tài   ngôn ngữ , văn hóa  và chánh trị xã hội tổ tiên Thái  với Phât Giáo  dân Môn và  nghệ thuật lảnh đạo nhà nuớc của dân Khmer Án độ hóa,  làm thành  một văn hóa  Thái khác biệt hẳn .  Tại Thái Lan hiện thời,  những ai đã chấp nhận  một  đồng nhất quốc  gia là Thái  , gồm không những   dân gian nói tiếng Thái   miền Trung Thái Lan  mà  còn  nhiều nhóm  nói tiếng Thái khác, lớn nhất là dân nói tiếng Lào  miền  Đông Bắc Thái Lan  và dân  nói tiếng Khăm Muộn( ? )  - Kammùang miền Bắc Thái Lan nữa...  

 

 

 

     Môn - Khmer

 

   

 

      Những cộng đồng bản địa- autochtonous  còn sót  lại của Thái Lan ngày nay  sinh sống  ở Đồng Bắc quốc gia  và liên hệ rất gần gủi  dân Khmer xứ Căm Bốt .   Họ  họp thành tỉ lệ dân nói tiếng  Môn - khmer lớn nhất  ở Thái Lan .   Tộc dân Kuy (  đa số dân Thái gọi là  Suai )  của vùng Đông Bắc , có khi được biết là  những tay săn bắt voi . Ngay nay  họ được công nhận là  những kẻ huấn luyện voi lành nghề   để dùng voi làm việc Cũng có một số nhỏ dân sống  vùng cao như Lawa hay Lua ở phía Bắc   và môt phần nào sỉ số dân Môn đông hơn ở phía Tây . Đa số tộc dân Môn  là con cháu  của các kẻ di cư từ Miến Điện - Burma  vào thế kỷ thứ 17 đến thế kỷ thứ 19 , nhưng vài  người lại là dân tị nạn mới đây, cũng từ Myanmar đến. Các  dân cư nói tiếng Môn -Khmer,  từ lâu đã nói hai thứ tiếng , nói  tiếng Thái và những ngôn ngữ chủ trì địa phương .  Vì họ theo  cùng các truyền thống Phật giáo hay tôn giáo khác của Thái Lạn, họ hội nhập tốt đẹp  vào cấu trúc xã hội xứ sở này .

 

 

 

    Dân Hoa  - Tàu

 

 

 

       Thái Lan hút dẫn một số lớn dân di cư từ các  nước láng giềng, kể từ  giữa thế kỷ thứ 19,    vì Thái Lan mở mang kinh tế và chuyễn biến chánh trị nhiều nơi  Á Châu.  Số di cư  đến nay , nhiều nhất là từ Trung Quốc  và họ trở thành một thiểu số  đáng kể ở  Thái Lan.  Ở các trung tâm buôn bán  tại Bangkok và nhiều đô thị khác, các con cháu Tàu  họat động  ở cả các doanh nghiệp thương mãi lớn lẫn nhỏ như thể là trung gian và chủ tiệm .

 

    Vào đầu thế kỷ 1900 , khỏang 1/7  tổng dân số  Thái Lan  là  Hoa - Tàu , nhưng vào đầu thế kỷ thứ 21 chỉ còn 1/ 10  tổng số nhận mình  nguồn gốc Tàu .    Đa số dân nguồn gốc Tàu ( dân Thái gọi là luk cin ) ở Thái Lan hiện tại, đã đồng hóa văn hóa  Thái , phần lớn  chấp nhận Thái Tiêu Chuẩn - Standard Thái  nhưthể là ngôn ngữ  căn bản của họ   và  ngay cả là ngôn ngữ đặc  hửu nữa đó .  Họ trở thành   các Phật giáo Tiểu thừa Theravada Buddhist.  Nhưng dân Tàu đồng hóa này theo tiếng Anh gọi là  Tàu Thái - Sino Thai.    Tuy nhiên,  còn một số  vẫn nhận diện được là Tàu chính cống vì ngôn ngữ họ nói và  những nghề nghiệp họ theo dõi .  Dù có đôi chút  kỳ thị  chống  Tàu  vào  đầu giữa thế kỷ  thứ 20,  tộc dân Tàu  thái  đã đóng một vai trò kiệt xuất,   không những cho nền kinh tế  mà cả ở chánh trị Thái Lan.  Kể từ thập niên 1990 , nhiều thủ tướng  và đa số  nghị viên Quốc Hội  đều có tổ tiên  là Tàu .

 

 

 

    Mã Lai , dân cư vùng cao và các di cư mới

 

 

 

     Không phải mọi dân sống trong lảnh thổ Thái Lan,  đều thảy hòan toàn  hội nhập vào cộng đồng quốc gia,  dân nói tiếng Mã Lai  làm thành đa số rộng rải  của 4 tỉnh  cực Nam xứ sở .  Vì lẽ vùng này  là một quốc vương hồi giáo - islamic  sultanate  mãi cho đến cuối thế kỷ thứ 19 ,  và vi cư dân  có một xác định ngôn ngữ khác biệt   và di sản tôn giáo ( họ thực hành  hồi giáo islam ) , vài cư dân vùng này  hổ trợ các phong trào  đòi tư trị lớn hơn và ngay cả độc lập khỏi  các tộc dân  theo Phật gíáo chánh yếu , nói tiếng Thái.

