13/5/2015

KHI CAO NIÊN BỊ MẤT NGỦ

Nguyễn Thượng Chánh, DVM

Lạm dụng và sử dụng tùy tiện các loại thuốc an thần và thuốc ngủ là một vấn nạn quan trọng tại hầu hết các quốc gia trên thế giới.

Đây là những dược phẩm mua theo toa bác sĩ và thường chỉ được sử dụng trong một thời gian nhứt định nào đó mà thôi. Phản ứng phụ của thuốc rất nhiều. Rất nguy hiểm cho sức khỏe nếu uống thường xuyên trong một thời gian lâu dài mà không có sự theo dỏi của bác sĩ…

Thống kê cho biết, người cao tuổi và phụ nữ thường là nạn nhân của thuốc an thần và thuốc ngủ.

Chối từ trách nhiệm (Disclaimer): Tác giả không phải là Bs y khoa cũng không phải là Ds: Mọi thắc mắc và nghi vấn xin đọc giả trực tiếp tham khảo với Ds và Bs gia đình của các bạn.

Disclaimer: This information is not intended to be a substitute for professional medical advice. You should not use this information to diagnose or treat a health problem or disease without consulting with a qualified healthcare provider

*Phỏng dịch tóm tắt từ : báo Le Monde (Pháp), FDA,(Hoa Kỳ) và Canadian Centre on substance abuse.(CCSA) và Choosing Wisely Canada. (CWC).

***

Tại Canada

Prescription Sedatives and Tranquilizers

http://www.ccsa.ca/Resource%20Library/CCSA-Prescription-Sedatives-and-Tranquilizers-2013-en.pdf

Các loại thuốc làm dịu sedatives và thuốc an thần (tranquilizers) mua có toa.

(Tableau 1 : Noms génériques, commerciaux et de rue couramment donnés aux sédatifs et tranquillisants)

Tên khoa học của thuốc, tên thương mãi, tên gọi thông thường ngoài đường phố

1-Nhóm Benzodiazépines

Alprazolam, Xanax®, Z-bars, bars

Clonazépam, Rivotril® K-pins

Diazépam, Valium® V, tranks, downers

Flurazépam, Dalmane® tranks, downers, nerve pills

Lorazépam, Ativan®, nerve pills, tranks, downers

Témazepem, Restoril®, rugby balls, tems, jellies

Triazolam, Halcion®, Up Johns, tranks, downers

2-Nhóm thuốc ngủ không benzodiazépines

(Somnifères non benzodiazépines)

Zopiclone- Imovane® ,Z-drug

3-Nhóm Barbituriques

Pentobarbital, Nembutal®, barbs, M&Ms, nembies

Amobarbital, Amytal®, angels, blue heavens

Khuyến cáo của Choosing Wisely Canada về thuốc ngủ và người cao tuổi

http://thoibao.com/khuyen-cao-cua-choosing-wisely-canada-ve-thuoc-ngu-va-nguoi-cao-tuoi/

“Choosing Wisely Canada (CWC), một tổ chức được thành lập có mục đích hướng dẫn việc chăm sóc sức khỏe, đang mở chiến dịch vận động giảm việc kê toa thuốc ngủ cho người cao niên.

CWC cho biết có đến 1/3 số người cao niên trên 65 tuổi hiện đang sử dụng thuốc ngủ, loại thuộc gây nguy hiểm cho cho người lớn tuổi.

CWC khuyến cáo rằng thuốc ngủ không mang đến giấc ngủ trọn vẹn hoặc thời gian ngủ dài hơn.

Nữ bác sĩ Wendy Levinson, Chủ tịch CWC, nói có nhiều phương cách an toàn hơn cho người cao niên có được giấc ngủ tốt.

Tường trình của CWC đưa ra những tác dụng phụ của thuốc ngủ gây ra nguy hiểm cho cao niên như buồn ngủ vào ngày hôm sau, gia tăng nguy cơ gây tai nạn giao thông, táo bón, tiểu tiện khó khăn, bị gãy xương hông do té ngã gây ra.

Bác sĩ Levinson nói, “Các quảng cáo thuốc ngủ hứa hẹn mang đến một giấc ngủ trọn vẹn, nhưng nghiên cứu cho thấy những người sử dụng thuốc ngủ thực sự chỉ có thể ngủ lâu hơn một chút so với những người không sử dụng”.

