Trung hoc Nông Lâm Súc CẦN THƠ- Quyển 5 _Trung hoc Nông Lâm Súc CẦN THƠ- Quyển 5_Trung hoc Nông Lâm Súc CẦN THƠ- Quyển 5_Trung hoc Nông Lâm Súc CẦN THƠ- Quyển 5_Trung hoc Nông Lâm Súc
 
thnlscantho-5
QUYỂN 5  
  TRANG CHỦ
  TIN TỨC
  THÔNG BÁO
  TRANG KHOA HỌC
  => Cuộc đời và di huấn của nữ thiền sư
  => Năm dê nói chuyện mèo
  => 31 ngày rong chơi... 170 -171
  => Cây sơ ri Gò Công
  => Tái cơ cấu sản xuất lúa gạo VN
  => Nhà sáng chế laser Charles Townes qua đời
  => Tai nạn hạt nhân
  => Bệnh tiểu đường
  => Dỏm khắp mọi nơi
  => Ba cái chuyện ruồi bu kiến đậu
  => Thế giới thực vật quanh ta
  => Mừng ngày quốc tế phụ nữ
  => Chúng ta không còn nơi nào ẩn núp
  => Rèn luyện kiến tạo nguyên tố mới
  => Chỉ là một chuyến đi
  => 31 ngày rong chơi...172-173
  => 31 ngày rong chơi...174-175
  => Những sách nói về Châu Á..
  => Từ sữa bò đến sữa người
  => Thất bại đa văn hóa
  => Thực phẩm và phóng xạ
  => 31 ngày rong chơi... 176-177
  => 31 ngày rong chơi...178-179
  => Biết rõ hơn đôi chút...
  => Bonjour Việt Nam
  => Ứng dụng vàng trong y khoa
  => Chó tây chó ta
  => Hảy trân quý cuộc sống ngày hôm nay
  => Tóc tơ vàng
  => Thời trang Paris
  => 31 ngày rong chơi..180-181
  => 31 ngày P 182-183
  => Tình trạng chạy đua vũ khí..
  => Máy gia tốc hạt nhân
  => Có nên ăn chay hay không
  => 31 ngày rong chơi..184-185
  => Dồn điền đổi thửa ở Miền Trung và ĐBCL
  => Xử dụng kim loại đất hiếm
  => Bệnh than kinh niên
  => 31 ngày P 186-187
  => Nói láo hay nói thiệt
  => Tiến bộ ở ngành sinh học
  => Dồn điền đổi thửa Miền Trung
  => 31 ngày rong chơi 188-189
  => Cọ dừa Oil palm
  => Đăng cay ngọt bùi mùa phục sinh
  => Phát minh khoa học... P1
  => 31 ngày lang thang P 190-191
  => Du khách mang siêu khuẩn..
  => 31 ngày rong chơi 192-193
  => Ngừa ung thư tùy thuộc
  => Hiểu thế nào là Cửu huyền
  => Kỳ thị chủng tộc tại Canada
  => Vỏ khí hạt nhân - P 1
  => Vỏ khí hạt nhân . Phần 2 và 3
  => Phát minh khoa học từ bắt chước ... P2
  => 31 ngày P 194-195
  => Phải chăng chuyện động đất...
  => Thời trang Cali năm 2015
  => Nỗi khổ của phiến quân...
  => 31 ngày rong chơi 196-197
  => Mục và súc khác nhau thế nào
  => Tản mạn về tôm hùm Bắc Mỹ
  => Đã và sướng gì đâu
  => Anh hùng kín đáo...
  => Dã man, tàn nhẫn...
  => Nước và con người P1
  => Discreet hero - Vargas Llosa
  => 31 ngày P 198-199
  => Khi Bác sỷ bị ung thư não
  => Kỹ thuật sinh học Crispr
  => Nuôi dế làm thịt bíp tết
  => Chuyện ngày về
  => 31 ngày rong chơi miền Đất Phật. P 200-201
  => Xử dụng nọc độc nhện
  => Nước và con người P2
  => 31 ngày P202-203
  => Học trường quản trị...
  => Xém chết vì rượu
  => Nghiên cứu phát triển Phú Quốc
  => 31 ngày rong chơi...204-Hết
  => Tìm hiểu sinh thái nhân văn
  => Động đất tại Nepal
  => Tiến bộ khoa học - Phần 2
  => Chó và người
  => Chào đón ngày lễ Mẹ
  => Ông uông bà chê
  => Bình thường mới ở Trung Quốc
  => Phim Cô Bé Lọ Lem
  => Cải tổ đại học ở Trung quốc
  => Chấm dứt cải cách ở TQ ?
  => Vô thường - Vô ngã
  => Thách thức thực sự...
  => Khi cao niên mất ngủ
  => Bí mật về xác ướp thú vật ở Ai Cập
  => Chấm dứt cải cách ở Trung Quốc - P2
  => Đụng tường
  => Nướng vỉ, nướng sắt và hội chứng BBQ
  => Thách thức thực sự ở Thái Bình Dương
  => Trường sinh bất tử
  => Ăn nhiều muối và bệnh tăng huyết áp
  => Vùng thiên nhiên Bình Trị Thiên...
  => 20 điều biết hơn..
  => Thư của GS Tôn Thất Trình
  => Hoa Kỳ khảo cứu...
  => Vần đề chủng tộc ở Trung Quốc
  => Bán ảo tưởng
  => Trận động đất sắp tới xảy ra ở đâu
  => VN muốn mua ...
  => Bia Việt Nam - Phần 1
  => Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Listeria
  => Tại hải ngoại dân nghỉ hưu hay làm gì?
  => Bệnh kém trí nhớ
  => Thuốc kháng sinh
  => Khi cơm chẳng lành canh chẳng ngọt
  => Bia Việt Nam - Phần 2
  => Non cao tuổi vẫn chưa già
  => Tìm hiểu về loài ong
  => Những bộ mặt mới về năng lượng ở Hoa Kỳ năm 2015
  => Thế giới loài hoa trong thi ca Việt
  => Tìm hiểu loài ong - Phần 2
  => Vui buồn ngày Lễ Cha
  => Một người cha tuyệt vời
  => GS Robert Barone
  => Bệnh cảm
  => Nguyên tố Uranium
  => Những bộ mặt mới ... Phần 2
  => Sức khỏe trong tay bạn
  => Khi tui nấu tui ăn
  => Bệnh cúm
  => Mừng hụt
  => Mồ hôi
  => Fast food hay fat food
  => Ngành khoa học dữ liệu
  => Sáu giờ ba mươi
  => Sao Diêm Vương
  => Báo Đất Việt phỏng vấn TS Trần Văn Đạt
  => Bệnh đậu mùa
  => Hội chứng viêm phổi Trung Đông Mers-CoV
  => Chất béo Trans rất nguy hiểm cho sức khỏe
  => Cha mẹ già hải ngoại
  => Chiến tranh tương lai - Phần I
  => Bệnh lao
  => Thịt chó thịt mèo
  => Chiến tranh tương lai - Phần 2
  => Việt Ba lô trên miền đất lạ
  => Bệnh Si đa
  => Tìm hiểu về loài ong - Phần 3
  => Bớt ăn thịt là tốt nhất
  => Sức mạnh mềm của Trung Quốc - Phần 1
  => Bệnh phong đòn gánh
  => Người Việt trồng lúa tại Camargue Pháp
