Trung hoc Nông Lâm Súc CẦN THƠ- Quyển 5 _Trung hoc Nông Lâm Súc CẦN THƠ- Quyển 5_Trung hoc Nông Lâm Súc CẦN THƠ- Quyển 5_Trung hoc Nông Lâm Súc CẦN THƠ- Quyển 5_Trung hoc Nông Lâm Súc
 
thnlscantho-5
QUYỂN 5  
  TRANG CHỦ
  TIN TỨC
  THÔNG BÁO
  TRANG KHOA HỌC
  => Cuộc đời và di huấn của nữ thiền sư
  => Năm dê nói chuyện mèo
  => 31 ngày rong chơi... 170 -171
  => Cây sơ ri Gò Công
  => Tái cơ cấu sản xuất lúa gạo VN
  => Nhà sáng chế laser Charles Townes qua đời
  => Tai nạn hạt nhân
  => Bệnh tiểu đường
  => Dỏm khắp mọi nơi
  => Ba cái chuyện ruồi bu kiến đậu
  => Thế giới thực vật quanh ta
  => Mừng ngày quốc tế phụ nữ
  => Chúng ta không còn nơi nào ẩn núp
  => Rèn luyện kiến tạo nguyên tố mới
  => Chỉ là một chuyến đi
  => 31 ngày rong chơi...172-173
  => 31 ngày rong chơi...174-175
  => Những sách nói về Châu Á..
  => Từ sữa bò đến sữa người
  => Thất bại đa văn hóa
  => Thực phẩm và phóng xạ
  => 31 ngày rong chơi... 176-177
  => 31 ngày rong chơi...178-179
  => Biết rõ hơn đôi chút...
  => Bonjour Việt Nam
  => Ứng dụng vàng trong y khoa
  => Chó tây chó ta
  => Hảy trân quý cuộc sống ngày hôm nay
  => Tóc tơ vàng
  => Thời trang Paris
  => 31 ngày rong chơi..180-181
  => 31 ngày P 182-183
  => Tình trạng chạy đua vũ khí..
  => Máy gia tốc hạt nhân
  => Có nên ăn chay hay không
  => 31 ngày rong chơi..184-185
  => Dồn điền đổi thửa ở Miền Trung và ĐBCL
  => Xử dụng kim loại đất hiếm
  => Bệnh than kinh niên
  => 31 ngày P 186-187
  => Nói láo hay nói thiệt
  => Tiến bộ ở ngành sinh học
  => Dồn điền đổi thửa Miền Trung
  => 31 ngày rong chơi 188-189
  => Cọ dừa Oil palm
  => Đăng cay ngọt bùi mùa phục sinh
  => Phát minh khoa học... P1
  => 31 ngày lang thang P 190-191
  => Du khách mang siêu khuẩn..
  => 31 ngày rong chơi 192-193
  => Ngừa ung thư tùy thuộc
  => Hiểu thế nào là Cửu huyền
  => Kỳ thị chủng tộc tại Canada
  => Vỏ khí hạt nhân - P 1
  => Vỏ khí hạt nhân . Phần 2 và 3
  => Phát minh khoa học từ bắt chước ... P2
  => 31 ngày P 194-195
  => Phải chăng chuyện động đất...
  => Thời trang Cali năm 2015
  => Nỗi khổ của phiến quân...
  => 31 ngày rong chơi 196-197
  => Mục và súc khác nhau thế nào
  => Tản mạn về tôm hùm Bắc Mỹ
  => Đã và sướng gì đâu
  => Anh hùng kín đáo...
  => Dã man, tàn nhẫn...
  => Nước và con người P1
  => Discreet hero - Vargas Llosa
  => 31 ngày P 198-199
  => Khi Bác sỷ bị ung thư não
  => Kỹ thuật sinh học Crispr
  => Nuôi dế làm thịt bíp tết
  => Chuyện ngày về
  => 31 ngày rong chơi miền Đất Phật. P 200-201
  => Xử dụng nọc độc nhện
  => Nước và con người P2
  => 31 ngày P202-203
  => Học trường quản trị...
  => Xém chết vì rượu
  => Nghiên cứu phát triển Phú Quốc
  => 31 ngày rong chơi...204-Hết
  => Tìm hiểu sinh thái nhân văn
  => Động đất tại Nepal
  => Tiến bộ khoa học - Phần 2
  => Chó và người
  => Chào đón ngày lễ Mẹ
  => Ông uông bà chê
  => Bình thường mới ở Trung Quốc
  => Phim Cô Bé Lọ Lem
  => Cải tổ đại học ở Trung quốc
  => Chấm dứt cải cách ở TQ ?
  => Vô thường - Vô ngã
  => Thách thức thực sự...
  => Khi cao niên mất ngủ
  => Bí mật về xác ướp thú vật ở Ai Cập
  => Chấm dứt cải cách ở Trung Quốc - P2
  => Đụng tường
  => Nướng vỉ, nướng sắt và hội chứng BBQ
  => Thách thức thực sự ở Thái Bình Dương
  => Trường sinh bất tử
  => Ăn nhiều muối và bệnh tăng huyết áp
  => Vùng thiên nhiên Bình Trị Thiên...
  => 20 điều biết hơn..
  => Thư của GS Tôn Thất Trình
  => Hoa Kỳ khảo cứu...
  => Vần đề chủng tộc ở Trung Quốc
  => Bán ảo tưởng
  => Trận động đất sắp tới xảy ra ở đâu
  => VN muốn mua ...
  => Bia Việt Nam - Phần 1
  => Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Listeria
  => Tại hải ngoại dân nghỉ hưu hay làm gì?
  => Bệnh kém trí nhớ
  => Thuốc kháng sinh
  => Khi cơm chẳng lành canh chẳng ngọt
  => Bia Việt Nam - Phần 2
  => Non cao tuổi vẫn chưa già
  => Tìm hiểu về loài ong