CWC đề nghị nên thay thế việc sử dụng thuốc ngủ bằng việc tập thể dục thường xuyên và tránh uống cà phê sau 3 giờ chiều hoặc sớm hơn.” (Ngưng trích Thoibao Nov 1,2014)

Tại Hoa Kỳ:

Cơ quan FDA có nêu ra danh sách một số thuốc an thẩn và thuốc ngủ có tác dụng phụ nguy hiểm

The revised labeling and other actions to make risks known affect these sedative-hypnotic products:

· Ambien, Ambien CR (zolpidem tartrate)

· Butisol sodium

· Carbrital (pentobarbital and carbromal)

· Dalmane (flurazepam hydrochloride)

· Doral (quazepam)

· Halcion (triazolam)

· Lunesta (eszopiclone)

· Placidyl (ethchlorvynol)

· Prosom (estazolam)

· Restoril (temazepam)

· Rozerem (ramelteon)

· Seconal (secobarbital sodium)

· Sonata (zaleplon)

Tại Pháp

Gần 1/3 số cụ trên 65 tuổi (lối 3,5 triệu cụ ông và cụ bà) cũng như lối 40% cụ trên 85 tuổi đã uống thường xuyên thuốc ngủ loại benzodiazépines. Đây là một con số quá cao đối với cơ quan trách nhiệm về sức khỏe tại Pháp HAS (Haute Autorité de santé). Để đối phó vấn nạn trên, HAS đã tung ra chiến dịch “ Có thể ngưng thuốc ngủ” (Arrêter les somnifères, c’est possible).

Pháp là quốc gia Âu châu sử dụng quá nhiều thuốc an thần/ngủ benzodiazépines hypnotiques et/ou anxiolytiques, đặc biệt là ở giới cao tuổi . Theo HAS, thuốc benzodiazépines được bác sĩ kê toa quá dễ dàng và một trong 2 trường hợp là không cần thiết.

Benzodiazépines rất cần thiết đối với một số bệnh nhân nhưng chúng ta phải nhớ là nó cũng có rất nhiều phản ứng phụ bất lợi, chẳng hạn như : rối loạn trí nhớ và cách hành xử (trouble de mémoire et du comportement), tổn hại đến ý thức (altération de l’état de conscience) và chức năng hoạt động (fonctions psychomotrices) và có nguy cơ bị té ngã (risque de chute). Tình trạng càng trầm trọng thêm hơn ở người già. Các khảo cứu của Gs Bernard Bégaud (Inserm-Université Bordeaux II) cho thấy có thể có sự liên quan giữa thuốc Benzodiazépine và chứng mất trí (démences)

Mỗi năm , Pháp có thêm từ 16 000 tới 30 000 ca bệnh Alzheimer mới mà người ta nghi ngờ có mối liên hệ đến việc sử dụng thuốc ngủ Benzodiazépines và các loại thuốc đồng dạng (génériques) chẳng hạn như:

Valium (Roche), Témesta (Biodim), Xanax (Pfizer), Lexomil (Roche), Stilnox (Sanofi), Mogadon (Meda Pharma), Tranxène (Sanofi), etc.,

Environ 120 millions de boîtes sont vendues par an. La France consomme cinq à dix fois plus de somnifères ("hypnotiques") et d'anxiolytiques que ses voisins européens, rappelle Sciences et Avenir.

Báo Scienes et Avenir cho biết, mỗi năm dân Pháp tiêu thụ lối 120 triệu hộp thuốc gây ngủ và an thần somnifères hypnotiques et anxiolytiques), 5-10 lần nhiều hơn các quốc gia Liên Âu lân cận.

Trà và Cà phê

Photo NTC 2015

Khi uống cà phê, từ 30 phút đến một giờ sau thì nồng độ chất caffeine trong máu sẽ đạt mức tối đa và ảnh hưởng của nó có thể kéo dài và tồn tại trong cả ngày lận

Cũng nên nhớ là caffeine còn được thấy hiện diện trong một số nước giải khát, nước tăng lực Red Bull, Four Loko… và cả trong các thỏi cốm energy bar, bánh, kẹo có chứa chocolat, cacao nữa...

Cà phê và trà là chất lợi tiểu, kích thích thận khiến cho đi tiểu nhiều. Có người còn khôi hài quảng cáo loại trà hiệu“Thái Đức” là một thứ trà đặc biệt nhất, vì tối mà lỡ uống nó thì phải thức dậy giữa đêm để đi tè thường xuyên, ruốt cuộc là hết còn ngủ nghê gì được nữa!

Caffeine có khuynh hướng làm tăng nhu động ruột, bởi vậy sáng sớm sau khi làm một ly cà phê thì một hồi là mắc…ị ngay. Nhưng uống cà phê nhiều quá cơ thể sẽ bị mất nước gây táo bón.

Caffeine cũng kích thích não giúp chúng ta tỉnh táo hơn và giúp chúng ta bớt buồn ngủ.

Các nhà khoa học cho biết là trong cơ thể, về mặt hóa học caffeine thuộc nhóm xanthine.

Để có thể tác động, khi vào cơ thể caffeine liền chiếm cứ các thụ thể (receptors) của chất adenosine cũng thuộc nhóm xanthine và chất nầy lại do não tiết ra, khiến adenosine không thể hoạt động được. Bình thường adenosine dự phần trong việc tổng hợp ATP là nguồn năng lượng của cơ thể.

Ngoài ra, adenosine còn là chất làm êm dịu (neuromodulator) hệ thần kinh trung ương và gây buồn ngủ... Bởi vậy khi uống cà phê vào buổi tối thì thường hay bị mất ngủ là vì adenosine bị mất tác dụng.