  => Sinh tố B12
  => Cái ngàn vàng của cọp đực
  => Bệnh sốt rét tê liệt
  => Sức mạnh mềm Trung quốc -- Phần 2
  => Tôi có một ước mơ
  => Vợ chồng già lớp tuổi 70
  => Hố đen trong vũ trụ
  => Nội, Ngoại Mông ngày nay
  => Bệnh quai hàm
  => Chuyện khó nói của con kiki
  => Nước Lào ngày nay
  => Nghiện ngập - Phần I
  => Trai hay gái
  => Kiếp tha hương
  => Thèm chất ngọt và bệnh tiểu đường
  => Lycopene trong tomato là gì?
  => Dầu mỡ và sức khỏe
  => Du lịch Canada
  => Hip-hop - P 1
  => Bệnh ban đỏ
  => Nghiện ngập. Phần 2
  => Trời u ám
  => Hip-hop. Phần 2
  => Bệnh ho gà
  => Chúng ta biết gì về Pluto
  => Động đất cấp 9.2
  => Bễ mánh rồi
  => Nước Cam Bốt ngày nay
  => Thèm cơm
  => Bệnh sốt xuất huyết
  => Thời tiết bất thường năm 2015
  => Chúng ta biết gì về hành tinh Kepler-452b
  => Cam bốt ngày nay - Phần 2
  => Uống sữa bò có tốt cho sức khỏe không?
  => Niềm vui cao niên
  => Bệnh dịch tả
  => Hoa dại làm mù lòa
  => Thái Lan ngày nay - Phần I
  => Bệnh giun chỉ
  => Bệnh tâm thần
  => Bệnh nói láo
  => Bệnh đau gan C
  => Bàn tay lông lá của tập đoàn kỹ nghệ thực phẩm
  => Giải quyết lương thực trong hiện tại và tương lai
  => Nước Thái Lan ngày nay - Phần 2
  => Bệnh sốt Đức Rubella
  => Khuyên đừng uống rượu
  => Súp Vi Cá
  => Giải quyết lương thực ... Phần 2
  => Mã Lai Á ngày nay
  => Đời đẹp như mơ
  => Vai trò của sinh tố trong cơ thể
  => Mùa vu lan
  => Tôi phạm tội sát sanh trợ tử thú y
  => Giải quyết lương thực. Phần 3
  => Mã Lai Á ngày nay - Phần 2
  => Singapore ngày nay - P 1
  => Nhà máy phát điện không thải khí nhà kiếng
  => Gai cột sống
  => Mí mắt sụp một bên
  => Cẩn thận với thuốc thiên nhiên
  => Singapore ngày nay - P 2
  => Du Lịch Thánh địa
  => Bệnh Multiple Myeloma
  => Bệnh ngứa của người bơi lội
  => Đưa em lên đỉnh tuyệt vời
  => Chúng ta có thể đảo ngược lão hóa được không?
  => Lạm bàn phát triển tỉnh Đồng Nai - Biên Hòa
  => Thánh Địa Indein
  => Bệnh tuyến giáp trạng
  => Dược thảo và tác dụng phụ nguy hiểm
  => Nam nữ bình quyền
  => Long An - Phần I
  => Bệnh Paget
  => Trở lại Kalaw, Mayamar
  => Trồng nho độc đáo trên đất núi lửa
  => Việt nam trước nguy cơ nước biển dâng cao
  => Chuyện du học bằng ghe
  => Nước biển đang dâng cao trầm trọng
  => Long An - Phần 2
  => Hải phòng xưa và nay
  => Cá tôm sò ốc ăn sống được không
  => Ung thư máu
  => Tìm hiểu về loài kiến
  => Obama và Á châu
  => Hiện có bao nhiêu cây rừng trên thế giới
  => Bệnh viêm gan B
  => Bệnh suyễn
  => Nhiệm vụ của phổi
  => Hạnh phúc đối diện tử sanh
  => Xã hội đen
  => Nạn phá rừng hiện nay trên thế giới
  => Nhức đầu
  => Bệnh lao bò
  => Ngày tàn của thuốc kháng sinh
  => Áp dụng biến đổi di truyền sản xuất thuốc trị ung thư
  => Chất béo trong máu
  => Nghĩ về tâm từ và nhân ái
  => Xã hội đen Nhật
  => Tại sao sâu keo bài tiết phân lên đọt bắp
  => Ho
  => Guayule
  => Không có chết, không có sợ
  => Hảy an nhiên trong tỉnh thức
  => Tảo xanh có thể trị mắt mù
  => Hảy nhìn Trung quốc Tập Cận Bình làm gì?
  => Xã hội đen Nhật - Phần 2
  => Bệnh thống phong
  => Palm oil và sự mất dần rừng nhiệt đới
  => Đạp xe, một cái mode đang lên tại hải ngoại
  => Trứng gà tại...
  => Uống cà phê chiều tối và giấc ngủ
  => Kỷ thuật - Technology ngày nay là gì đây ?
  => Bịnh Đính Xương
  => Virus influenza
  => Chồng giận thì vợ bớt lời
  => Thế giới chấm dứt phá rừng vào năm 2030
  => Kỷ thuật - Phần 2
  => Cần sa
  => Bệnh mắc toi
  => Ông đi đường ông, tui đường tui
  => Vua Quang Trung vị anh hùng dân tộc
  => Săn heo rừng ở Phi Châu
  => Bải biển Silicon Beach Nam Cali
  => Thoái vị của xương
  => Bác sỉ thú y nói chuyện về gạo
  => Nạn đói đang hoành hành thế giới do thất mùa
  => Trần Hưng Đạo đánh tan quân Nguyên - Mông
  => Mi Nô và tôi
  => Tương lai thực phẩm
  => Bệnh vẩy nến
  => An toàn vệ sinh thực phẩm trên thế giới, một ảo tưởng
  => Nắng mưa là bệnh của trời
  => Đổi đời
  => Nhớ về đồng nghiệp xưa
  => Tỉnh Vân Nam - Phần 1
  => Bệnh loãng xương
  => Lê Lợi đánh thắng quân Minh
  => Gió đã xoay chiều: cỏ ngọt Stevia
  => Chuyện tám trứng
  => Cỏ cây cũng biết phỉnh lừa
  => Sông ngòi Miền Trung
  => Tỉnh Vân Nam - Phần 2
  => Bệnh Giang mai
  => Trồng lúa cổ truyền - P 1
  => Về những phản hồi II
  => Áp dụng sinh học di truyền vào công nghệ thẩm mỹ
  => Chữ Tâm trong văn học Việt
  => Molly
  => Tình Quảng Tây - Phần 1
  => Trồng lúa cổ truyền - Phần II
  => Chuyện hưu nai
  => Tại sao động vật chọn sắc đẹp làm tiêu chuẩn chọn bạn tình
  => Tỉnh Quảng Tây - Phần II
  => Triệu chứng tiên khởi bệnh gan
  => Phát triển trồng lúa nước thời cỗ đại - Phần 1
  => Nhứt vợ nhì trời...
  => Khoa học có khả năng làm trẻ hóa con người
  => Con Thắm
  => Bản nhạc mùa hè
  => Tỉnh Quảng Đông - Phần 1
  => Bịnh tiểu đường
  => Trồng lúa nước thời cỗ đại - Phần 2