  => Những bộ mặt mới về năng lượng ở Hoa Kỳ năm 2015
  => Thế giới loài hoa trong thi ca Việt
  => Tìm hiểu loài ong - Phần 2
  => Vui buồn ngày Lễ Cha
  => Một người cha tuyệt vời
  => GS Robert Barone
  => Bệnh cảm
  => Nguyên tố Uranium
  => Những bộ mặt mới ... Phần 2
  => Sức khỏe trong tay bạn
  => Khi tui nấu tui ăn
  => Bệnh cúm
  => Mừng hụt
  => Mồ hôi
  => Fast food hay fat food
  => Ngành khoa học dữ liệu
  => Sáu giờ ba mươi
  => Sao Diêm Vương
  => Báo Đất Việt phỏng vấn TS Trần Văn Đạt
  => Bệnh đậu mùa
  => Hội chứng viêm phổi Trung Đông Mers-CoV
  => Chất béo Trans rất nguy hiểm cho sức khỏe
  => Cha mẹ già hải ngoại
  => Chiến tranh tương lai - Phần I
  => Bệnh lao
  => Thịt chó thịt mèo
  => Chiến tranh tương lai - Phần 2
  => Việt Ba lô trên miền đất lạ
  => Bệnh Si đa
  => Tìm hiểu về loài ong - Phần 3
  => Bớt ăn thịt là tốt nhất
  => Sức mạnh mềm của Trung Quốc - Phần 1
  => Bệnh phong đòn gánh
  => Người Việt trồng lúa tại Camargue Pháp
  => Sinh tố B12
  => Cái ngàn vàng của cọp đực
  => Bệnh sốt rét tê liệt
  => Sức mạnh mềm Trung quốc -- Phần 2
  => Tôi có một ước mơ
  => Vợ chồng già lớp tuổi 70
  => Hố đen trong vũ trụ
  => Nội, Ngoại Mông ngày nay
  => Bệnh quai hàm
  => Chuyện khó nói của con kiki
  => Nước Lào ngày nay
  => Nghiện ngập - Phần I
  => Trai hay gái
  => Kiếp tha hương
  => Thèm chất ngọt và bệnh tiểu đường
  => Lycopene trong tomato là gì?
  => Dầu mỡ và sức khỏe
  => Du lịch Canada
  => Hip-hop - P 1
  => Bệnh ban đỏ
  => Nghiện ngập. Phần 2
  => Trời u ám
  => Hip-hop. Phần 2
  => Bệnh ho gà
  => Chúng ta biết gì về Pluto
  => Động đất cấp 9.2
  => Bễ mánh rồi
  => Nước Cam Bốt ngày nay
  => Thèm cơm
  => Bệnh sốt xuất huyết
  => Thời tiết bất thường năm 2015
  => Chúng ta biết gì về hành tinh Kepler-452b
  => Cam bốt ngày nay - Phần 2
  => Uống sữa bò có tốt cho sức khỏe không?
  => Niềm vui cao niên
  => Bệnh dịch tả
  => Hoa dại làm mù lòa
  => Thái Lan ngày nay - Phần I
  => Bệnh giun chỉ
  => Bệnh tâm thần
  => Bệnh nói láo
  => Bệnh đau gan C
  => Bàn tay lông lá của tập đoàn kỹ nghệ thực phẩm
  => Giải quyết lương thực trong hiện tại và tương lai
  => Nước Thái Lan ngày nay - Phần 2
  => Bệnh sốt Đức Rubella
  => Khuyên đừng uống rượu
  => Súp Vi Cá
  => Giải quyết lương thực ... Phần 2
  => Mã Lai Á ngày nay
  => Đời đẹp như mơ
  => Vai trò của sinh tố trong cơ thể
  => Mùa vu lan
  => Tôi phạm tội sát sanh trợ tử thú y
  => Giải quyết lương thực. Phần 3
  => Mã Lai Á ngày nay - Phần 2
  => Singapore ngày nay - P 1
  => Nhà máy phát điện không thải khí nhà kiếng
  => Gai cột sống
  => Mí mắt sụp một bên
  => Cẩn thận với thuốc thiên nhiên
  => Singapore ngày nay - P 2
  => Du Lịch Thánh địa
  => Bệnh Multiple Myeloma
  => Bệnh ngứa của người bơi lội
  => Đưa em lên đỉnh tuyệt vời
  => Chúng ta có thể đảo ngược lão hóa được không?
  => Lạm bàn phát triển tỉnh Đồng Nai - Biên Hòa
  => Thánh Địa Indein
  => Bệnh tuyến giáp trạng
  => Dược thảo và tác dụng phụ nguy hiểm
  => Nam nữ bình quyền
  => Long An - Phần I
  => Bệnh Paget
  => Trở lại Kalaw, Mayamar
  => Trồng nho độc đáo trên đất núi lửa
  => Việt nam trước nguy cơ nước biển dâng cao
  => Chuyện du học bằng ghe
  => Nước biển đang dâng cao trầm trọng
  => Long An - Phần 2
  => Hải phòng xưa và nay
  => Cá tôm sò ốc ăn sống được không
  => Ung thư máu
  => Tìm hiểu về loài kiến
  => Obama và Á châu
  => Hiện có bao nhiêu cây rừng trên thế giới
  => Bệnh viêm gan B
  => Bệnh suyễn
  => Nhiệm vụ của phổi
  => Hạnh phúc đối diện tử sanh
  => Xã hội đen
  => Nạn phá rừng hiện nay trên thế giới
  => Nhức đầu
  => Bệnh lao bò
  => Ngày tàn của thuốc kháng sinh
  => Áp dụng biến đổi di truyền sản xuất thuốc trị ung thư
  => Chất béo trong máu
  => Nghĩ về tâm từ và nhân ái
  => Xã hội đen Nhật
  => Tại sao sâu keo bài tiết phân lên đọt bắp
  => Ho
  => Guayule
  => Không có chết, không có sợ
