Đóng góp vai trò lớn hơn bảo vệ quyền lợi Nhật và góp phần vào mặt ổn định vùng
HIỆN THỰC MỚI CỦA NHẬT
GS Tôn Thất Trình
|
Hiện thực mới của Nhật (chiếu theo, Michael Auslin học giả va` giám đốc nghiên cứu Nhật Bổn của Viện Doanh Nghiệp Hoa Kỳ):
Shinzo Abe, thủ tướng Nhật trở nên kiên cường
Tháng chín năm 2015, hàng chục ngàn chống đối Abe tụ tập bên ngòai tòa Quốc Hội ở Tokyo, dù mưa lũ, trương bảng và la to khẩu hiệu chống chiến tranh. Họ chống đối Quốc Hội sắp thông qua các đạo luật giúp giới quân sự Nhật động viên gửi quân lần đầu tiên sau 70 năm ra hải ngọai, một thay đổi họ lo sợ sẽ phá hại ngầm hiến pháp chủ nghĩa hòa bình Nhật và khuyến khích phiêu lưu mạo hiểm. Ngày 17 tháng chín 2015, Quốc Hội bình thường thản nhiên, trở thành nơi ẩu đả, khi các nhà chánh trị gia đối lập cố tâm và cố gắng thất bại ngăn ngừa một cuộc bỏ phiếu trên các đạo luật này, cuối cùng đã được thông qua : chánh sách ngoại giao Nhật thật sự đã được thay đổi. Kể từ khi trở lại nắm chánh quyền tháng chín năm 2012, Abe đã thúc đẩy mạnh những lọat cải cách thể chế, luật pháp, ngọai giao và quân sự; làm lại dạng-hình an ninh quốc gia Nhật và hứa hẹn tăng cường nhiệm vụ Vùng của Nhật trong thập niên tới. Phản ứng về những thay đổi mau lẹ trong vùng đặc biệt là sự tăng gia quyền lực của Trung Quốc, tiết lộ một vén màn cho một chánh sách ngoại giao Nhật mới mẽ, hiện thực hơn .
Chủ nghĩa hòa bình Nhật, mà nhiều dân Nhật xem đó là chìa khóa để họ xác định hình ảnh hậu chiến của nước Nhật, khởi sự năm 1946. Năm đó, Nhật còn bị Hoa Kỳ chiếm đóng, chấp nhận một hiến pháp Hoa Ky` viết ra cho Nhật, cấm đóan Nhật duy trì một nền quân sự có tiê`m năng chiến đấu chiến tranh. Khi chiếm đóng Hoa Kỳ chấm dứt, năm 1952, Tokyo căn bản trao lại quyền hạn quốc phòng của mình cho Đồng Minh mới của Nhật la` Hoa Thịnh Đốn- Washington. Ở những thay phiên kế tiếp nhau, ca’c nha` lảnh đạo Nhật cũng đặt tin tưởng va`o các thể chế quốc tế Tự Do, tỉ như Liên Hiệp Quốc - UN nơi định nghĩa ra thế giới hậu chiến.
Tuy nhiên, những năm gần đây, Abe đã tăng thêm ngân sách quốc phòng và nới lỏng những hạn chế hiến pháp về quân sự Nhật, thông qua những đạo luật cho phép Nhật hợp tác với các kẻ chung sức trên những chiến dịch an ninh giới hạn. Xây đắp một lảnh đạo lớn hơn cho vai trò Nhật ở Á Châu, Abe đã đi sâu vào liên kết cùng những nhóm của Vùng. Tỉ như diễn đàn Hợp Tác Các Quốc Gia Đông Nam Á và ông cũng thắt chặc liên minh Hoa Kỳ - Nhật. Ông cũng xây dựng thắt chặc thêm các mối nối quân sự với các thể chế dân chủ ở Á Châu, gồm luôn Úc Châu và Ấn Độ.
Những hành động của Abe gom chung lại, và vài hành động của các lảnh đạo Nhật trước đó sẽ giúp Nhật đóng một vai trò lớn hơn bảo vệ quyền lợi của mình và góp phần vào ổn định Vùng. Dù tranh cải luôn cả trong nước và ở hải ngoại, thay đổi ở các chánh sách hải ngọai và an ninh của Tokyo là một bước tiến tích cực, hướng Nhật vào một vị trí vùng tương xứng với sức mạnh kinh tế của Nhật. Nó cũng tăng gia liên minh Hoa Kỳ- Nhật Bổn và làm đối trọng tự do với thách thức mỗi ngày mỗi vỏ đóan thêm lên của Trung Quốc đối với nền trật tự căn bản luật lệ Á Châu.
Nhật trở nên hiện thực
Kể từ khi Chiến Tranh Lạnh kết thúc, Tokyo đã nới rộng mục tiêu sơ khởi chánh sách quốc phòng mình, từ việc bảo vệ các đảo nhà Nhật đến bảo vệ các lảnh thổ biển xa xăm, nhỏ bé và không phòng thủ như Yonguni, kế cận Đài Loan, cách Nhật đến 1200 dặm Anh (1308 km) . Hầu đạt mục tiêu này, Nhật cố tâm ủng hộ tự do đi lại trên biển và một trật tự cởi mỡ căn bản luật lệ ở Á Châu. Nhật đã bước nhanh thêm sẳn sàng quân sự và củng cố hợp tác an ninh cùng một số quốc gia.
Irvine, 16/6/2016