26/11/2915
Tai biến mạch máu não
BS Trần văn Diên
|
2 hình trên (phình ra), 1 hình dưới (bễ tung ra)
Tai biến mạch máu não còn gọi là đột quỵ hay bị tai biến. Đây là chứngbệnh xảy ra thường ở những người trên tuổi trung niên, nhiều nhất với những người lớn tuổi.
Hai nguyên nhân chánh:
1. Khi nghẽn động mạch não.
2. Vách động mạch não bị bễ tung ra.
Gây nên sự biến dưỡng vùng não bộ bị mất quân bình vì việc dinh dưỡng do máu cung cấp cho những tế bào não bị đột ngột ngừng trệ gây ra trạng thái mất quân bình, tùy mức độ nhẹ hay nặng liên đới đến sự bất bình thường như yếu một phần nào trong cơ thể, nặng thì té xỉu bất ngờ theo ông theo bà tức thì nên triệu chứng này có danh gọi là đột quỵ.
Bác sĩ khám bệnh nhân với triệu chứng bệnh tai biến mạch máu não theo một cách được gom lại một chữ dễ nhớ bằng tiếng Anh là “BEFAST” khi khámtheo 6 điều căn bản như sau:
B: BALANCE - Is the person experiencing a sudden loss of balance or coordination? Bạn có bị mất thăng bằng hay thình lình đi đứng không được bình thường?
E: EYES - Are you having a sudden change in vision or trouble seeing? Thị giác của bạn thình lình nhìn thấy khó khăn?
F: FACE – Does the face look uneven? Ask the person to smile. Gương mặt của bạn hai bên có cân xứng không? Yêu cầu bạn cười xem nào?
A: ARMS – Does one arm drift down? Ask the person to raise both arms. Nhìn xem cánh tay của bạn bị xệ xuống? Yêu cầu bạn nhấc hai cánh tay lên cùng một lúc xem chuyển động có cân xứng hai bên?
S: SPEECH – Does their speech sound strange? Ask the person to repeat a simple phrase such as, “The sky is blue.” Cách phát âm nghe khác thường? Yêu cầu bạn nói đi nói lại câu nói “Bầu trời màu xanh”
T: TIME – Time is of essence. Take action quickly. Thời gian rất cần kíp. Cần chữa trị cấp thời.
Phương pháp MRI nhận diện động mạch não bị phình ra như cái bong bóng tương lai bị bễ tung, hiện nay y học có cách làm tan mất đi.
Khi động mạch bễ ra rồi thì dùng phương pháp MRI (không dùng CT scan) để nhận diện rồi áp dụng ngay phương thức giải phẩu.
Từ tuổi trung niên trở đi nên xét nghiệm máu xem chất trigyceride, cholesterol, low density lipid… để giữ chất béo ở mức bình thường tốt cho cơ thể. Nên tránh xa rượu, thuốc lá… kiểm soát việc ăn uống điều độ… Nồng độ chất béo trong máu cao rất nguy hiểm cho cơ thể vì sẽ làm nghẽn hay phình ra (aneurysm) rồi bễ tung (ruptured) gây tai biến động mạch não, nếu nặng gây hôn mê vĩnh viễn.
BS Trần Văn Diên ngày 22/11/2015