  => Hảy an nhiên trong tỉnh thức
  => Tảo xanh có thể trị mắt mù
  => Hảy nhìn Trung quốc Tập Cận Bình làm gì?
  => Xã hội đen Nhật - Phần 2
  => Bệnh thống phong
  => Palm oil và sự mất dần rừng nhiệt đới
  => Đạp xe, một cái mode đang lên tại hải ngoại
  => Trứng gà tại...
  => Uống cà phê chiều tối và giấc ngủ
  => Kỷ thuật - Technology ngày nay là gì đây ?
  => Bịnh Đính Xương
  => Virus influenza
  => Chồng giận thì vợ bớt lời
  => Thế giới chấm dứt phá rừng vào năm 2030
  => Kỷ thuật - Phần 2
  => Cần sa
  => Bệnh mắc toi
  => Ông đi đường ông, tui đường tui
  => Vua Quang Trung vị anh hùng dân tộc
  => Săn heo rừng ở Phi Châu
  => Bải biển Silicon Beach Nam Cali
  => Thoái vị của xương
  => Bác sỉ thú y nói chuyện về gạo
  => Nạn đói đang hoành hành thế giới do thất mùa
  => Trần Hưng Đạo đánh tan quân Nguyên - Mông
  => Mi Nô và tôi
  => Tương lai thực phẩm
  => Bệnh vẩy nến
  => An toàn vệ sinh thực phẩm trên thế giới, một ảo tưởng
  => Nắng mưa là bệnh của trời
  => Đổi đời
  => Nhớ về đồng nghiệp xưa
  => Tỉnh Vân Nam - Phần 1
  => Bệnh loãng xương
  => Lê Lợi đánh thắng quân Minh
  => Gió đã xoay chiều: cỏ ngọt Stevia
  => Chuyện tám trứng
  => Cỏ cây cũng biết phỉnh lừa
  => Sông ngòi Miền Trung
  => Tỉnh Vân Nam - Phần 2
  => Bệnh Giang mai
  => Trồng lúa cổ truyền - P 1
  => Về những phản hồi II
  => Áp dụng sinh học di truyền vào công nghệ thẩm mỹ
  => Chữ Tâm trong văn học Việt
  => Molly
  => Tình Quảng Tây - Phần 1
  => Trồng lúa cổ truyền - Phần II
  => Chuyện hưu nai
  => Tại sao động vật chọn sắc đẹp làm tiêu chuẩn chọn bạn tình
  => Tỉnh Quảng Tây - Phần II
  => Triệu chứng tiên khởi bệnh gan
  => Phát triển trồng lúa nước thời cỗ đại - Phần 1
  => Nhứt vợ nhì trời...
  => Khoa học có khả năng làm trẻ hóa con người
  => Con Thắm
  => Bản nhạc mùa hè
  => Tỉnh Quảng Đông - Phần 1
  => Bịnh tiểu đường
  => Trồng lúa nước thời cỗ đại - Phần 2
  => Cá salmon tại Bắc Mỹ
  => Phỉnh gạt để sinh tồn
  => Thần dược
  => Quảng Đông - Phần 2
  => Bệnh ung thư
  => Đông Tây Tam kiệt
  => Trồng lúa cỗ truyền thời Bắc Thuộc - P 1
  => Loài động vật thủ đoạn lưu manh
  => Hiện tượng thực phẩm chức năng
  => Xa kê Nhật ngày nay
  => Chập chờn bóng ma
  => Hai kiểu trang sức thiếu nữ Âu Mỹ thời nay - Phần 1
  => Ngôi nhà ma
  => Bệnh phong cùi
  => Trồng lúa cỗ truyền - Phần 2
  => Hai kiểu trang sức ... Phần 2
  => Tui làm "Chuyên Gia" ở Phi Châu
  => Tản mạn về thịt bò thịt trâu
  => Bình trữ điện
  => Bệnh tim
  => Bộ óc trẻ sáng lạng nhất năm 2015
  => Tui làm "Chuyên Gia" ở Phi Châu - P 2
  => Nên chọn thịt đỏ hay thịt trắng
  => Cầu Mỹ Lợi và kinh tế Gò Công
  => Bình trữ điện - Phần 2
  => Bệnh sốt rét
  => Bệnh giời ăn
  => Chào đón ngày tử tế 13 tháng 11
  => Phát triển trồng lúa cải tiến thời Pháp thuộc- P 1
  => Áp dụng siêu-vi-thể kim loại trong canh tác hoa màu
  => Tui làm "Chuyên Gia" - Phần 3
  => Pê Ru
  => Tuyến não thùy
  => Phát triển trồng lúa cải tiến thời Pháp thuộc - P 2
  => Về hưu mới thấy cuộc đời đáng yêu
  => Làm sao tế bào "nói chuyện" với nhau
  => Brooklyn
  => Từ căm thù chính mình đến hận thù kẻ khác
  => Medulla Oblongata
  => Khôi phục rừng ngập măn Kiên Giang
  => Ki Ki
  => Biến đổi khí hậu toàn cầu - P 1
  => Nước Miến Điện
  => Nhân biến cố Paris nghĩ về tâm an trong nghịch cảnh
  => Biến đổi khí hậu - Phần 2
  => Con chim con
  => Nước Miến Điện - Phần 2
  => Nhớ về xứ Mali
  => Tai biến mạch máu não
  => Muốn tới đâu thì tới
  => Biến đổi khí hậu - Phần 3
  => Nấm thông đỏ Nhật Bổn
  => Bạch huyết cầu
  => Thuốc phê captagon
  => Biến đổi khí hậu - Phần 4
  => Tại sao LA lại mất hết nhuệ khí kinh tế so với SF
  => Túi Mật..
  => Thế hệ sandwich VN tại hải ngoại
  => Tại sao đàn bà sống lâu hơn đàn ông?
  => Cập nhật vũ trụ
  => Cá hồi sửa đổi di truyền
  => Khuyến mãi xanh hay tẩy não xanh
  => Tại sao có nhiều bệnh xuất hiện theo mùa