 

      Cư dân vùng cao ( còn có tên là  các bộ lạc đồi núi - hill tribes )  tỉ như dân Karens  , Hmong ( Miêu ,  Mèo ), Yao ( Dao , Mán) , Lahu ,  Lisu và Akha    cũng có những truyền thống  khác hẳn, xếp họ ra ngòai đa số  nói tiếng Thái . Trong quá khứ, họ được  dân Thái xem là  dân rừng rú và liên kết này vẫn tiếp tục  tạo dáng cho hình ảnh phổ thông  các  cộng đồng miền cao  vào thế kỷ thứ 21. Đa số cư dân vùng cao  có lúc theo những truyền thống tôn giáo địa phương.  Trong khi vài  người đã trở thành Phật giáo, một  số lớn hơn vào Thiên chúa giáo .một đặc điểm làm họ khác biệt thêm  đa số dân Thái Lan.

 

     Một vài nhục nhã đã quấy nhiễu dân cư vùng cao , kể luôn lịch sử  trồng thuốc phiện  và  đốt rừng làm rẫy - slash and burn agriculture, cả hai đều bị cấm đóan vào thập niên 1950   , cũng như  lan tràn không đủ khả năng  hay thất bại  có được những thẻ  căn cước  - identification cards .  Một vai trò tích cực hơn  cho dân vùng cao Thái Lan, đã được vua Bhumibol  và  hoàng tộc Thái khuyến khích . Họ  không những  đã thăm viếng nhiều lần vùng cao  và đã thiết lập những dự án  thay đổi trồng thuốc phiện   với các sản phẩm khác, cải thiện đời sống   dân cư vùng cao . Du lịch văn hóa  cũng đã tiếp tục cải thiện hình ảnh các cộng đồng vùng cao.  Thêm vào đó , nhiều  tổ chức không chánh phủ  đã giúp các  tộc dân b vùng cao  có được quyền công dân   và bảo vệ quyền lợi đất đai họkhỏi phải di dời ,

 

    Mãi  đến giữa thế kỷ thứ 20 , đa số dân di cư vĩnh viễn   được phép ,  khuyến khích  trở thành công dân Thái Lan. Tuy nhiên , tình thế thay đổi  cho những di cư mới , nhiều người   vào Thái Lan  như thể tị nạn chánh trị  từ các nước láng giềng. Nhóm tị nạn đáng kể đến từ Việt Nam ngay sau Thế Chiến Thứ Hai  và đa số được cấp quyền công dân Thái. Thái Lan bị tràn ngập  một làn sóng tị nạn lớn hơn nữa   vào thập niên 1970 ,  theo sau việc thành lập các chánh phủ cọng sản ở Việt Nam, Lào  và Căm Bốt.  Dù rằng phần lớn  các dân tị nạn này   cuối cùng đi định cư ở các xứ khác,  vài dân Hmong  Lào  vẫn ở lại các trung tâm tị nạn Thái Lan  và cuối thập niên 1980, một số  lớn hơn nữa  dân tị nạn đến từ   Myanmar, tìm kiếm công ăn việc làm  và ẩn náu chánh trị .  Dòng tị nạn này vẫn còn tiếp diễn  ở Thế kỷ Thứ 21, dù  vài dân di cư  đã được chấp thuận dưới tư cách là  công nhân làm việc tạm thời - guest worker,  hàng chục ngàn dân tị nạn  từ Myanmar  cũng như từ Căm Bốt , Lào và Trung Quốc  tiếp tục sống và l họat động bất hợp pháp khắp Thái Lan .

 

      

 

     Ngôn ngữ

 

    Đa số ngôn ngữ nói ở Thái Lan thuộc một trong số  4  họ ngôn ngữ  chánh : Tai ( một họ phụ  của các ngôn ngữ Tai -Kadai ), Mon - Khmer  ( một họ phụ của ngôn ngữ  Úc - Á ) , Úc Á , và Tàu - Tây Tạng ( Sino - Tibetan ) . Thêm vào đó,  Anh Văn- English rất phổ thông   ở Thái Lan cho thương mãi và nhiều   mục đích chánh thức, chánh quyền .  Từ các lớp sơ đẳng trở lên, dân Thái Lan phải học Anh văn , dù rằng chỉ con em  trên các lớp này , đặc biệt  cho những con em theo học những  trường thượng  lưu ,  mới thông thạo đáng kể Anh văn.                       

 

   

 

(Kỳ tới tiếp theo là Phần II về Thái Lan ) . Irvine , Nam Ca Li,  ngày 27 tháng 7 năm 2015 )