11/10/2015

Phần II: Phát triễn kinh tế , kỷ thuật
 

 

Các vùng  phát triễn kinh tế và kỷ thuật Vân Nam 

 

      Giữa thế kỷ thứ 19, Vân Nam xuất khẩu chim chóc, đồng thau, thiếc, đá quí,  xạ hương – musk,  hạch quả - nuts và lông công  đến các tiệm Quảng Châu.  Lúc đó, Vân Nam nhập khẩu lụa, len, áo quần bông vải, thuốc lá và sách vỡ.  Vân Nam   là một trong những tỉnh Trung Quốc  chưa mở mang, nhiều phủ huyện  đói khổ- nghèo nàn  hơn là ở các tỉnh Trung Quốc khác.  Năm 1945 ,khi Tưởng Giới Thạch gửi quân sang  Việt Nam giải giáp quân đội Nhật đầu hang Đồng Minh  đến   tận vĩ  tuyến 16 , dân quân Tàu lúc đó phần lớn thuộc Vân Nam, đã bị dân Việt chê là  “ Đoàn quân Tàu Ô đi , Sao mà ốm thế ?” .  Năm 1994,  chừng 7 triệu người  sống dưới mức nghèo khổ , dưới mức lợi tức hàng năm  là 300 yuan – RMB (  chừng 45 Mỹ kim )  cho mỗi đầu người.  Nhờ chánh phủ Trung Ương trợ cấp,  năm 2002  là 3.15 tỉ yuan-RMB, số dân nông thôn nghèo khổ đã giảm từ  4.05 triệu người  xuống 2.86 triệu “ Chống đói giảm nghèo Vân Nam”   nằm trong 5 dự án lớn  nhắm vào  cải thiện hạ tầng cơ sở ; như cải thiện đất đai, bảo tồn nước, điện lực, đường xá, và xây dựng “ các vòng đai xanh – green belts “    

      Ngày nay, các cột trụ  công nghệ, nhờ tài nguyên thiên nhiên phong phú là :  nông nghiệp , thuốc lá , thủy điện và du lịch.  Công nghệ thứ cấp – secondary   hiện nay  lớn nhất  ở Vân Nam chiếm hơn 45% GDP. Công nghệ tam cấp – tertiary   chiếm 40 % và nông nghiệp chỉ còn  10 %.  Đầu  tư là  then chốt  thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Vân Nam  ngày nay , đặc biết về xây cất . Thách thức  chánh yếu cho tỉnh là thiếu các  đại công trình phát triễn , cũng như các vấn đề xã hội  tỉ như bảo vệ môi sinh,  gạt bỏ nghèo khổ, di cư bất hợp pháp,  buôn bán ma túy- thuốc phiện  và bệnh HIV/AIDS . 

   Như đã nói trên, 4 cột trụ công nghệ Vân Nam là thuốc lá, nông nghiệp /sinh học , hầm mỏ và du lịch. Công nghệ chế tạo chánh là  sản xuất sắt và thép, nung chảy đồng , xe cộ vận chuyễn, hóa chất,  phân bón hóa học, tơ sợi và các dụng cụ quang học.    Vân Nam  liên lạc thương mãi  với hơn 70 nước và vùng ngọai quốc thế giới. Vân Nam  xuất khẩu chánh là thuốc lá,  máy móc, và dụng cụ điện, các sản phẩm hóa học, nông sản và các kim lọai không phải là sắt.   Năm 2008, tổng số xuất nhập hai chiều lên đến   9.6 tỉ đô la Mỹ.  Khế ước đầu tư ngọai quốc trực tiếp là 1.69 tỉ $. Con số dân thất nghiệp là  4.21 %, ít hơn con số trên 5% của Hoa Kỳ năm 2015.  Năm 2011, GDP Vân Nam là 875.1  tỉ yuan – RMB ( 138.92 tỉ )  với mức  tăng trưởng hàng năm  là 13.7 % . GDP mỗi đầu người là 13 494 yuan ( 1 975 đô la Mỹ).  Nông nghiệp chiếm  17.9 % , xây cất  và công nghệ chiếm  43% và du lịch chiếm 39.1 % GDP .