  => Cá salmon tại Bắc Mỹ
  => Phỉnh gạt để sinh tồn
  => Thần dược
  => Quảng Đông - Phần 2
  => Bệnh ung thư
  => Đông Tây Tam kiệt
  => Trồng lúa cỗ truyền thời Bắc Thuộc - P 1
  => Loài động vật thủ đoạn lưu manh
  => Hiện tượng thực phẩm chức năng
  => Xa kê Nhật ngày nay
  => Chập chờn bóng ma
  => Hai kiểu trang sức thiếu nữ Âu Mỹ thời nay - Phần 1
  => Ngôi nhà ma
  => Bệnh phong cùi
  => Trồng lúa cỗ truyền - Phần 2
  => Hai kiểu trang sức ... Phần 2
  => Tui làm "Chuyên Gia" ở Phi Châu
  => Tản mạn về thịt bò thịt trâu
  => Bình trữ điện
  => Bệnh tim
  => Bộ óc trẻ sáng lạng nhất năm 2015
  => Tui làm "Chuyên Gia" ở Phi Châu - P 2
  => Nên chọn thịt đỏ hay thịt trắng
  => Cầu Mỹ Lợi và kinh tế Gò Công
  => Bình trữ điện - Phần 2
  => Bệnh sốt rét
  => Bệnh giời ăn
  => Chào đón ngày tử tế 13 tháng 11
  => Phát triển trồng lúa cải tiến thời Pháp thuộc- P 1
  => Áp dụng siêu-vi-thể kim loại trong canh tác hoa màu
  => Tui làm "Chuyên Gia" - Phần 3
  => Pê Ru
  => Tuyến não thùy
  => Phát triển trồng lúa cải tiến thời Pháp thuộc - P 2
  => Về hưu mới thấy cuộc đời đáng yêu
  => Làm sao tế bào "nói chuyện" với nhau
  => Brooklyn
  => Từ căm thù chính mình đến hận thù kẻ khác
  => Medulla Oblongata
  => Khôi phục rừng ngập măn Kiên Giang
  => Ki Ki
  => Biến đổi khí hậu toàn cầu - P 1
  => Nước Miến Điện
  => Nhân biến cố Paris nghĩ về tâm an trong nghịch cảnh
  => Biến đổi khí hậu - Phần 2
  => Con chim con
  => Nước Miến Điện - Phần 2
  => Nhớ về xứ Mali
  => Tai biến mạch máu não
  => Muốn tới đâu thì tới
  => Biến đổi khí hậu - Phần 3
  => Nấm thông đỏ Nhật Bổn
  => Bạch huyết cầu
  => Thuốc phê captagon
  => Biến đổi khí hậu - Phần 4
  => Tại sao LA lại mất hết nhuệ khí kinh tế so với SF
  => Túi Mật..
  => Thế hệ sandwich VN tại hải ngoại
  => Tại sao đàn bà sống lâu hơn đàn ông?
  => Cập nhật vũ trụ
  => Cá hồi sửa đổi di truyền
  => Khuyến mãi xanh hay tẩy não xanh
  => Tại sao có nhiều bệnh xuất hiện theo mùa
  => Sản xuất lúa hiện đại - Phần 1
  => Dây thanh âm
  => Béo phì
  => Sản xuất lúa hiện đại - Phần 2
  => Nước lạnh nước mát tuyệt vời
  => Thuốc mới trị chứng đau nhức
  => Giấc mơ con đường tơ lụa mới
  => Trà sữa
  => Lúa gạo qua văn hóa dân gian
  => Tai hại của độc canh một giống thuần chủng
  => Vài câu chuyện tiến bộ kỷ thuật
  => Cái lưởi
  => Lúa gạo qua văn hóa dân gian - Phần 2
  => Nhà Tây Sơn
  => Tầm quan trọng của giáo dục và khuôn mẫu
  => Vài câu chuyện tiến bộ kỷ thuật ... Phần 2
  => Yếu tố môi trường gây ung thư
  => Con mắt
  => Thiên đường tại thế đâu xa
  => Chú Hai Nhân
  => Nhà Tây Sơn - Phần 2
  => Tiến bộ kỷ thuật - Phần 3
  => Làn da
  => Từng ngày một
  => Chừng nào cả vũ trụ nổ tan tành
  => Lúa gạo qua văn hóa dân gian - Phần 3
  => Rượu vang ngày nay
  => Tiệc tùng cuối năm ăn vô biết liền
  => Triễn vọng kỹ thuật năm 2016
  => Đôi môi
  => Mất ngủ
  => Bệnh tim mạch
  => Tiên đoán khí hậu năm 2016
  => Công ăn việc làm tương lai thế giới
  => Người Việt hải ngoại nghĩ gì về bệnh tiểu đường
  => El Nino ảnh hưởng vào đời sống như thế nào
  => Cập nhật hiểu biết "mới" từ năm 2016
  => Năng lượng cơ thể
  => Giấc Ngủ
  => Từ Darwin đến H5N1
  => Khả năng biến đổi hành vi qua ức chế gen
  => Cập nhật hiểu biết mới
  => tuổi trưởng thành
  => Norovirus trên du thuyền
  => Ảnh hưởng của El Nino vào sản xuất ngũ cốc
  => Dân Hoa Kỳ uống rượu thay thế sâm banh nào?
  => Công nghệ ô tô điện
  => Ung thư
  => Lúa gạo qua văn hóa - P4
  => Nước Úc - cập nhật
  => Tâm sự cuối năm
  => Vài khám phá mới cho nông nghiệp
  => Bệnh lẫn
  => Giấc mơ làm giàu
  => Bổ sung bảng hóa học tuần hoàn
  => Đừng nên uống bia....
  => Rượu và sức khỏe
  => Sản xuất và thương mại lúa gạo
  => Phát minh ở đầu thế kỷ 21
  => Lúa gạo qua văn hóa dân gian- P 7
  => Món mặn ngày xuân
  => Biến đổi khí hậu và con người
  => Bạn biết gì về Facebook. Phần 1
  => Ngừa ung thư bằng thực phẩm
  => Bạn biết gì về Facebook. Phần 2
  => Sông ngòi miền Cao Nguyên Việt Nam
  => Một kỷ niệm dạy Lịch Sử
  => Ung thư làm sụt cân
  => Burundanga là gì
  => Mẹo vặt tránh táo bón
  => Dinh dưỡng cơ thể
  => Chuyện tình Bìm và Bip
  => Nhà ơi! Tôi gọi mình là nhà tôi
  => Khoa học tiến bộ như thế nào trong 20 năm tới
  => Có những giấc mơ
  => Phải chăng đây là một chuyện giả tưởng
  => Tỏi
  => Vũ khí Laser của Hoa Kỳ
  => Chiến tranh và hòa bình của Leo Tolstoi
  => Hồi tưởng biến cố sóng thần Fukushima
  => Có loại cholesterol nào tốt cho sức khỏe?
  => Cần sa y khoa
  => Atmospheric aerosol và sự thay đổi khí hậu
  => Môi trường và các vấn nạn ở VN
  => Chuyện bếp núc và kẻ thù vô hình
  => Hong Kong
  => Tôi tốt nghiệp trường làng
  => Chuyện nhà quê
  => Liệu pháp miễn dịch trị ung thư
  => Coi chừng chó tại phi trường Canada
  => Sinh thái Đồng Bằng Cửu Long
  => Thiên đường trốn thuế
  => Tại sao chúng ta cần ngủ