  => Sản xuất lúa hiện đại - Phần 1
  => Dây thanh âm
  => Béo phì
  => Sản xuất lúa hiện đại - Phần 2
  => Nước lạnh nước mát tuyệt vời
  => Thuốc mới trị chứng đau nhức
  => Giấc mơ con đường tơ lụa mới
  => Trà sữa
  => Lúa gạo qua văn hóa dân gian
  => Tai hại của độc canh một giống thuần chủng
  => Vài câu chuyện tiến bộ kỷ thuật
  => Cái lưởi
  => Lúa gạo qua văn hóa dân gian - Phần 2
  => Nhà Tây Sơn
  => Tầm quan trọng của giáo dục và khuôn mẫu
  => Vài câu chuyện tiến bộ kỷ thuật ... Phần 2
  => Yếu tố môi trường gây ung thư
  => Con mắt
  => Thiên đường tại thế đâu xa
  => Chú Hai Nhân
  => Nhà Tây Sơn - Phần 2
  => Tiến bộ kỷ thuật - Phần 3
  => Làn da
  => Từng ngày một
  => Chừng nào cả vũ trụ nổ tan tành
  => Lúa gạo qua văn hóa dân gian - Phần 3
  => Rượu vang ngày nay
  => Tiệc tùng cuối năm ăn vô biết liền
  => Triễn vọng kỹ thuật năm 2016
  => Đôi môi
  => Mất ngủ
  => Bệnh tim mạch
  => Tiên đoán khí hậu năm 2016
  => Công ăn việc làm tương lai thế giới
  => Người Việt hải ngoại nghĩ gì về bệnh tiểu đường
  => El Nino ảnh hưởng vào đời sống như thế nào
  => Cập nhật hiểu biết "mới" từ năm 2016
  => Năng lượng cơ thể
  => Giấc Ngủ
  => Từ Darwin đến H5N1
  => Khả năng biến đổi hành vi qua ức chế gen
  => Cập nhật hiểu biết mới
  => tuổi trưởng thành
  => Norovirus trên du thuyền
  => Ảnh hưởng của El Nino vào sản xuất ngũ cốc
  => Dân Hoa Kỳ uống rượu thay thế sâm banh nào?
  => Công nghệ ô tô điện
  => Ung thư
  => Lúa gạo qua văn hóa - P4
  => Nước Úc - cập nhật
  => Tâm sự cuối năm
  => Vài khám phá mới cho nông nghiệp
  => Bệnh lẫn
  => Giấc mơ làm giàu
  => Bổ sung bảng hóa học tuần hoàn
  => Đừng nên uống bia....
  => Rượu và sức khỏe
  => Sản xuất và thương mại lúa gạo
  => Phát minh ở đầu thế kỷ 21
  => Lúa gạo qua văn hóa dân gian- P 7
  => Món mặn ngày xuân
  => Biến đổi khí hậu và con người
  => Bạn biết gì về Facebook. Phần 1
  => Ngừa ung thư bằng thực phẩm
  => Bạn biết gì về Facebook. Phần 2
  => Sông ngòi miền Cao Nguyên Việt Nam
  => Một kỷ niệm dạy Lịch Sử
  => Ung thư làm sụt cân
  => Burundanga là gì
  => Mẹo vặt tránh táo bón
  => Dinh dưỡng cơ thể
  => Chuyện tình Bìm và Bip
  => Nhà ơi! Tôi gọi mình là nhà tôi
  => Khoa học tiến bộ như thế nào trong 20 năm tới
  => Có những giấc mơ
  => Phải chăng đây là một chuyện giả tưởng
  => Tỏi
  => Vũ khí Laser của Hoa Kỳ
  => Chiến tranh và hòa bình của Leo Tolstoi
  => Hồi tưởng biến cố sóng thần Fukushima
  => Có loại cholesterol nào tốt cho sức khỏe?
  => Cần sa y khoa
  => Atmospheric aerosol và sự thay đổi khí hậu
  => Môi trường và các vấn nạn ở VN
  => Chuyện bếp núc và kẻ thù vô hình
  => Hong Kong
  => Tôi tốt nghiệp trường làng
  => Chuyện nhà quê
  => Liệu pháp miễn dịch trị ung thư
  => Coi chừng chó tại phi trường Canada
  => Sinh thái Đồng Bằng Cửu Long
  => Thiên đường trốn thuế
  => Tại sao chúng ta cần ngủ
  => Sông ngòi miền Bắc Việt Nam
  => Chuyện vui vơ chồng
  => Tuổi già và niềm vui ảo
  => Đương đầu với hiện trạng xấu dần của ĐBCL
  => Thời trang Cali 2016
  => Trình diễn thời trang Cali - Phần 3
  => Yogurt
  => Trở lại Kalaw(tt)
  => Chào mừng Ngày lễ Mẹ
  => Độc hại của đường fructose
  => Trồng cao su thiên nhiên
  => Thủy triều và con người
  => Hai trái cây kỳ diệu
  => Phán xét người
  => Tổ chức quản lý và giáo dục NN Việt Nam
  => Trở lại K
  => Tổ chức quản lý và giáo dục NN - Bài 2
  => Biết ăn gì đây hở trời
  => Thực vật là nhà toán học tài ba
  => Hạnh nhân nhiệt đới - cây bàng
  => Trận tử chiến giữa kiến vàng và kiến hôi
  => Người mang tim heo
  => Cây trái nhàu - Noni
  => Vận động thường xuyên và sức khỏe
  => Thực vật và con người
  => Liên hệ giữa ung thư và điện thoại di động
  => Bông hồng xanh dương
  => Bắn chim
  => Kính chào sư phụ trong ngày lễ cha
  => Món ăn đặc sản địa phương VN
  => Chuyện vui về ngày lễ cha ở hải ngoại
