23/7/20115

Giới trẻ Việt Nam thay đổi mau lẹ theo điệu:

 

  
  Híp hốp Việt Nam  không mang theo  một  “ bằng chứng đường phố - street cred” như thể ở các nơi khác trên thế giới .. Xa khỏi Hà Nội , công nhân vất vã suốt tuần trên đồng ruộng mới kiếm ra được 125 đô la Mỹ một năm . Các tay say mê  híp hốp,  dù sống kế cận đi nữa thì đang cư ngụ  một thế giới  hòan tòan khác hẳn. Một lon sơn giá khoảng 30 000 ĐVN hay 2 $,   một phí tổn mà nông dân - công nhân nghèo không thể mua nổi.

 

    Gần  Viện đại học Kỷ thuật Hà Nội,  một đám đông đang tụ họp  bên ngòai một xìtuđiô  khiêu vũ   ít bàn ghế,   đang nhìn 15 tay nhảy múa nhào lộn  trỗ chạm  hòan tất vài luyện tập  mau lẹ . Chúng là thành phần của nhóm Chân To- Big Toe crew , là nhóm híp hốp  hiện nổi tiếng nhất nước nhà , trình diễn các cử động,  giữ cho thân thể giữ hàng ngang và dùng một cánh tay  đẩy chúng xoay tròn , quay đầu hàng giờ , bước chân đồng bộ  phiền phức .  Em Hòang kỳ Anh , 12 tuổi  rỏ ràng  búng quanh phòng,  lập lại cử  động  ưa thích “, xoay tít  theo những vòng tròn nhanh chóng  chân đưa lên trời , một di chuyễn   sức lực mạnh mẽ tên gọi là “ bốc cháy trên không- air flare”  ở Hoa Kỳ.  Em   nhảy múa nhào lộn này  luôn 4 tiếng đồng hồ , tay chân  tuồng như không bao giờ thấy mỏi  mệt. Em nhỏ tuổi nhất trong nhóm,  và cũng được ưa chuộng  nhất. Mỗi lần em trình diễn là cử tọa la hét tán thưởng.  Nhóm Chân To thành lập năm 1992, sau khi nhiều sinh viên Việt Nam  học ở ngọai quốc trở về nước với một sở  thích mới . Nguyễn Viết Thành, lảnh  đạo Nhóm Chân To, ăn mặc theo lối  đồng phục điển hình, quần sệ lùng thùng   và  mũ đội ngược,  nói rằng: nay nước tôi đã cởi mở, kinh tế đã phát triễn, cho nên các nhóm  híp hốp Việt  có thể đi ra mọi nơi, ngòai  Việt Nam.  Chúng tin tưởng là  nay chúng có thể làm mọi điều. Rất tốt cho các  trẻ em vị thành niên. Sau khi thắng cuộc vẽ vang  về nhảy múa nhào lộn chống một tay  ở Trung Quốc, Chân To nay trình diễn cho nhiều nhà bảo trợ và ở  nhiều sự cố .                        

 

      Riêng về yếu tố gráp phi ti , Nguyễn Đức Sinh đang ngắm,  ngạc nhiên và buồn cười  lẫn lộn,  4 em vị thành niên  phun sơn các từ “Nghệ thuật Qủi sứ - Art Devil”  màu xanh dương và xanh lục  huỳnh quang  trên tường bê tông, gần một xa lộ.  Sinh, 37 tuổi , là một nhân viên hảng quảng cáo, không tin chắc là  họat động kiểu mốt mới này làm gì được.  Ông suy nghĩ một lúc  nghiên cứu hình vẽ đang tiến triễn.  Cuối cùng , ông thốt ra : Tôi nghĩ rằng các cụ già  sẽ sung sướng nhìn thấy những bức tranh sơn này.  Tranh rất thú vị . Chúng phản chiếu  khuynh hướng mới của giới trẽ ngày nay”. Trần Tuấn Anh  và các bạn hửu luôn luôn hút dẫn  một đám đông khi chúng vẽ gráp phi ti   giữa ban ngày trên tường bê tông  dọc theo các xa lộ nhộn nhịp Hà   Nội .Trong giờ nhóm phun sơn,  có đến 15 người ngừng lại  nhìn xem và chụp hình  trên các điên thọai  tế bào  gồm doanh thương,  các nhân công ngành điện  và ngay cả một  viên chức mặc đồng phục,  Gráp phi ti chỉ mới xuất hiện ở  Việt Nam  chừng 4- 5 năm nay  cho nên dân gian  chỉ mới bắt đầu làm quen chúng.  Hành vi vẽ gráp phi ti là bất hợp pháp , nhưng tiền phạt chỉ là 100 000 ĐVN hay 6.25 $ ,  phí tổn  bằng 3 lon sơn. Phạm Minh Hòang  , 21 tuổi,  nghệ sĩ Gráp phi ti  cho nhóm Devils Day nói : “ Tôi muốn nhấn mạnh nhân cách tôi  qua các bức tranh . Đó là  niềm say mê của tôi , sở thích của tôi.  Khi  tôi vui hay tôi buồn , tôi đến với gráp phi ti   và tôi tìm thấy hạnh phúc ở đó . Còn Ánh tên gráp phi ti là Zugi, quan sát họa kiểu  khi đồng bạn  đem các hình vẽ lên đời sống động , màu sắc và  thóang tí sơn.  Bê tông trải dài  tên hay từ ngữ  các nhóm như :“ đặc biệt”, “yêu mến” “ tôi là Vua - Chúa ”,  “  Chàng trai xấu xa”  và đôi khi  là từ Anh ngữ  xúc phạm . Zugi như các nghệ sĩ gráp phi ti khác,  thích từ Anh ngữ hơn  vì chúng đơn giản hơn dễ  minh họa hơn  các dấu cần  đánh vẽ  trên các từ ngữ Việt.