  => Sông ngòi miền Bắc Việt Nam
  => Chuyện vui vơ chồng
  => Tuổi già và niềm vui ảo
  => Đương đầu với hiện trạng xấu dần của ĐBCL
  => Thời trang Cali 2016
  => Trình diễn thời trang Cali - Phần 3
  => Yogurt
  => Trở lại Kalaw(tt)
  => Chào mừng Ngày lễ Mẹ
  => Độc hại của đường fructose
  => Trồng cao su thiên nhiên
  => Thủy triều và con người
  => Hai trái cây kỳ diệu
  => Phán xét người
  => Tổ chức quản lý và giáo dục NN Việt Nam
  => Trở lại K
  => Tổ chức quản lý và giáo dục NN - Bài 2
  => Biết ăn gì đây hở trời
  => Thực vật là nhà toán học tài ba
  => Hạnh nhân nhiệt đới - cây bàng
  => Trận tử chiến giữa kiến vàng và kiến hôi
  => Người mang tim heo
  => Cây trái nhàu - Noni
  => Vận động thường xuyên và sức khỏe
  => Thực vật và con người
  => Liên hệ giữa ung thư và điện thoại di động
  => Bông hồng xanh dương
  => Bắn chim
  => Kính chào sư phụ trong ngày lễ cha
  => Món ăn đặc sản địa phương VN
  => Chuyện vui về ngày lễ cha ở hải ngoại
  => Dùng tế bào gốc chửa trị đột quỵ
  => Hiện thực mới của Nhật
  => Tại sao gạo tím đen ...
  => Thay đổi chánh sách Nhật
  => Nghĩ về tuổi thọ
  => Tế bào -B hay không tế bào -B
  => Hạnh phúc 2.0*
  => Molly nhà tôi bị bịnh rồi !
  => Khám tổng quát
  => Bệnh bao tử
  => Bệnh viêm
  => Thằng Cà Quẹo
  => Resveratrol
  => Ngộ độc thực phẩm
  => Cá mập
  => Resveratrol - Phần 2
  => Hội chứng trống ổ
  => Đối kháng thuốc trụ sinh
  => Coi chừng chó dữ
  => Các mặt trăng
  => Tiến trào vì sao TZO
  => Từ hận chính mình đến câm thù kẻ khác
  => Sâm ngoại quốc và sâm VN
  => Bệnh bạch cầu
  => Tình Cầm
  => Bệnh lú lẫn Alzheimer
  => Lỗ đen
  => Giải thoát
  => Mùa vu lan...
  => Đạo thờ Bà
  => Cập nhật tiến bộ thiên văn
  => Cao nguyên phố núi ..Phần 1
  => Tỉnh Hải Nam
  => Cao nguyên phố núi - P2
  => Bênh ZiKa
  => Môi trường không khí
  => Bệnh EboLa
  => Thảo mộc - 1
  => Chém cha cái khó
  => Tham dự MeKong...
  => Thảo mộc và tâm linh 2
  => Thão mộc và hành vi P3
  => Bệnh Dịch
  => Đại dương và biến đổi khí hậu
  => Đạo đức và di truyền học
  => Giáo Sư Phạm Hoàng Hộ
  => Tưởng nhớ Giáo sư Phạm Hoàng Hộ
  => GS Phạm Hoàng Hộ 1929-2017
  => Điếu văn lễ tang GS PH Hộ của TDH
  => Điếu văn của GS Trương trong tang lễ GS PH Hộ
  => Những năm ảo vọng- Giáo Sư....
  => Sản xuất&Thương mại lúa gạo...
  => Duyên nợ với quê hương
  => Chuyện gạo lứt muối mè
  => Ba thê, núi sập...
  => Những đứa con tinh thàn
  => Ba Thê, Núi Sập cung đường...
  => Sức khỏe và tuổi già
  => Sức khỏe và tuổi già P2
  => Sức khỏe và tuổi già P3
  => Hải đảo Haiti và tôi
  => Bỏ cái tật ghiền
  => Sức khỏe và tuổi già P4
  => Rừng và con người
  => Mùa lễ ăn kiêng Phục Sinh
  => Hiện trạng rạn san hô...
  => Hydropower and....
  => Cách mạng kỹ thuật ...
  => Hydropower ...P2
  => Cách mạng kỷ thuật sinh học P2
  => Cách mạng công nghệ...P3
  => Biển và con người
  => Cách mạng công nghệ...P4
  => Cách mạng kỷ thuật 5
  => Biễn và con người P2
  => Cách mạng kỹ thuật...P6
  => Cách mạng kỷ thuật sinh học P7
  => Cách mạng kỹ thuật sinh học P8
  => Thầy Thái Công Tụng
  => GS Thái Công Tụng:-Rừng lá phổi....
  => Cực đoan và di truyền
  => Ngỡ lòng miǹh là rừng
  => Bài phát biểu trong tang lễ...
  => Đức tin và di truyền
  => The nao la 4D trong toan cau hoa
  => Môi trường là gì
  => Các đại tuyệt chủng sinh vật ...
  => Nữ khoa học gia Tara VanToai ...
  => Yes We Can
  => Nhà maý điện nhiệt hac̣h
  => Moi truong va suc khoe
  => Nha may nang luong nhiet hach
  => Tình trạng sản xuất lúa gạo...
  => Mùa gió chướng
  => Ăn Tết ngày xưa
  => Chó tiến hóa thành bạn thân của người
  => Hoa và mùa Xuân trong thi ca Việt
  => Làm sao để sống thọ
  => Chuyện nhà quê -MPM
  => Coffea Arabica
  => Nguồn gốc lúa Á Châu
  => Người Mẹ can cường
  => Madrid, mùa thu trong mắt ai ...
  => Tiến triẻ̉n liệu pháp miễn dịch trị ung thư
  => Tiến triển liệu pháp miển dịch trị ung thư. Phần 2
  => Bạn biết gì về ung thư
  => Những vị ân sư...
  => Bạn biết gì về ung thư
  => Khi Mẹ hơn trăm tuổi
  => To say Hello, Việt Nam
  => Hoa mai và Mùa Xuân trong thi ca Việt
  => Hoa và Mùa Xuân trong Thi Ca Việt
  => Hoa thủy tổ
  => Đông Tây tam kiệt,
  => Số phận Đồng Bằng Sông Cửu Lông
  => Du Lịch Aruba. . .
  => Con đường xuyên Úc
  => Chuyện cá basa . . . .
  => Thả cá về thiên nhiên
  => Chuyện về người Pháp cho. . .
  => Nobel Y Học 2019
  => Về Tân Châu học nghề cá
  => Phép trắc nghiệm CAT4
  => Các giống lúa từ thời nguyên thủy
  => Cá linh
  => Tiến trình kiến thức về virus corona
  => Khi nào dịch Covid-19 chấm dứt
  => Coronavirus covid-19 có đáng lo sợ quá không
  => Dịch virus Corona và cá tra.
  => Thế kỷ 21, thế kỷ của rong biển
  TRANG BẠN VIẾT
  TRANG THƠ
  SƯU TẦM ĐIỆN BÁO
  GIẢI TRÍ
  ẨM THỰC
  ĐẶC SAN
  Xuân Bính Thân
  Đặc san xuân Đinh Dậu
Thảo mộc và tâm linh 2
30/10/2016