  => Dùng tế bào gốc chửa trị đột quỵ
  => Hiện thực mới của Nhật
  => Tại sao gạo tím đen ...
  => Thay đổi chánh sách Nhật
  => Nghĩ về tuổi thọ
  => Tế bào -B hay không tế bào -B
  => Hạnh phúc 2.0*
  => Molly nhà tôi bị bịnh rồi !
  => Khám tổng quát
  => Bệnh bao tử
  => Bệnh viêm
  => Thằng Cà Quẹo
  => Resveratrol
  => Ngộ độc thực phẩm
  => Cá mập
  => Resveratrol - Phần 2
  => Hội chứng trống ổ
  => Đối kháng thuốc trụ sinh
  => Coi chừng chó dữ
  => Các mặt trăng
  => Tiến trào vì sao TZO
  => Từ hận chính mình đến câm thù kẻ khác
  => Sâm ngoại quốc và sâm VN
  => Bệnh bạch cầu
  => Tình Cầm
  => Bệnh lú lẫn Alzheimer
  => Lỗ đen
  => Giải thoát
  => Mùa vu lan...
  => Đạo thờ Bà
  => Cập nhật tiến bộ thiên văn
  => Cao nguyên phố núi ..Phần 1
  => Tỉnh Hải Nam
  => Cao nguyên phố núi - P2
  => Bênh ZiKa
  => Môi trường không khí
  => Bệnh EboLa
  => Thảo mộc - 1
  => Chém cha cái khó
  => Tham dự MeKong...
  => Thảo mộc và tâm linh 2
  => Thão mộc và hành vi P3
  => Bệnh Dịch
  => Đại dương và biến đổi khí hậu
  => Đạo đức và di truyền học
  => Giáo Sư Phạm Hoàng Hộ
  => Tưởng nhớ Giáo sư Phạm Hoàng Hộ
  => GS Phạm Hoàng Hộ 1929-2017
  => Điếu văn lễ tang GS PH Hộ của TDH
  => Điếu văn của GS Trương trong tang lễ GS PH Hộ
  => Những năm ảo vọng- Giáo Sư....
  => Sản xuất&Thương mại lúa gạo...
  => Duyên nợ với quê hương
  => Chuyện gạo lứt muối mè
  => Ba thê, núi sập...
  => Những đứa con tinh thàn
  => Ba Thê, Núi Sập cung đường...
  => Sức khỏe và tuổi già
  => Sức khỏe và tuổi già P2
  => Sức khỏe và tuổi già P3
  => Hải đảo Haiti và tôi
  => Bỏ cái tật ghiền
  => Sức khỏe và tuổi già P4
  => Rừng và con người
  => Mùa lễ ăn kiêng Phục Sinh
  => Hiện trạng rạn san hô...
  => Hydropower and....
  => Cách mạng kỹ thuật ...
  => Hydropower ...P2
  => Cách mạng kỷ thuật sinh học P2
  => Cách mạng công nghệ...P3
  => Biển và con người
  => Cách mạng công nghệ...P4
  => Cách mạng kỷ thuật 5
  => Biễn và con người P2
  => Cách mạng kỹ thuật...P6
  => Cách mạng kỷ thuật sinh học P7
  => Cách mạng kỹ thuật sinh học P8
  => Thầy Thái Công Tụng
  => GS Thái Công Tụng:-Rừng lá phổi....
  => Cực đoan và di truyền
  => Ngỡ lòng miǹh là rừng
  => Bài phát biểu trong tang lễ...
  => Đức tin và di truyền
  => The nao la 4D trong toan cau hoa
  => Môi trường là gì
  => Các đại tuyệt chủng sinh vật ...
  => Nữ khoa học gia Tara VanToai ...
  => Yes We Can
  => Nhà maý điện nhiệt hac̣h
  => Moi truong va suc khoe
  => Nha may nang luong nhiet hach
  => Tình trạng sản xuất lúa gạo...
  => Mùa gió chướng
  => Ăn Tết ngày xưa
  => Chó tiến hóa thành bạn thân của người
  => Hoa và mùa Xuân trong thi ca Việt
  => Làm sao để sống thọ
  => Chuyện nhà quê -MPM
  => Coffea Arabica
  => Nguồn gốc lúa Á Châu
  => Người Mẹ can cường
  => Madrid, mùa thu trong mắt ai ...
  => Tiến triẻ̉n liệu pháp miễn dịch trị ung thư
  => Tiến triển liệu pháp miển dịch trị ung thư. Phần 2
  => Bạn biết gì về ung thư
  => Những vị ân sư...
  => Bạn biết gì về ung thư
  => Khi Mẹ hơn trăm tuổi
  => To say Hello, Việt Nam
  => Hoa mai và Mùa Xuân trong thi ca Việt
  => Hoa và Mùa Xuân trong Thi Ca Việt
  => Hoa thủy tổ
  => Đông Tây tam kiệt,
  => Số phận Đồng Bằng Sông Cửu Lông
  => Du Lịch Aruba. . .
  => Con đường xuyên Úc
  => Chuyện cá basa . . . .
  => Thả cá về thiên nhiên
  => Chuyện về người Pháp cho. . .
  => Nobel Y Học 2019
  => Về Tân Châu học nghề cá
  => Phép trắc nghiệm CAT4
  => Các giống lúa từ thời nguyên thủy
  => Cá linh
  => Tiến trình kiến thức về virus corona
  => Khi nào dịch Covid-19 chấm dứt
  => Coronavirus covid-19 có đáng lo sợ quá không
  => Dịch virus Corona và cá tra.
  => Thế kỷ 21, thế kỷ của rong biển
  TRANG BẠN VIẾT
  TRANG THƠ
  SƯU TẦM ĐIỆN BÁO
  GIẢI TRÍ
  ẨM THỰC
  ĐẶC SAN
  Xuân Bính Thân
  Đặc san xuân Đinh Dậu
Hạnh nhân nhiệt đới - cây bàng
  22/5/2016 