   Dù các ảnh hưởng ngọai quốc  và viết tiếng Anh , gráp phi ti Hà Nội  tựu trung là Việt Nam . Hoàng thuộc nhóm Devil Days nhớ lại một tranh thành công nhất của một bạn thân  : một lọat về con lợn-con heo, đề tài truyền thống Việt Nam. Nếu chúng tôi  phối hợp được một tí xíu văn hóa nước nhà  vào gráp phi ti , thị thật là tuyệt diệu; không có  đụng chạm tí gì cả.

   Ngày nay,   điều chắc chắn  ở Việt Nam  là ngày mai sẽ  khác hẳn ngày nay .  Và nhiều dấu hiệu cho thấy một tương lai sán lạn cho híp hốp :  Nhà Hát Lớn  Hà Nội-  Opera house, xây cất từ thời Pháp thuộc  và  tự xưng là  nhà Hát lớn xưa nhất Á Châu , lần đầu tiên  đã trình diễn híp hốp .

       Híp hốp Sài Gòn tiến lên thế giới  

Tháng 7 năm 2015 , Ethan Harfenist, nhật báo Los  Angeles Times bàn luận  cho rằng híp hốp đã  cư ngụ tại Việt Nam , gỏ nhảy múa hát - rapping đã xoay quanh lọt khỏi các  tay kiểm duyệt chánh quuyện

      Ở tầng hai sang trọng một tiệm cà phê  khu phố Tài Chánh Sài Gòn, cô Hàng Lâm Trang Anh  đang  uống nước  chanh vắt  và nhớ lại  điểm quay hướng đời mình… lúc cô nghe ráp pờ  Mỹ Eminem  trình bày. “ Chao ôi,   gã này thật là điên cuồng !” .  Nhưng cô Anh,  mặc áo dài đen  và tay đeo vòng vàng kim  chói lọi và  tên thành phố  cô sinh sống Sài Gòn  chàm mực ngòng nguèo trên cổ tay, lại nói :” Tôi cũng điên cuồng như vậy!” Trang Anh , 25 tuổi  tên  nghệ sĩ là Suboi  đã thu tập danh tiếng  là “ Hòang hậu - Queen Híp Hốp Viêt Nam “  nhờ hơn một triệu kẻ say mê cô trên  Facebook .  Cô cũng đang trình diễn tại các câu lạc bộ - clubs  và lễ hội - festivals khắp thế giới.  Bừng nổi của Suboi  đáng gây ấn tượng ở bất cứ quốc gia nào.  Nhưng ở Việt Nam  nơi cô khôn lớn , nơi các tiếng nói  bất đồng ý kiến  bị  đàn áp - dẹp tan  thay vì được phóng đại  thêm,  niềm ưa chuộng  cô trong phương tiện truyền đạt - medium như thể  hip hop  ngọai lai và lời ca thật là  hãn hữu.  Suboi nói: “ Ở trường học,  họ hỏi chúng  tôi   có cảm giác  gì không rồi họ nói:  Không. Điều này không đúng, không phải . Đúng là họ muốn nhốt  chúng tôi vào một hộp. Nhưng nay dân gian sáng tạo hơn, trí óc cởi mở hơn.”

   Đảng Cọng Sản cầm quyền ở Việt Nam,  tiếp tục hủy bỏ những thông tin nhạy cảm  và kiểm sóat chặc chẻ mọi tụ họp tự do.  Họ cũng bẻ gãy thẳng tay  các kẻ sử dụng Internet  bất đồng ý kiến với chánh quyền  hay truyền  nhãm  rỏ rệt dâm ô  hoặc  nội dung hung bạo .  Theo Shawn  Crispin Chánh đại diện cho Á Châu  của Ủy Ban Bảo vệ  Nhà Báo,  quyền uy  tối thượng đảng Cọng Sản Việt Nam đã được  Hiến Pháp ghi nhận,  tính cách hợp pháp dựa trên ý niệm  xã hội chủ nghĩa   đảng  là nhà quán quân dân gian.  Khi nhà báo , các tay làm phim,  các nhác sĩ viết lời ca  hay các tay tích cực họat động  dám thách thức những khía cạnh chuyện kể này , đảng có khuynh hướng nhìn  những chỉ trích như thể là mối đe dọa tiềm ẩn.