Th tìm hiu

THẢO MỘC CÓ MỘT SỐ HÀNH VI GIỐNG NGƯỜI?

Bài 2: CÂY VÀ KHẢ NĂNG CẢM ỨNG KHÁC?

Trần Văn Đạt, Ph. D.



Một số nghiên cứu khoa học đã xác nhận loài cây cỏ có khả năng giao tiếp nhau qua nhiều hình thức. Chúng tiếp xúc, “trò chuyện”, hoặc báo tin nhau khi bị đe dọa hay bị phá hại bằng nhiều
hình thức khác nhau: trên không, lá phát ra các hợp chất hóa học dễ bay hơi như là tín hiệu làm các cây lân cận có thể nhận biết để tự phòng vệ; dưới đất thông tin này được truyền đi qua hệ thống sợi nấm dầy đặt trong đất. Loài cây cũng sản xuất chất kích thích tố từ một nơi bị hại truyền đến các bộ phận khác trong cây; hoặc tạo ra dòng điện với điện thế khác biệt giữa nơi bị hại với các thành phần còn lại của cây v.v., đã được trình bày trong phần trước.

          Ngoài ra, các nhà khoa học thực vật còn tìm thấy, ở mức độ nào đó, cây có khả năng cảm xúc, biết nhận thức, đọc được tư tưởng con người, có trí nhớ dài lâu, có thể cảm nhận bà con; cho nên, cây cũng có khả năng nói chuyện với nhau bằng thứ ngôn ngữ đặc biệt âm thầm của chúng, tuy còn cần thêm nhiều bằng chứng để xác nhận, mã hóa có tính cách khoa học.

(1) Cây có cảm giác đau?

Cây cối không có não bộ và hệ thần kinh nên con người cho rằng chúng không có cảm giác đau khi bị làm hại, nhưng các nhà nghiên cứu thực vật đã chứng minh cây giao tiếp khi cảm nhận có dấu hiệu bị tấn công hay gặp nguy hiểm. Trong khi các động vật có phản ứng tức thời bằng lẫn tránh hay chạy trốn, còn cây vẫn giữ im lặng, không có một phản ứng nào được nhìn thấy, ngoại trừ cây mắc cở (Mimosa Pudica) và vài loại thảo mộc khác. Do đó, cảm giác của cây còn là vấn đề tranh cải của nhiều giới khác nhau, như tôn giáo, khoa học, nhóm ăn chay, phái duy vật, phe bảo vệ cây cỏ…

Riêng các nhà nghiên cứu thực vật cho biết cây cũng có “cảm xúc”, được biểu hiện dưới những hình thức và mức độ khác nhau khi bị tác động từ bên ngoài. Nhưng liệu điều đó có nghĩa là chúng có thể cảm thấy đau khi bị hại?

Theo các nhà nghiên cứu tại Viện Vật lý ứng dụng tại Đại học Bonn ở Đức, thực vật phát ra hỗn hợp khí, được xem tương đương khóc vì đau đớn. Họ dùng một microphone hỗ trợ bằng laser để nhặt sóng âm thanh lúc cây sản xuất hỗn hợp khí bị cắt hoặc bị thương. Mặc dù họ không thể nghe được tiếng, nhưng tiếng nói bí mật của cây đã tiết lộ rằng cây dưa chuột rên la khi bị bệnh và hoa rên rỉ khi lá bị cắt (1).

Ngoài ra, còn có bằng chứng cho thấy các cây có thể nghe mình bị ăn thịt. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Missouri-Columbia, Mỹ nhận thấy rằng cây hiểu và đáp ứng âm thanh nhai của sâu bướm. Ngay sau khi cây nghe tiếng động, chúng phản ứng với một số cơ chế phòng vệ.

Đối với một số nhà khoa học, bằng chứng cho thấy cây có hệ thống thông tin phức tạp - phát ra tiếng động qua hỗn hợp khí khi bị nạn - tín hiệu đó báo thực vật cảm thấy đau đớn. Trong khi những người khác cho rằng cây không thể biết đau vì không có bộ não để ghi nhận các cảm giác. Tuy nhiên, có một số nhà khoa học phỏng đoán nhiều cây có thể biểu hiện hành vi thông minh mà không cần sở hữu bộ não hoặc nhận thức tỉnh táo (1).

(2) Cây có ý thức và đọc được tư tưởng người?

Vào tháng 2 - 1966, ông Cleve Backster dùng máy dò tìm nói dối để chứng minh loài cây có cảm xúc như con người (Hình 1) (2). Với đối tượng con người, máy dò tìm nói dối đo lường ba yếu tố: mạch đập, nhịp hô hấp và phản ứng trên da hay mồ hôi. Nếu người đang lo lắng do nói dối, mức độ sự kiện sẽ tăng vọt hoặc xuống thấp được diễn t qua biểu đồ như biểu đồ ghi động đất.



Hình 1: Ông Cleve Backster và cây Huyết d (Dracaena fragrans)

Ông Backster muốn tìm hiểu sự lo lắng tương tự trên cây, bằng cách gắn máy dò tìm nói dối vào cây Huyết dụ (Dracaena fragrans) được thư ký của Ông trang hoàng trong phòng làm việc và quyết định đốt cháy một chiếc lá. Nhưng trước khi ông bật quẹt lửa, máy đã ghi phản ứng dữ dội như lo sợ từ phía cây Huyết dụ. Ông rất ngạc nhiên và phấn khởi với hiện tượng này.

          Tiếp theo, Ông làm thí nghiệm với hai cây Huyết dụ được trồng trong một chậu, một cây được gắn với máy dò tìm nói dối. Một cộng sự viên của ông giẫm lên cây còn lại. Máy dò tìm cho thấy cây Huyết dụ kia thể hiện sự sợ hãi trên máy dò tìm. Ông còn tiếp tục làm thí nghiệm thêm với cây sợ hãi được đặt trong một phòng cùng sự hiện diện của nhiều người, gồm cả người làm hại cây. Khi những người khác bước vào phòng thí nghiệm, máy dò tìm không có phản ứng, nhưng lúc người giẫm đạp bước vào, cây tỏ ra sợ hãi. Dường như cây đã nhận diện người này! Theo Ông, cây có nhận thức và trí nhớ.