HẠNH NHÂN NHIỆT ĐỚI

 Giáo Sư TÔN THẤT TRÌNH  



 

Tại sao lại quên cải thiện cây bàng, hạnh nhân xứ nóng, một cây hoa cảnh đẹp, cho nhân hột bàng ngon, gỗ khá tốt, nhiều công dụng y khoa… mà chỉ nghĩ đến hạnh nhân xứ mát?

 

Bàng hạnh nhân nhiệt ĐỚi, cây phong ba chịu bão tố các đảo Hoàng Sa – Trường Sa ?


G S Tôn thất Trình

 

Một cây bàng (Terminalia catappa) ở Bình Định

Chúng tôi đã có dịp trình bày sơ lược về cây bàng làm cây cảnh ở Bà Rịa- Phước Tuy , ( xem bài Bà –Rịa Vũng Tàu ngày 17 tháng tư năm 2009) , nơi dân Việt nhờcông ơn công nương Ngọc Vạn, con gái chúa Sãi gã làm hòang hậu vua Miên Nam Vang, mới được phép lập nghiệp chánh thức ở Mô Xòai, tên cũ vùng Bà Rịa năm 1620 (? ) đất hoang vu Chân Lạp làm chủ trên danh nghĩa , làm bàn đạp phát triễn các vùng sông núi Đồng Nai – Cửu Long, sau khi chúa Hiền thu gọm các tỉnh cuối Nam duyên hải miền Trung của Chiêm Thành vào đất nước Việt Nam và chúa Minh thiết lập năm 1690 hai dinh trấn Biên Hòa và Tân Bình- Gia Định. Đặc biệt là Việt Nam gần đây nói nhiều tới cây bàng các đảo Trường Sa và Hòang Sa mệnh danh là cây bàng phong ba , vì lá rụng có màu đỏ đầu vào mùa khô mát mẽ như các các cây phong –erable, maple xứ ôn đới và chịu đựng bảo tố - phong ba, rụng lá và mau mọc xanh lại có thể là một phương cách tốt chịu đựng bảo tố biển Đông Việt Nam.

 

Thật tế , cây Bàng hay Hạnh nhân nhiệt đới – Tropical almond theo tiếng Anh, Badamier theo tiếng Pháp , tên khoa học là Terminalia catappa L. nguyên thủy phân phối thiên nhiên gần bờ biển Ấn Độ Dương , xuyên qua Á Châu nhiệt đới và đến tận Thái Bình Dương ; không rỏ vì trái( hột ) bàng trôi nổi qua các biển hay do người phân tán . Cây bàng tìm thấy nhiều từ đảo Seychelles qua Ấn Độ Dương, biển Adamans và các đảo lân cận khắp các nướcĐông Nam Á ( Myanmar – Miến Điện ), Thái Lan, Bán đảo Mã Lai, Việt Nam , Phi Luật Tân, Inđô nê xia ) đến Papua Tân Ghi Nê và Bắc Úc Châu, xuống xa tận Nam chí tuyến – Tropic of Capricorn . Lòai này nhận diện ra suốt vùng Nam Thái bình Dương , gồm cả các đảo Solomon Islands, Vanuatu và Fiji . Và hầu như khắp các quần đảo Polynesia và Micronesia , nhưng có thể là do dân địa phương du nhập vào các vùng phía đông các đảo. Nay thì đã được du nhập và thường đồng hóa thiên nhiên tại các phần nhiệt đới thế giới gồm Brasil ( Ba Tây ), Caribbean , và Đông Phi Châu. Cây Bàng cũng được địa phương hóa ở Florida và Puerto Rico. Ở Hạ Uy Di, cây bàng đã được du nhập từ lâu ,có lẽ trước năm 1800 và nay thiên nhiên- đồng hóa ở những nơi caođộ tương đối thấp , phần lớn gần các bải biển .

 

Lá và Quả cây Bàng

 

Tông thực vật Terminalia thuộc họ Chưn, Trâm bầu – Combretaceae , một họ thực vật thường là những tiểu mộc lùm bụi, dây leo đã được nhiều nhà văn miền Nam ca tụng “ dưới dặm chưn bầu “;đặc biệt có những dục quả có 4 cánh cao, nhưng ở Viêt Nam chỉ ghi có một đại mộc Combretum quadrangulare dễ đâm chồi lại sau khi bị đốn làm cũi . Tông Terminalia có chừng 150 lòai – species trên thếgiới . Việt Nam định danh được 11 lòai tông Terminalia . Trong đó có cây bàng ghi là một đại mộc , nhưng chỉ cao 7- 10m là cùng, trong khi đó nhiều giống lòai Terminalia catappa trên thế giới có khi cao đến 30 -40 m. Trái lại Việt Nam có nhiều lòai của tông Terminalia , không phải là Terminalia catappa là đại mộc cao : 20m như Chiêu Liêu Xanh hay bằng lăng khế , dạng cây tương tự Bằng Lăng và trái như trái khế nhỏ Terminalia alata Roxb.; Chưn bầu Đen , Xàng Terminalia chebula Retz ; đại mộc cao 30m như Chiêu Liêu Nước Terminalia calamansanai Rolfe ; Chiêu Liêu Xanh Thực Sự Terminalia pierrei Gagn. , gỗ đỏ trái đến 5 cánh; Chiêu Liêu Nghệ Terminalia triptera Sapf., trái đỏ tím , 3 cánh cao; Bàng Nước Terminalia procera Rx, trái rất dài mập xoan 3.5 cm ; Bàng Trái 2 Cánh Terminalia Steud ; Chiêu Liêu Ngàn Trái 2 Cánh Terminalia myriocarpa van Heurck ; hay cao hơn nữa đến 35 m như myrobolan- bàng mốc, bàng nhứt, bàng Xiêm Terminalia bellirica Roxb.; cao nhất đến 40m có lẽ là Chiêu Liêu Lông Terminalia citrina Roxb., trái non ăn được dài 5 cánh, hột khá rộng đến 2mm …

 

Bàng Việt Nam, cần biết thêm để khai thác làm cây cảnh thị trấn, khai tách nhân hột bàng…

Thân gốc thẳng, có hay không gốc trụ chống như gốc đa ( gốc si, bằng lăng và mhiều đại mộc )