   Dù các áp lực như vậy , sân khấu rap Việt Nam đang trổi dậy , đã tìm ra một cư gia ở Internet   cũng như ở các câu lạc bộ Hà Nội hay  Sài Gòn. Suboi  nói là cô xem kiểm duyệt  như thể là một thách thức nghệ thuật . Cô thường thay đổi lề lối trữ tình  tùy theo ngôn ngữ cô đang làm ráp, sử dụng hai nghĩa., Chẳng hạn ,  khi viết về  dục tình ở Việt Nam, cô gợi ý đến trái cây trứng gà - likima thay vì   trực tiếp  nói đến các bộ phận sinh sản phụ nữ.  Chẳng hạn,  lời ca trữ  tình:  một thiếu nữ , có hai vườn trái li ki ma -leucoma ; làm tiến trình  xảy ra ,  sinh ra em bé, cả nhà đều vui thích .” Cô nói : “  tôi viềt đủ mọi điều , cho nên  dân gian cóthể  đọc  hiểu giữa các hang .  Tôi muốn giữ  tính cách thơ mộng .

  Các tay ráp-pơ  khác  như Nguyễn Sơn  nói  Việt Nam hủy bỏ, khiến chúng tôi  buộc lòng phải  nói lên  chống đối chánh quyền.  Sơn   hiện là sinh viên viện đại học Oklahoma State University, hiến dâng  đa số âm nhạc mình công kích chánh quyền Việt Nam  và thách thức  những giá trị chánh quyền khoe khoang. Sơn ,  tên nghệ sĩ là Nah , sinh ra ở thành phố Sài Gòn và bài hát “ DMCS , Đụ Mẹ Cọng Sản” , một chỉ trích dứt khóat  chánh quyền Cọng Sản VN , đã có hơn  800 000 người tham  khảo ở YouTube. Lời trữ  tình đầy tính điện gồm “  con cừu ngoan ngõan chế độ xã hội chủ nghĩa   không dám nghe lời này… Trong khi  Đảng Cọng Sản  đang bán đất đai tổ tiên / cả một thế hệ  đã bị tẩy nảo/ thật là một điều bất hạnh! “  Nguyễn Sơn  nay 24 tuổi  cho rằng Hoa Kỳ  nơi trú ẩn an tòan đã giúp anh ta đào sâu hơn vào lịch sử và hánh trị Viêt Nam .  Tuy nhiên, anh vẫn  thận trọng .  Cha mẹ và em trai nhỏ tuổi hơn  còn ở Việt Nam  và anh  lo ngại  chánh quyền trả đủa  lời nói bộc trực của anh  trên  cha mẹ em anh hay khi chính anh trở về thăm  nước nhà .

  Năm 2013 ,tờ báo chánh phủ” Lao Động- The Laborer ”  cất tiếng tấn công Anh và các ráp - pơ  Việt Nam khác , sau một buổi trình diễn híp hốp .   Báo  đặt vấn đề là dạng nghệ thuật “ tai họa”  này  lại có thể gọi là âm nhác không , và  phát tin là e sợ là  các “trệch hướng – deviance” “ này có ảnh hưởng âm tính đến  giới trẽ nước nhà .

 Còn Nguyễn  Ngọc Minh Huy , 26 tuổi , biệt danh là Wowy  đã quyết định  cách hay nhất  bàn luận các vấn đề chánh trị nước nhà là thải bỏ chúng đi , không nhắc  tới chúng trong các lời ca trữ tình nữa .  Xâm  mình nặng nề   , ăn mặn như môt học giả Phật Giáo   lẫn trộn với một kẻ bất cần qui ước  nói rằng anh ta thường rap về Lamborghinis , nữ trang và các  khuôn sáo  ráp  côn đồ-băng đảng,  anh ta xem kiểm duyệt là không vấn đề gì cả  . Anh nói “ tôi không  lo nại về kiểm duyệt vì tôi vẫn đi xem trình diễn , âm nhạc của tôi  vẫn  xuất bản đều đều và mọi ngườii đêu nghe nhạc này . Tại sao tôi lại phải cần lo ngại về kiểm duyệt ?  Mọi người ngòai nước đều nghĩ rằng Viêt Nam là một quốc gia nghèo khổ và Việt Nam vẫn còn chiến tranh . Nhưng thật tế là mọi người ơ đây đều có một iPhone 6 và một 6 Plus rồi đó.”

         ( Irvine, Nam Ca Li - Hoa Kỳ  ngày 15 tháng 7 năm 2015 )