          Ông Cleve Backster tiến xa hơn, phát hiện rằng cây cối rất hạnh phúc khi được tưới nước, và thậm chí chúng còn có khả năng đọc được suy nghĩ của con người. Đối với Backster, rõ ràng phản ứng của cây do máy dò tìm ghi nhận là hiện tượng không thể chối cãi. Cây không chỉ biểu lộ nỗi sợ - nó còn đọc được ý nghĩ con người, như đã nêu ở thí nghiệm trên.

Ông thực hiện một loạt thí nghiệm khác để có thêm bằng chứng cho hiện tượng cây có cảm ứng với suy nghĩ con người. Nghiên cứu của ông cho thấy một hình thức giao tiếp cơ bản tồn tại trong tất cả sinh vật, từ các vi khuẩn và các tế bào cấu thành của các sinh vật lớn hơn, và đó có thể là một hình thức nhận thức ban đầu, so với các nhận thức con người như: nhìn thấy hoặc tiếp xúc (2). Backster kết luận rằng cây thật sự có cảm giác đối với những suy nghĩ của con người. Ông gọi đó là "nhận thức sơ khởi" (primary perception). Khi ông công bố phát hiện của mình, còn gọi là hiệu ứng Backster đã gây ra sự kiện văn hóa ồn ào lúc bấy giờ (3).

Tuy nhiên, có một số nhà nghiên cứu không tin hoàn toàn, một số khoa học gia khác ở Đại học Cornell và the Science Unlimited Research Foundation, San Antonio, Texas, nghi ngờ vào hiện tượng này vì họ không thể lập lại kết quả thí nghiệm. Ngoài ra, một số người khác chỉ trích Ông làm thí nghiệm không đúng khoa học, như không có kiểm chứng, và cây có thành bào chất mộc (cell wall), nhưng không có bộ phận cảm ứng (4); Tuy nhiên, Ông Backster vẫn có lòng tin vào khám phá của mình cho đến khi qua đời năm 2013. Có vài ý kiến cho rằng trong thực tế máy dò tìm nói dối rất hiếm để cho các sinh viên thực tập và tìm hiểu sâu rộng hơn các khám phá của Ông Backster.

Trong thập niên 1970s, Ông Marcel Joseph Vogel rất thích thú với phát hiện cây có cảm xúc của Backster, nên đo lường các dòng điện do cây phát ra tại phòng thí nghiệm ở Praha, Cộng hòa Séc và ở phòng thí nghiệm của ông ở San Jose, California, Mỹ. Ông Vogel nhận thấy cây đã phản ứng đột ngột khi ông thở gấp và khi Ông có một suy nghĩ trong đầu, so với khi tâm trí của ông tỉnh táo và hít thở nhẹ nhàng. Rõ ràng suy nghĩ của Ông có tác động gây cảm xúc với cây được nối với máy ghi (5). Ông Vogel, một chuyên gia lâu năm tại tập đoàn IBM, Mỹ trong vòng 27 năm và có hơn 100 bằng sáng chế, đã khám phá năng lượng não bộ có thể ảnh hưởng tới bất cứ vật gì, như cây dù cách xa khoảng 8 inch, 8 feet hay 8 dặm, với điều kiện người làm thí nghiệm phải chú ý đến vật thể.



Hình 2: Cây đu dây leo

Gần đây trong một cuộc phỏng vấn, Giáo sư Stefano Mancuso của Phòng thí nghiệm Quốc tế Sinh học thần kinh Thực vật, Đại học Florence, Ý đã nói rằng cây cối cũng có sự thông minh. Do đó, Ông sử dụng các kỹ thuật và phương pháp dùng nghiên cứu loài động vật có tri giác để tìm hiểu nơi cây. Trong một thí nghiệm, Ông trồng 2 cây đậu dây leo gần bên trước một cây cọc để tìm hiểu sự canh tranh của chúng như thế nào (Hình 2). Ông quan sát thấy khi một cây đậu đã bám trên cọc trước thì cây đậu kia phải tìm một đối tượng khác. Ông rất kinh ngạc sự kiện đó cho thấy cây có khả năng cảnh giác với môi trường vật chất xung quanh cũng như thái độ của cây kia. Trong ngành động vật, Ông gọi đó là ý thức, nhưng Ông không hiểu rõ bằng cách nào cây có thể cảm nhận hành vi của cây trồng khác (6). Người viết trồng 2 cây hoa ti-gôn gần bên một cọc tre nhỏ ngoài vườn và nhận thấy các vòi của hai cây ti-gôn không muốn bám vào cọc tre, nhưng bám vào các nhánh cây và bức tường gần bên! Tại sao? Có phải cây ti-gôn có nhận thức, biết lựa chọn bám vào vật gì mình thích?

Theo Ông Mancuso, cây nhạy cảm hơn so với động vật rất nhiều, vì mỗi đỉnh rễ cây có thể phát hiện 20 thông số vật lý và hóa học khác nhau, như ánh sáng, trọng lực, từ trường, tác nhân gây bệnh v.v. Ở động vật hầu như các tế bào sản xuất tín hiệu điện chỉ nằm tại não, trong khi với thực vật não bộ được phân phối trong hầu hết các tế bào có khả năng sản xuất ra các tín hiệu này (6).

Tiếp theo, trong cuộc phỏng vấn BBC, GS Suzanne Simard, chuyên gia môi sinh rừng thuộc Cục Khoa học rừng và bảo tồn tại Đại học British Columbia, Canada cho rằng mỗi cây trong rừng đều kết nối với nhau trong đất qua hệ thống "wood wide web" hay “Mạng lưới cây”, như đã đề cập trước đây (6). Qua hệ thống này, cây trò chuyện với nhau hoặc có hành vi dưới một hình thức nào đó mà con người không thể nhận biết dưới mắt trần.

Trong rừng thông Douglas (Pseudotsuga menziesii var. menziesii) lâu năm ở Canada, cây có tuổi hơn 300 năm và đường kính 1,83 m (Hình 3). Những cây này là trung tâm của mạng lưới cây bởi vì chúng rất to lớn và có rễ mọc ra mọi hướng.

 

 

Figure 3: Cây thông Douglas

Bà Simard trồng cây thông Douglas chung với cây họ hàng và những cây lạ gồm cả cây thông ponderosa (Pinus ponderosa),nhận thấy cây tùng có thể nhận biết cây họ hàng của mình. Bà gây thương tích cho cây thông Douglas bằng cách nhổ gai của chúng, và cho sâu đọt tấn công, sauđó theo dõi, đo lường các đồng vị phóng xạ carbon: cây tùng phóng thích nhiều khí carbon trong mạng lưới của mình đến cây thông Ponderosa lân cận.