Như đã nói trên cây bàng , hạnh nhân xứ nóng trên thế giới có thể cao đến 25- 40m, không chỉ 7- 10m trung bình ở Việt Nam. Khi trưởng thành, thân nhiều giống bàng đường kính 50 – 150cm ở tầm mắt người. Cây bàng còn nhỏ mọc đặcđiểm như một tháp chùa, một thân duy nhất mọc ngang đơn cực thành những vòng xoắn giả dốiđều đặn, 4-5 cành . Dọc mỗi cành ngang này, nhiều nhánh mới đâm ra theo những mô hình chẻ đôi đặc thù. Tán tầng tầng , lớp lớp dẹp hẳn đi thành những nhánh dài ở các cây bàng già lảo và nếu cắt xén thì thành tán vuông vức ( ? ) như các” bàng phong ba” Hòang Sa ,Trường Sa v.v… Thân bàng thường thẳng đứng và hình trụ khá đều , nhưng ở các vùng bờ biển có thể cong queo hay nghiêng ngã. Gốc trụ chống như gốc cây đa – buttress, khi hiện diện có thể cao đến 3m , cong hay thẳng , dày hay mỏng , đôi khi lại đâm cành nữa . Các cây bàng to lớn có thể phát triễn thành những gốc trụ chống đâm nhánh trên thân cong queo , nghiêng ngã. Ở các điều kiện thuận lợi, nhiều giống bàng có tán rộng , đường kính lớn như bềcao cây. Cây bàng có thể cao thêm 2- 4m mỗi năm vào những năm đầu sau khi trồng , nhưng mức tăng trưởng bình thường khỏang chừng một mét một năm. Nếu đất cát sâu thì hệ thống rễ bàng ăn xuống dưới sâu . Nhưng trên đất thủy cấp gần mặt đất, rễ pháttriễn tràn đầy tre6n mặt đất làm cho khó săn sóc, cắt , lấp rễ . Hình thành gốc đa trụ chống– buttress trunk có thể nâng các lề đường, nền móng , góc lề , ống nước, ống cống …. không nên trồng bàng gần các cơ cấu này. Tuy tổng quát cây bàng chịu đựng giông tố tốt , nhưng có nhiều cây bàng cá nhân cũng bị gãy cành , gảy nhánh , trốc bật rễ vào mùa bảo táp .Tán cây bàng đâm ra nhiều tầng 4 -5 cành chánh ; và nhưng khi tầng tán mới xuất hiện trên ngọn cây chánh, nhiều cành tầng tán dưới chết đi . Phương cách tự cắt xén tĩa này tùy thuộc giống , tỉ trọng các lòai cây khác trồng chung với bàng và mức độ ánh sáng . Cây bàng chịu đựng được 0– 25% bóng râm ( bóng che ) , nhưng ưa thích ánh sáng chan hòa – full sun light. Cây bàng con mọc mau lẹ , nhưng mức mọc lại sau khi cắt xén nặng tay hay bị giông bảo làm hư hại, ở cây bàng trưởng thành chưa được biết rỏ. Cắt ngọn trên chóp nhiều lần một năm , có cơgiúp cho tán rộng bề ngang, thêm nhiều bóng mát. Cây bàng làm cây cảnh sống chừng 60 năm và ở các điều kiện môi trường thíchhợp có thể sống trên 100 năm.

 

Bàng Phong Ba cằn cỗi trên đảo Trường Sa

 

Lá hoa bàng

Lá bàng xếp thành những vòng xoắn ốc khít khao, thường mọc đầy cuối các nhánh nhỏ nhô cao lên . Phiến lá bàng đơn giản, dạng trứng ngược – obovate, dài- rộng 8-25 cm x 5-14 cm, chứa 8-12 gân lá thứ cấp . Đầu lá tròn và cùn nhụt , hẹp lại dần dần thành một cuối lá hình tim ( chính đặc điểm này giúp phân lọai các giống bàng ). Lá non có lông mềm , chen chúc nhau, màu nâu. Lá già không lông , sáng sủa , dai dẳng, màu xanh đậm , trở thành màu vàng sáng chói, rồi qua màu đỏ đậm rực rở trước khi rụng. Giúp cây bàng nhiệt đới được gọi thêm là cây phong ôn đới- eable, . maple, lá đỏ -vàng trước khi rụng . Bàng thường rụng lá mùa khô và ở một vài môi trường cây có thể rụng lá hai lần một năm . Lá non mau đâm ra lại, chừng 6 tuần lễ sau khi lá rụng, rất tươi mát. Bàng có thể rụng lá gần hết khi gió lớn , nhưng đây cũng là một điều kiện giúp cây bàng chịu đựng phong ba , bão tố .

Hoa, trái , nhân hột bàng

Hoa Bàng vuông (Barringtonia Asiatica) ở Trường Sa

Hoa bàng nhỏ - 4-6 mm, màu trắng hau màu kem , có 5 cánh hoa , mọc theo các cọng hoa dài 8- 25 cm , mùi hắc hơi khó chịu . Trên cọng hoa thường là đực, chỉ có hoa lưỡng tính phần lớn vềphía cuối đáy cọng . Bình thường cây bắt đầu trổ hoa và ra trái lúc cây còn nhỏ tuổi, nghĩa là 2- 3 năm sau khi trồng, nhưng thay đổi tùy theo khí hậu nơi trồng và nguồn gốc di truyền. Ở đất giàu , phì nhiêu , sau 18 tháng đã bắt đầu thu họach trái rồi. Như đã nói trên , cây bàng có thể đâm lại lá và ra hoa sau 6 tuần lễ, khi lá hòan tòan rụng hết vào mùa bảo tố . Ở các đảo Thái Bình Dương – Hạ uy Di , Fiji, Tân thế giới Nouvelle Caledonie , Vanuatu và Tonga, bàng có thể ra hoa đậu trái suốt năm . Hoa bàng ở Vanuatu nở rộ, nhiều nhất vào các tháng 10 – đến tháng giêng năm sau và ra trái các tháng 3 – 6. Như vậy tất có thể du nhập tuyễn chọn các giống bàng sớm ở Việt Nam thu họach trái và đập vỏ hột cứng lấy nhân làm hạnh nhân xứ nóng vào dịp Tết ! Trái bàng phía ngoài nhất là vỏ trái exocarp , có thịt trái mesocarp, vỏ hột shell , endocarpnhân hột kernel. Hạch quả nut , noixvỏ hột – shell và nhân hột . Nhân hột kernel hay hột– seed là phần ăn được và võ hột , võ nhân testa.