Cà phê làm tăng công suất của các bắp cơ, nhờ vậy giúp giảm một cách tạm thời cảm giác mệt mỏi.

Các tác dụng vừa kể của cà phê cũng có thể thay đổi tùy theo mỗi cá nhân.

Có người chỉ cần uống một tách cà phê là bị mất ngủ, nhưng cũng có người khác thì dù có làm hai ba tách cũng chả thấy nhằm nhò gì cả!

Cách trị mất ngủ theo tài liệu Tây Phương

Insomnie : aliments à manger et à éviter pour les insomniaques

http://www.regimesmaigrir.com/actualites/article.php?id=1013

-Tránh cà phê, rượu mạnh và thuốc lá trước khi đi ngủ

-Không nên ngủ vặt trong ngày

-Mỗi ngày nên ăn uống trong những khoảng cách đều đặng, đúng giờ- Tránh bữa ăn quá thịnh soạn trước khi ngủ.

-Vận động exercice ít nhất 2 giờ trước khi đi ngủ

-Tạo điều kiện tốt để đổ giấc ngủ

- Đêm nào cũng đi ngủ đúng giờ.

- đọc sách trước khi ngủ

-coi chừng: xem Tv, Internet có thể tạo kích thích ở môt số người, gây khó ngủ.

Traitement de l'insomnie RegimesMaigrir.com vous offre les conseils suivants pour améliorer le sommeil (cela s'appelle l'hygiène du sommeil) :

Eviter la caféine, l'alcool ou la nicotine avant d'aller au lit,

Ne pas faire la sieste pendant la journée,

Manger à intervalles régulières tous les jours (évitez de prendre de grands repas proches de l'heure d'aller au lit),

Faire de l'exercice au moins 2 heures avant d'aller au lit,

Garder de bonnes conditions de sommeil,

Aller au lit au même horaire toutes les nuits,

Supprimer l'anxiété qui précède le sommeil et vous rassurant que vous allez dormir ou en vous distrayant,

Utiliser le lit uniquement pour dormir.

Lisez aussi : "Quels sont les meilleurs aliments pour manger la nuit ? (http://www.regimesmaigrir.com/actualites/article.php?id=536)" et "Manger tard : comment contrôler l'envie de manger tard la nuit ? (http://www.regimesmaigrir.com/actualites/article.php?id=525)" Faites quelque chose qui vous détend juste avant l'heure d'aller au lit (comme lire un roman ou prendre un bain) afin de ne pas vous attarder sur les soucis angoissants. Regarder la TV ou utiliser un ordinateur peut stimuler certaines personnes et interférer avec leur capacité à s'endormir. Lisez aussi : Comment faire pour perdre du poids ? Il faut se détendre (http://www.regimesmaigrir.com/actualites/article.php?id=215). Si vous ne pouvez pas vous endormir dans les 30 minutes, levez-vous et bougez dans une autre pièce. Lancez vous dans une activité calme jusqu'à ce que vous sentiez l'envie de dormir. Une méthode pour empêcher les inquiétudes de vous garder éveillés consiste à écrire dans un journal intime avant d'aller au lit. Listez tous les soucis qui vous inquiètent. Par cette méthode, vous transférez vos inquiétudes de vos pensées aux papiers. Cela permet à votre esprit d'être plus calme et plus disposé à dormir.

Một vài loại thuốc thiên nhiên giúp “trị” mất ngủ.

Produits naturels pour contrer l’insomnie

http://www.uniprix.com/fr/conseils/1/sante/des-produits-naturels-pour-contrer-linsomnie

-Mélatonine, hormone du sommeil

-Valériane

_Passiflore

-Tilleul

-Mélisse

-Millepertuis

-Verveine

-Houblon

« Ces produits agissent surtout sur l’anxiété et peuvent être utiles pour traiter des insomnies légères, précise-t-il. Mais il faut quand même être prudents, car ce n’est pas parce que c’est naturel que c’est sans danger. » Ainsi, une trop forte dose de valériane peut affecter la vigilance, tout comme le ferait un somnifère. Santé Canada suggère d’ailleurs aux femmes enceintes ou qui allaitent de consulter un praticien de la santé avant d’en consommer.

Pour soulager l’insomnie, on suggère de prendre de 400 à 600 mg d’extrait normalisé de valériane, de 30 à 60 minutes avant le coucher.

Bs Nguyễn Thượng Chánh & Ds Nguyễn Ngọc Lan-

-Cẩn thận với thuốc thiên nhiên

http://vietbao.com/a218886/can-than-voi-thuoc-thien-nhien

Tham khảo

-Bs Thái Minh Trung. Bệnh Trầm cảm là bệnh tinh thần

http://www.tangthuphathoc.net/ykhoathuongthuc/benhtramcam.html

-Bs Nguyễn Ý Đức-

Bệnh lo âu

http://www.erct.com/2-ThoVan/NguyeYDuc/Benh_Lo_Au.htm

-Vài điều cần biết về thuốc ngủ

http://www.erct.com/2-ThoVan/NguyeYDuc/ThuocNgu.htm