      Các vùng phát triễn  kinh tế kỷ thuật chánh yếu Vân Nam ngày nay là :

·          Vùng   biên giới   hợp tác kinh tế Ruili, cũng thành lập năm 1992, để khuếch trương phát triễn  thương mãi giữa Trung Quốc và Miến Điện,    xuất nhập khẩu đầy hứa hẹn  gồm có các công nghệ chế biến , nông phẩm địa phương  và tài nguyên  sinh học. Doanh nghiệp Trung Quốc và Miến Điện  tăng mau lẹ.  Nay Miến Điện   là một trong những nhà  chung sức thương mãi lớn nhất với Vân Nam.  Thương mãi  Miến  Trung, năm 1999,  lên đến 77.4%  ngọai thương Vân Nam.  Năm đó,  xuất khẩu  dụng cụ điện cơ - electromechanical đạt 55.28 triệu $. Xuất khẩu chánh là sợi dệt áo quần, chỉ sợi bông vải,  sáp ceresin, dụng cụ máy móc cơ học, trái cây, chỉ sợi và thuốc lá. 

·         Vùng  Côn Minh .  Thành lập năm 1992 là một vùng cấp quốc gia . Côn Minh nằm  ở trung đông tỉnh.   Sau nhiều năm phát triễn,  vùng  đã hình thành  nhiều công nghệ cột trụ gồm  chế biến thuốc lá, chế tạo máy móc, thông tin điện tử và kỷ thuật sinh học.  Công nghệ cao kỷ  thiết lập về phía Đông Nam thủ phủ Côn Minh,  cách ga Đường Xe lữa Côn Minh  4km và  cách phi trường quốc tế  Côn Minh  5 km.   Diện tích 900 ha ( 3.5 dặm Anh vuông  hay 9 km²) .  

·             Vùng  phát triễn kinh tế  Châu  Xương – Chuxiong  là một vùng quan trọng cho Vân Nam . Diện tích 12 km² , gồm có  4 công viên công nghệ. Nay đã hút dẫn nhiều dự án đầu tư    của công nghệ theo nền tảng mới mẽ. 

·          Vùng hợp tác kinh tế  Vạn đình –Wanding là một công viên  công nghệ   Ủy ban Quốc gia Trung Quốc chấp nhận,  cũng thiết lập năm 1992   tại thị trấn Vạn Đình , Ruili và Đức Hồng - Dehong hầu đề xướng thương mãi giữa Trung Quốc và Miến Điện. Diện tích là 6 km²( 2.3  dặm Anh vuông ), tụ điểm vào  thương mãi, chế biến tài nguyên nông nghiệp và du lịch .

·           Vùng phát triễn kinh tế và kỷ thuật Cù Tĩnh ?  – Qujing  do tỉnh  chấp   nhận tháng 8 năm 1992 , tại  phía Đông  thị trấn Qujing , đứng hạng nhì Vân Nam  trên phương diện kinh tế . Diện tích là 106 km²( 41 dặm Anh Vuông ,  mục đích phục vụ  cho  400 000   dân quanh Vùng . 