Theo Bà, cây thông Douglas biết nó già sắp chết và muốn chuyển di sản chất carbon của nó vào cây hàng xóm, bởi vì chất đó được dùng trong hiện tượng quang hợp đểsản xuất thức ăn có lợi cho các loại nấm trong đất và rừng cây (6). Cây cũng có từ tâm và nhận ra dòng họ, láng giềng.

 

(1) Cây có trí nhớ lâu dài?

Năm 2015, Bà Monica Gagliano của Đại học Tây Úc Châu, đã báo cáo kết quả làm thí nghiệm về ký ức lâu dài của cây Mắc cở (Mimosa Pudica). Bà và cộng sự viên cho nước rơi và lập lại nhiều lần trên cây Mắc cở trong điều kiện có nhiều và ít ánh sáng trong phòng thí nghiệm. Cây Mắc cở xếp lá lại trong vài giây như sợ hãi khi bị chạm với giọt nước. Thí nghiệm được lập lại khi cây trở lại bình thường, nhưng cây không còn xếp lá chúng biết không bị làm hại. Cây Mắc cở có được kinh nghiệm này trong vài giây, nhưng ảnh hưởng kéo dài đến nhiều tuần lễ giống như biểu hiện của động vật. Cây đã có“kinh nghiệm” hay lưu giữ ký ức lâu dài những gì đã gặp phải.

 

          Cây dù thiếu bộ não và mô thần kinh nhưng chúng sở hữu một mạng lưới tín hiệu dựa vào canxi tinh vi trong các tế bào, tương tự như quá trình ghi nhớ của động vật, tuy nhiên Bà không hiểu rõ cơ bản sinh học của cơ chế cảm ứng cây Mắc cở(7).

 

Vào tuổi học trò, người viết và các bạn cùng thôn thường chơi giỡn trò này với cây Mắc cở. Lá của chúng khép lại khi bị giẫm lên lần đầu, nhưng qua những lần sau cây không còn phảnứng như thế nữa. Cây có trí nhớ dài hạn như động vật mà con người thấy được!

 

(2) Cây cạnh tranh thức ăn?

Theo Tiến sĩ Kathryn Morris, nhà nghiên cứu hệ sinh thái hóa học của cây tương tác tạiĐại học Xavier, Bang Ohio, theo dõi các cuộc tiếp xúc hay đàm thoại của cây với nhau và với các loài côn trùng và vi khuẩn. Những cuộc nói chuyện này có thể thân thiện khi các cây cảnh báo láng giềng về động vật ăn cỏ nguy hiểm hoặc các mầm bệnh trong khu vực, hoặc không quá thân thiện khi các cây cố gắng diệt trừ hàng xóm để giảm sự cạnh tranh cho nguồn tài nguyên. Cây có những cuộc trò chuyện bằng cách sản xuất một loạt các hóa chất với số lượng lớn, gọi là chất chuyển hóa thứ cấp, và thả chúng vào môi trường. Những sinh vật khác hấp thụnhững chất chuyển hóa thứ cấp này và có hành động phản ứng tiếp theo. Bà sử dụng máy đo sắc ký lỏng hiệu năng cao để xác định và định lượng các chất chuyển hóa thứ cấp do cây sản xuất.

 

 

Hình 4: Cúc vn th




Năm 2011, để chứng minh loài cây có thể cạnh tranh thức ăn với nhau, Bà Morris và đồng nghiệp trồng cúc vạn thọ vàng (Hình 4) trong thùng với nấm mycorrhiza. Các chậu thí nghiệm chứa một ống hình trụ có lưới bao quanh với lỗ nhỏ đủ để giữ rễ,nhưng đủ lớn để sợi nấm xâm nhập vào trong. Một nửa trong số ống hình trụ được quay tròn thường xuyên để ngăn chặn các mạng lưới nấm phát triển trong ống.

Nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm đất trong ống trụ đối với hai hợp chất do cúc vạn thọ phát ra làm chậm sự tăng trưởng của cây trồng khác và giết giun đất. Trong ống trụ nơi nấm được phép tăng trưởng, mức độcủa hai hợp chất cao hơn 179% và 278% so với ống không có nấm phát triển. Điềuđó cho thấy các sợi nấm thực sự đã vận chuyển các hợp chất độc vào trong ống trụ để ngăn xâm nhập của cây khác và diệt trừ các thù nghịch trong đất (8).

Sau đó, nhóm nghiên cứu đã trồng cây rau diếp trên đất ở ​​cả hai bộ ống nêu trên. Sau 25 ngày, những cây trồng trên đất giàuđộc tố cân nặng ít hơn những cây trên đất không có sợi nấm 40%. Cây rau diếp không phát triển tốt trên đất đã trồng cúc vạn thọ. Bà Morris kết luận: "Các thí nghiệm này cho thấy các mạng nấm có thể vận chuyển các hóa chất ở nồng độ cao, đủ để ảnh hưởng đến tăng trưởng thực vật”.

Tuy nhiên, vài chỉ trích cho rằng trong phảnứng, các hóa chất có thể không có hiệu quả khi được thực hiện bên ngoài phòng thí nghiệm. Cho nên, Michaela Achatz của Đại học Berlin tại Đức và các đồng nghiệp thực hiện một thí nghiệm về một hiệu ứng tương tự trong điều kiện tựnhiên và thu được cùng kết quả.

Achatz và cộng sự viên cũng thí nghiệm trên cây óc chó đen (black walnut) Mỹ (Juglans Nigra). Họ đặt những chậu cà chua con xung quanh gốc cây óc chó, một số chậu ở yên để cho sợi nấm xâm nhập vào, những chậu nầy chứa chất jugalone do cây óc chó đen phát ra trong đất, gần gấp bốn lần so với số chậu bị xoay tròn để tránh nấm xâm nhập. Hệ thống rể của cây cà chua con trong trong chậu có nhiều chất jugalone phát triển kém và cho trong lượng thấp hơn 36% (8).

Đó là hiệu ứng tươngtranh của cây cỏ(allelopathy). Chúng cạnh tranh nhau về nguồn nước và ánh sáng mặt trời bằng phóng thích vài hợp chất hóa học có thể làm hại cây đối thủ. Hiện tượng này thườngđược tìm thấy ở một số loài cây khác như cây keo acacias, cây dâu đường, cây sung dâu Mỹ (sycamore) và vài loài cây bạch đàn (Eucalyptus). Cây còn cạnhtranh nhau trong một quần thể như ruộng lúa chẳng hạn. Những cây lúa ở ngoại vi, cận bên bờ đê ruộng thường sum sê và cho những gié lúa to và lớn hơn những gié lúa của các hàng bên trong; đó là do chúng có nhiều ánh sáng và chất dinh dưỡng hơn các hàng khác.

