|
Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Ngày nay, phong trào dùng thuốc thiên nhiên đang bành trướng mạnh mẽ khắp mọi nơi.
Phải chăng đây là khuynh hướng trở về nguồn của con người?
Tại Canada, thăm dò Ipsos Reid 2010 cho biết trên 72% dân chúng sử dụng thuốc thiên nhiên (herbal medicines, produits naturels). Đây là những loại thuốc được làm từ thực vật, cây cỏ, từ các phần của động vật, côn trùng hoặc từ các loại khoáng chất, v.v...
Thuốc thiên nhiên thường được sử dụng để bồi dưỡng sức khỏe, lọc thận, bổ gan, tẩy độc, tạo thêm sinh lực, trợ dương, tăng sức miễn dịch, phòng trị các bệnh thông thường như ho hen cảm cúm, viêm sưng đau nhức khớp xương hoặc để giúp làm tăng hay giảm cân.
***
Đối với người Việt Nam chúng ta, hiện tượng này không có gì là mới lạ hết... Ngày xưa ở quê nhà, chúng ta cũng đã từng dùng thuốc thiên nhiên rồi. Đó là thuốc Bắc, thuốc Nam, thuốc Ta hay còn gọi là thuốc “Vườn”... Sau 75, danh từ thuốc Dân tộc đã được dùng để chỉ những loại thuốc được sản xuất và bào chế từ cây cỏ ở Việt Nam.
Thuốc thiên nhiên tại Canada được qui định và chi phối bởi luật Loi et Règlements sur les Aliments et Drogues của Bộ Y Tế Santé Canada. Phần lớn được xếp vào trong nhóm thực phẩm bổ sung (supplément alimentaire) và có thể mua dễ dàng không cần toa bác sĩ trong các pharmacies, trong các tiệm Produits naturels cũng như Health food stores, trong các chợ hay qua ngõ bưu điện hoặc Internet…
Tin Hoa Kỳ: Dược thảo dỏm khắp nơi, chuyện không có gì lạ.
Massive Herbal-Supplement Scam Uncovered: Walmart, Target, GNC Accused of Selling Bogus Products
An investigation by the NY attorney general found supplements contain cheap fillers like houseplants and powdered rice.
By Joanna Rothkopf / Salon
February 4, 2015
http://www.alternet.org/corporate-accountability-
and-workplace/massive-herbal-supplement-scam-
uncovered-walmart-target-gnc
By THE EDITORIAL BOARD FEB. 6, 2015 Herbal Supplements Without Herbs
http://www.nytimes.com/2015/02/07/opinion/herbal-
supplements-without-
herbs.html?_r=0
A shopper looks at the vitamin selection at a Walgreens drug store in New York in 2004. (Jennifer S. Altman/Bloomberg)-
GNC, Target, Wal-Mart, Walgreens accused of selling adulterated ‘herbals’
http://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/
2015/02/03/gnc-target-wal-mart-walgreens-accused-
of-selling-fake-herbals/
Theo trang mạng Người Việt Cali
Dược thảo bị ngưng bán ở bốn hệ thống bán lẻ lớn ở New York
Tuesday, February 03, 2015
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=202503#.VNoJ8vnF-j8
“ALBANY, New York (NV) - Bộ Tư Pháp New York hôm Thứ Hai tố cáo bốn công ty bán lẻ lớn ở tiểu bang bày bán các dược thảo giả mạo, có hại cho sức khỏe, đồng thời yêu cầu phải lấy xuống hết khỏi các kệ thuốc, theo tường thuật của báo New York Times.
Nhà chức trách cho hay, họ thử nghiệm các thuốc bồi bổ bằng dược thảo với nhãn hiệu bán chạy nhất tại bốn hệ thống bán lẻ GNC, Target, Walgreens và Walmart, và nhận thấy bốn trong năm sản phẩm hoàn toàn không có chất dược thảo như đã ghi trên nhãn.
(Hình minh họa: Mario Tama/Getty Images)
Thử nghiệm cho thấy những viên thuốc ghi là dược thảo, không có gì ngoài bột gạo, măng tây và rau cỏ trồng trong nhà, đôi khi có thêm những chất gây nguy hiểm cho người bị dị ứng.
Cuộc điều tra được giới chuyên gia y tế hoan nghênh vì từ lâu họ thường than phiền về phẩm chất lẫn sự an toàn của những sản phẩm được cho là bồi bổ cơ thể, vốn được miễn không bị kiểm soát gắt gao như thuốc biên toa…(TP) (Ngưng trích www.nguoi-viet.com)
WM Dỏm (Photo NTC 2013)
Thiên nhiên không phải hoàn toàn là vô hại.
Dỏm hay thiệt?
Thường tình, ai cũng nghĩ rằng hễ thiên nhiên là vô hại.
Các nhà khoa học Tây Phương đã cho biết là có một số thuốc thiên nhiên kể cả các loại vitamines, nếu dùng không đúng cách vẫn có thể gây hại đến cho sức khỏe...