 

Quả Bàng đủ loại

 

Biến thiên rất lớn về các đặc điểm quan trọng về khía cạnh kinh tế của hạch quả ,phần lớn là thành quả của tuyễn chọn địa phương cỗ truyền những giống bàng có những đặc tính mong muốn các dân đảo vùng Melanesia làm lan tràn ở nhiều nơi . Tuyển chọn nhắm vào cây có trái hay nhân lớn hơn , cũng như đập võ hột dễ dàng hơn . Ngay tai đảo Vanuatu , biến thiên các giống trong lòai rất lớn , xảy ra phần lớn ở kích thước , màu sắc và dạng trái . Ngược lại biến thiên rất nhỏ trong lòai bàng tại đa số các đảo Solomon Islands , ngọai trừ các đảo Santa Cruz ( tỉnh Temotu ) thành công tuyễn chọn vài dạng trái lớn . Ở đảo Papua Tân Ghi nê đã tuyễn chọn được 2 lọai trái bàng. Một lọai trái có võ hột mềm, rẩt đễ cắn răng đập và một lọai vỏ hột rất cứng phảiđập đá hay chẻ bằng dao. Nhưng lại chưa biết rỏ là là các cây từ vỏ hột mềm cũng cho ra các cây con vỏ trái mềm –breed true hay không ? Ở Tonga cũng phân biệt 2 dạng trái : trái đỏ ( telie kula ) tìm thấy dọc bải biển và trái xanh lợt ( tele hina ) tìm thấy bên trong đất liền . Đảo Samoa cũng đã du nhập các giống Terminalia catappa trái lớn , ăn vỏ trái được . Ở Ấn Độ, đã nhận diện ra nhiều đặc điểm khác biệt của dạng lá và trái bàng. Một dạng có thịt trái ngọt ăn được , sử dụng trồng trong vườn tượt. Biến thiên cũng được báo cáo về mùi vị và cở nhân hột ở vùng Biển Caribbean và miền Nam Hoa Kỳ.

 

Hột bàng sẵn sàng để thu họach là khi trái đã lớn đủ cở, và bắt đầu cho thấy đổi màu sắc, nghĩa là màu vỏ trái trở vàng hay đỏ tím hay màu nâu nâu, nếu là những dạng trái xanh. Trái chín hái bằng tay hay bằng sào cán dài . Có thể lượm những trái bàng chín rụng, mới rơi xuốngđất . Một kg trái chứa 15- 60 trái tươi . Phải lột vỏ trái tách rời hạch quả càng sớm càng hay ( trong vòng 1-2 ngày ). Sau ,k hi lột vỏ trái , một kg hột bàng lột vỏ chứa 70- 150 hạch quả -nuts. Hột hư hại khá mau khi tồn trữ làm giống . Gieo hột nảy mầm bắt đầu 3- 8 tuần lễ, tỉ lệ nảy mầm các trái chín hái tươi trưởng thành trên 50 % . Thời gian từ nảy mầm cho đến khi bứng đem trồng chừng 4 tháng . Cây con lúc đó phải cao 25 -30cm , tuy cũng có thể dùng các cây con thấp hơn 20-25cm . Nên đem trồng các cây con vào đầu mùa mưa . Cũng có thể trồng hom- cuttings các giống bàng tuyễn chọn bằng cách chặt các cây tuyển chọn xuống bề cao 20 -30cm, rồi cũng có thể chặt các chồi mọc lại làm hom .

 

Khí hậu , đất đai thích hợp trồng bàng…

Vũ lượng bán nhiệt đới và nhiệt đới thích hợp trồng bàng là 1000 – 3500 mm một năm , nghĩa là mọi nơi ở Việt Nam . Nhưng mưa cần phân phối đồng đều suốt năm hay tốt nhất vào mùa hè . Mọc tốt ỏ caođộ 300 – 400 m , ở những nơi nào nhiệt độ hàng ngày và theo mùa không thay đổi nhiều. Nhiệt độ trung bình thích hợp là 23- 28 độ C ; trung bình tháng nóng nhất là 25 – 32 độ C và tháng thấp nhất là 14- 24 độ C . Chịu đựng được nhiệt độ tối thiểu là 5- 7độ C . Nhưng không bao giờ được đông giá cả - frost free .

 

Cây bàng hay hạnh nhân nhiệt đới mọc thiên nhiên trên mọi lọai đất bờ biển , từ các bải biển có lên vồng hay các bải biển đá sõi . Thích hợp trên mọi lọai đất cát cơ cấu nhẹ , kể cả đất muối lợ hay muối mặn, đất cát kiềm trên đá vôi, nhưng đòi hỏi thóat thủy tốt , khi trồng trên đất sét nặng ; pH tốt là 4.0 – 8.5. Bàng cũng chịu đựng khô hạn, kéo dài ít hơn 4- 6 tháng và như đã biết có thể rụng lá- trơ cành để chống chỏi những cơn hạn hán kéo dài .

 

 

PHỤ TRÁCH BIÊN TẬP  
  VÕ THANH NGHI
vothanhnghiag@yahoo.com.vn
NGUYỄN THANH LIÊM
huunghi68dvb@yahoo.com


Địa chỉ liên lạc: thnlscantho.3@gmail.com

Sáng lập : Dr TRẦN ĐĂNG HỒNG

Đặc San:
Đặc san XUÂN CANH DẦN (2010)
Đặc san XUÂN TÂN MÃO (2011)
Đặc san XUÂN NHÂM THÌN (2012)
Đặc san XUÂN QUÝ TỴ (2013)
Đặc san XUÂN GIÁP NGỌ (2014)
Đặc san XUÂN ẤT MÙI (2015)
Đặc san XUÂN BÍNH THÂN (2016)
Đặc san XUÂN ĐINH DẬU (2017)

Đặc san "Lưu Bút Ngày Xanh I (2010)
Đặc san Lưu Bút Ngày Xanh II (2011)
Đặc san Lưu Bút Ngày Xanh III (2012)
 
https://www.facebook.com/groups/124948084959931/  
 
 
Số lượt người đọc kể từ 5/3/2015: 938714 visitors (2943710 hits)
This website was created for free with Own-Free-Website.com. Would you also like to have your own website?
Sign up for free