          Tóm lại, các thực nghiệm trong hơn 20 năm qua đã cho biết thực vật có thể tiếp xúc với nhau trong không gian và dưới đất qua nhiều cơ chế khác nhau, dù chúng không có bộ óc và hệ thần kinh như các động vật. Qua một số bằng chứng, chúng cũng biết phản ứng hoặc biểu lộ qua những hình thức khác về ý thức, cảm ứng khi bị nguy hại, cạnh tranh hoặc đóng góp cộng đồng nhờ những mạng lưới nấm tự nhiên trong đất hoặc qua tín hiệu trong bầu không khí; tuy nhiên, những phản ứng, hoạt động cảm nhận này của thảo mộc rất chậm chạp, khó nhận thấy dưới mắt thường so với loàiđộng vật, ngoại trừ một số loài như cây mắc cở, cây bắt ruồi… Cho nên, những hành vi tương tự như con người của cây cối chưa được công nhận rộng rãi, dù chúng xảy ra nhộn nhịp hàng ngày bất cứ lúc nào trong đất đai và bầu không khí, giống như những hoạt động thương mại ngầm trong lòng đất của con người tại các thành phố lớn trên thế giới.

Do đó, những từ ngữ dùng cho cộng đồng cây cối như: rừng thông minh, cây biết nói chuyện, cây cảm thấy đau đớn, cây biết nhận thức đồng loại, biết cạnh tranh, ghen ghét, làm từ thiện, cử chỉ cộng đồng… còn quá xa lạvới con người, nhưng không phải với giới nghiên cứu thảo mộc. Ngay cả trong giới nghiên cứu, họ đã có ít nhiều bằng chứng cây cối có những biểu hiện cảm xúc giống như động vật, nhưng họ chưa biết do đâu chúng có những phản ứng, hành vi như thếdù ở cấp bậc thô thiển và sơ đẳng hơn, cũng như họ chưa có các bằng chứng thuyết phục về các hoạt động tinh thần của loài cây cỏ.

Trong một cuộc phỏng vấn BBC, Giáo sư Daniel Chamovitz, Khoa trưởng Khoa học Đời sống, Đại học Tel Aviv, Do Thái và tác giả của quyển “Cây Biết Gì” (What A Plant Knows) cho biết ý kiến như sau:Bất cứ ai đang nghiên cứu tuyên bố thực vật "có trí thông minh" sẽ bị nhiều tranh cải hoặc là họ đang ở trênđường ranh giới của khoa học giả tưởng. Chúng ta có thể nhìn thấy lá cây bẫy ruồi Venus có khả năng đóng nắp trên một chiếc lá. Tôi có thể cho đó như"trí thông minh", nhưng điều đó không giúp tôi hiểu gì về sinh học thực vật cả. Chúng ta phải làm rõ ràng về thuật ngữ”.

Chúng ta không thể nói cây đang suy nghĩ mà nên nói cây biết nhận thức về môi trường của chúng, vì cây rất xuất sắc thích nghi với môi trường.” (6)

(3)Kết luận

Con người đã sống gần gũi với cây cối hàng trăm ngàn năm, nhưng vẫn chưa hiểu rốt ráo về đời sống và hành vi của chúng so với các động vật. Tại nhiều nơi, đến nay còn thấy tục thờ cúng cây cổ thụ với miếu nhỏ, lư hương, nhang khói bên gốc cây để bày tỏ sự tôn kính Thần linh của con người. Đến thời cận đại, các nhà khoa học mới bắt đầu tìm hiểu đời sống và phân loại thảo mộc… Từ hậu bán thế kỷ20, nhiều cuộc thí nghiệm trên cây cỏ để tìm hiểu hình thể, cấu trúc, sinh lý hóa và các hành vi của cây ảnh hưởng đến môi trường hoặc ngược lại, do nhu cầu thực phẩm loài người gia tăng. Hiện nay, các nhà nghiên cứu thảo mộc đã biết được phần nào sự tương tác giữa cây cỏ và động vật, như sự giao tiếp giữa cây với nhau và với động vật ăn cỏ, sự cảm xúc, biết nhận thức, đọc được tư tưởng con người, trí nhớ dài hạn, cạnh tranh thức ăn, ánh sáng… Từ đó, những kiến thức hiểu biết về sự thích ứng của thảo mộc với môi trường xung quanh đã được khai thác trong ngành nông nghiệp để bảo vệ mùa màng, cải thiện điều kiện dinh dưỡngđất đai, cuối cùng giúp nhà nông tăng gia sản xuất và thu được lợi tức cao hơn, cũng như có thể giúp con người đối phó hữu hiệu hơn hiện tượng biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng trên địa cầu.

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1.Laurie L. Dove . Do plants feel pain? Science | Flowering Plants, Shrubs and Trees (http://science.howstuffworks.com/life/botany/plants-feel-pain.htm).

2.Josh Eells. 2013. Cleve Backster: He talked to plants. And they talked back. The lives they lived, The New York Times Magazine (http://www.nytimes.com/news/the-lives-they-lived/overview/).

3.Thời báo Đại KỷNguyên (Tara MacIsaac). 2015. Bằng chứng mới: Cây có thể suy nghĩ, giao tiếp và đọc được suy nghĩ của bạn

(http://www.daikynguyenvn.com/khoa-hoc-cong-nghe/bang-chung-moi-cay-co-the-suy-nghi-noi-chuyen-va-doc-duoc-suy-nghi-cua-ban.html).

4.Wikipedia.com (https://en.wikipedia.org/wiki/Cleve_Backster).

5.Dreamhill Research facility. Psychic Research Inc. - The early work with Dr. Marcel Vogel. (http://marcelvogel.org/#basics).

6.BBC. 2015. Do we underestimate the power of plants and trees? (http://www.bbc.com/news/science-environment-34849374 20 November 2015) (Stefano Mancuso: Plant intelligence is real) (Suzanne Simard: The 'wood wide web' connects trees).

7.Gagliano M et al. 2014. Experience teaches plants to learn faster and forget slower in environments where it matters. Oecologia, published online January 05, 2014.

Nic Fleming. 2014. Plants talk to each other using and internet of fungus. (http://www.bbc.com/earth/story/20141111-plants-have-a-hidden-internet

PHỤ TRÁCH BIÊN TẬP  
  VÕ THANH NGHI
vothanhnghiag@yahoo.com.vn
NGUYỄN THANH LIÊM
huunghi68dvb@yahoo.com


Địa chỉ liên lạc: thnlscantho.3@gmail.com

Sáng lập : Dr TRẦN ĐĂNG HỒNG

Đặc San:
Đặc san XUÂN CANH DẦN (2010)
Đặc san XUÂN TÂN MÃO (2011)
Đặc san XUÂN NHÂM THÌN (2012)
Đặc san XUÂN QUÝ TỴ (2013)
Đặc san XUÂN GIÁP NGỌ (2014)
Đặc san XUÂN ẤT MÙI (2015)
Đặc san XUÂN BÍNH THÂN (2016)
Đặc san XUÂN ĐINH DẬU (2017)

Đặc san "Lưu Bút Ngày Xanh I (2010)
Đặc san Lưu Bút Ngày Xanh II (2011)
Đặc san Lưu Bút Ngày Xanh III (2012)
 
https://www.facebook.com/groups/124948084959931/  
 
 
Số lượt người đọc kể từ 5/3/2015: 938659 visitors (2943399 hits)
This website was created for free with Own-Free-Website.com. Would you also like to have your own website?
Sign up for free