Một vài loại thuốc có thể che lấp một cách tạm thời sự diễn biến thật sự của bệnh trạng và làm sai lạc kết quả các tests trong phòng thí nghiệm. Chúng cũng có thể làm gia tăng tác dụng của thuốc Tây đến độ gây nguy hiểm cho bệnh nhân.
Đôi khi thuốc thiên nhiên cũng có thể hóa giải hay làm giảm hoặc làm mất tác dụng của một vài loại thuốc Tây nào đó nếu được dùng chung với nhau.
Đôi khi còn có những loại thuốc thiên nhiên “dỏm”, giả mạo” nữa….
Tóm lại, tất cả các phản ứng bất lợi vừa nêu trên đều do sự tương tác (interaction) giữa các thứ thuốc dùng chung với nhau, gây ra mà thôi.
Thuốc thiên nhiên-Dỏm hay thiệt?
Tại Canada:Một thị trường hỗn độn
Trên 70% thuốc thiên nhiên bán tại Canada được xếp vào nhóm thực phẩm...
Ngày 1 Janvier 2004, Cơ quan Santé Canada cho áp dụng điều luật mới về thuốc thiên nhiên.
Santé Canada gọi tất cả các sản phẩm thiên nhiên với cái tên chung là «Produits de santé naturels PSN».
Trong nhóm nầy bao gồm các dược thảo, rong biển, nấm, vi khuẩn tốt hay probiotics, vitamins, khoáng chất, các acids béo thiết yếu (essential fatty acids) như Oméga-3, các sản phẩm từ thú vật và hải sản, các thuốc Tàu hay thuốc Bắc, Cao đơn hoàn tán, thuốc Nam, thuốc Ấn Độ, các thuốc liệu pháp vi lượng đồng cân (produits homéopathiques)…
Theo luật nầy, tất cả nhà sản xuất thuốc thiên nhiên phải có môn bài cấp bởi Santé Canada. Nhà sản xuất phải đệ nạp các thông tin, thí dụ như phải nêu rõ tên sản phẩm, gồm các chất gì, nguồn gốc lấy từ đâu, có những hoạt chất nào, ảnh hưởng trên sức khỏe cùng liều lượng và cách sử dụng ra sao, các tài liệu khảo cứu liên hệ, vân vân và vân vân.
Nếu được chấp nhận, Santé Canada mới cấp cho sản phẩm một DIN (drug identification number) gồm 8 số, hay số NPN (numéro de produit naturel), hoặc số liệu pháp vi lượng đồng cân DIN-HM (homeopathic medecine). Tất cả chỉ dẫn và các điều cấm kỵ (contre-indications, mise en garde) cũng đều phải được ghi rõ bên ngoài hộp thuốc...
Đối với thuốc thiên nhiên sản xuất tại Canada và Hoa Kỳ, nhà bào chế phải tuân theo một số quy tắc làm ăn đàng hoàng gọi là BPF (Bonne Pratique de Fabrication, Good Manufacturing Practice).
Một món thuốc có mang ký hiệu DIN hay NPN hoặc DIN-HM cho biết là nó đã đáp ứng đầy đủ thủ tục cứu xét của cơ quan Y tế Canada...
Thực tế cho thấy kỹ nghệ thuốc thiên nhiên không ngừng phát triển một cách quá nhanh chóng trong một bối cảnh hỗn độn, không có luật lệ rõ ràng để quy định và kiểm soát. Ai muốn bán gì thì bán, nói sao hay quảng cáo sao cũng được hết...
Tạp chí Protégez-Vous đã từng cho điều tra xét nghiệm một số thuốc thiên nhiên bán tại Québec, thì mặc dù có mang ký hiệu DIN đàng hoàng nhưng không ít sản phẩm đã không tôn trọng những điều đã ghi trên hộp thuốc thí dụ như liều lượng không đúng, thậm chí chất thuốc cũng không tương ứng như những gì đã ghi bên ngoài.
***Tại Hoa Kỳ, tất cả thuốc thiên nhiên đều được xếp vào nhóm thực phẩm bổ sung (dietary supplement) và FDA bắt buộc nhà sản xuất phải ghi trên quảng cáo câu:
“Disclaimer-Like all dietary supplements, this product has not been evaluated by the U.S. Food and Drug Administration (FDA) and "is not intended to diagnose, treat, cure, or prevent any disease”
Chất lượng của thuốc: một vấn đề nan giải
Trước một rừng thuốc thiên nhiên đủ loại và đủ cỡ, người tiêu thụ bị hoa mắt cũng như phân vân và tự hỏi không biết mình nên chọn thuốc nào đây? Thôi thì chỉ còn biết tin vào quảng cáo, hình thức và màu sắc bên ngoài của hộp thuốc để mà tự quyết định thôi.
Tại Canada, thuốc thiên nhiên nằm trong vòng kiểm soát của một số nhà bào chế lớn thí dụ như Wampole Canada, Swiss Herbal, Quest, Jamieson, Lalco, Adrien Gagnon, Jean Marc Brunet, v.v. Ngoài ra, cũng có một số nhà bào chế đàn em chen chân kiếm ăn bên cạnh các nhà bào chế đàn anh.
Santé Canada ước lượng thị trường thuốc thiên nhiên tại Canada ở vào lối 4,3 tỷ đô la/năm so với 10,9 tỷ đô la/năm cho các dược phẩm có brevet.
Còn thị trường thuốc thiên nhiên tại Hoa Kỳ là 36 tỷ đô la/năm.
Thuốc thiên nhiên sản xuất theo lối công nghiệp thì đòi hỏi phải có nguồn cung cấp nguyên liệu thật dồi dào. Một số được sản xuất ngay tại Canada hay tại Hoa Kỳ, phần lớn còn lại được nhập cảng từ Á Châu hay từ Nam Mỹ. Hoạt chất của cây thuốc có thể rất thay đổi tùy theo thời gian tăng trưởng, nơi trồng, cách trồng cũng như tùy theo phần nào của thực vật được sử dụng và cây thuốc được gặt hái lúc nào trong năm.
Tại những phương trời xa xôi vạn dặm thì làm sao mà kiểm soát một cách chu đáo tất cả quy trình sản xuất nguyên vật liệu để bảo đảm có một chất lượng an toàn và trung thực cho được?
Và đây cũng là một vấn đề lo nghĩ của những nhà-bào-chế-có-lương-tâm.
Thiên nhiên nhưng không dỏm- Làm tại nhà (NTC)
Thuốc thiên nhiên có thể gây tác hại như…
Một số thực vật có thể có hại cho sức khỏe như làm hư gan, hại thận hay thậm chí còn có thể gây ra ung thư.
Bởi lẽ nầy nên một số chất sau đây bị cấm tại Canada: Aristolochic acid của thực vật nhóm Aristolochia (Birthwort, Snake root, Guang Fang Ji), Coca (Erythroxylum coca), Mã tiền Nux vomica (có Strychnine) và Pau d’arco (Tabebuia impetiginosa)...
Santé Canada thường theo dõi và kiểm soát các loại thuốc thiên nhiên bán trên thị truờng, đặc biệt quan tâm đến các loại thuốc nhập cảng từ Á Châu.
Thỉnh thoảng cơ quan kiểm soát nầy cũng có phát hiện ra một số thuốc mạo hóa.
Tuy mang danh nghĩa là thuốc thiên nhiên, nhưng nhà sản xuất lại cố tình pha trộn thêm những loại thuốc Tây bán được theo toa (prescription drugs, médicaments d’ordonnance) vào trong đó... Những chất thuốc thường được pha trộn thêm có thể là những stéroides, hormones, các chất thuốc lợi tiểu, các thuốc kháng viêm sưng (anti-inflammatoires), các thuốc trợ dương (aphrodisiaques) hay thuốc làm giảm đường huyết (hypoglycémiants), vân vân.
Lại nữa, nhãn hiệu của các thuốc nhập cảng từ Á Châu thường lem nhem không rõ rệt, khó hiểu, không đầy đủ chỉ dẫn cần thiết và cũng không nêu rõ những điều cấm kỵ quan trọng!
Tại Canada, thuốc thiên nhiên mặc dù được sử dụng rộng rãi khắp nơi, nhưng khác với một số nước bên Âu Châu, nó vẫn chưa được giới y-khoa chính thức công nhận.
Dù sao đi nữa, không ai có thể chối cãi được những lợi ích của một số thuốc thiên nhiên đã mang lại cho sức khỏe chúng ta, chẳng hạn như nhân sâm và lộc nhung mà mọi người Việt Nam chúng ta đều đã có nghe nói đến...
Trở ngại chính yếu hiện nay của thuốc thiên nhiên là thiếu cơ chế pháp lý quy định rõ rệt để việc kiểm soát loại thuốc nầy được hữu hiệu hơn. Ngoài ra, vấn đề thiếu tài liệu khảo cứu khoa học giá trị và đáng tin cậy cũng làm giới y-khoa e dè chưa có thể chính thức chấp nhận thuốc thiên nhiên như một phương pháp y-khoa phù-trợ (médecine complémentaire) bên cạnh thuốc Tây được!
Vậy: Thiên nhiên không phải hoàn toàn là vô hại
Đọc thêm
Nguyễn Thượng Chánh & Nguyễn Ngọc Lan
-Cẩn Thận Với Thuốc Thiên Nhiên
http://vietbao.com/a218886/can-than-voi-thuoc-thien-nhien
-Dược thảo và những tác dụng phụ nguy hiểm
http://khoahocnet.com/2012/11/23/ds-nguyen-ngoc-lan-bs-
thu-y-nguyen-thuong-chanh-duoc-thao-va-nhung-tac-
dung-phu-nguy-hiem/
-Một Vài Loại Thuốc Thiên Nhiên Có Thể Làm Chế Dục
http://vietbao.com/a115710/mot-vai-loai-thuoc-thien-
nhien-co-the-lam-che-duc
-Trà Dược Thảo: Bạn Hay Thù
http://vietbao.com/a159808/tra-duoc-thao-ban-hay-thu
Stephen Bent-Herbal Medicine in the United States: Review of Efficacy, Safety, and Regulation
Grand Rounds at University of California, San Francisco Medical Center
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2517879/
Montreal, Feb 9, 2015
|