      Nông  nghiệp Vân Nam

 
    Nông Nghiệp Vân Nam giới hạn  vào các đồng bằng trên cao , các thung lũng mở và các  đồi núi bậc thang . Đất bằng hiếm có, cho nên chỉ có 5% đất đai Vân Nam trồng trọt được. Lúa gạo  là mùa màng chánh, sau nđó là bắp ( ngô ), lúa mạch , lúa mì , hột cải làm dầu ăn  - rapeseed , khoai lang, đậu nành ( đổ tương ),  trà , mía, thuốc lá  và bômg vải. Trên dốc núi cao ở miền Tây,  nuôi súc vật và trồng cây đốn gỗ  tỉ như giá tị - teck  , một tài nguyên gía  trị ở Tây Nam.  Thuốc lá  là sản  phẩm xuất cảng chánh yếu  và là một thành phần lớn của GDP.  Hơn nữa,   tiềm năng cạnh tranh  mạnh mẽ của Vân Nam là  công nghệ  trồng cây trái  và rau  đậu –vegetables , đặc biệt là rau đậu tươi  hay  sấy khô  và táo tây-pom tươi. Vân Nam là  một trong những vùng thế giới  tài nguyên  dồi dào nhất về nấm hoang dã ăn được.  Trung Quốc kê khai là có 938  lọai nấm ăn được, trong số này  800 lọai thuộc Vân Nam.  Năm 2004, Vân Nam xuất khẩu 7 740 tấn nấm hoang dã ăn được, chiếm  70% tổng số nấm Trung Quốc xuất cảng . Lọai nấm tên gọi là “ nấm thông- pine mushroom”   là một sản phẩm chánh yếu của tỉnh và xuất khẩu số lượng lớn sang Nhật.  

       Vì Trung Quốc  tăng thêm nhiều tiêu thụ các đồ sữa , cho nên ngành  công nghệ sữa – dairy industries  cũng phát triễn mau lẹ  và cũng nhắm xuất cảng sang các láng giềng ASEAN ( Đông Nam Á ). Ngành hoa (kiểng )  cũng bắt đầu phát triễn  vào những năm cuối thập niên 1980.  Vân Nam chiếm 50%  tổng số hoa cắt cành – cut flower sản xuất ở Trung Quốc. Năm   2003, Vân Nam  đã trồng 4000 ha hoa cắt cành , tổng số sản xuất là 2.3 tỉ thân cắt. Tổng trị gía  công nghệ trồng hoa Vân Nam   năm 2002 là 3.4 tỉ Đồng Nhân Dân Tệ-  RMB .  Xuất khẩu 18 triệu đô la Mỹ, sang Nhật , Hàn Quốc, Hồng Kông, Thái Lan và Singapore.    

 

    Cải thiện chuyên chở Vân Nam

    

               Đường xe lữa 

    Đường xe lữa đầu tiên ở Vân Nam là đường rầy khổ hẹp  Vân Nam – Việt Nam  Pháp thuộc địa xây dựng  từ năm 1904 đến 1910 nối Côn Minh với Việt Nam. Tại Vân Nam  ,  khúc đọan Tàu này có tên là Đường Xe lữa Vân Nam – Hà Khẩu  và giúp cho Vân Nam  đến  được cảng Hải Phòng . Vào Thế Chiến Thứ Hai, Anh Quốc và Hoa Kỳ bắt đầu xây cất  một đường rầy xe lữa  từ Vân Nam đến Miến Điện nhưng phải hủy bỏ cố gắng này vì quân Nhật tiến tới.  Vì  núi non hiểm trở   tại Vân Nam cũng như tại các tỉnh lân cận ,  và thiếu tư bản xây cất đường rầy, Vân Nam bị gạt ra  ngòai   mạng lưới xe lửa nội địa Trung Quốc   mãi cho đến năm 1966 , khi Đường Xe Lữa Quí ( Quế ) Dương, Guiyang - Côn Minh hòan tất. Đường này cũng chỉ họat động  năm 1970  cùng năm hòan tất  đường  Thành Đô , Chengdu ( tỉnh Tứ Xuyên ) – Côn Minh  . Đường   Nam Ninh, Nanning- Côn Minh đến tỉnh Quảng Tây  hoàn tất  năm 1997 ,  tiếp theo là đường   Nội Giang , Neijiang  - Côn Minh  hòan tất năm 2001 .   Đường Phan Tây – Panxi Railway xây cất năm 1975 có mục đích   chuyễn vận than đá từ tỉnh Quý Châu – Guizhou đã được điện hóa năm 2001  và  tăng thêm  chuyên chở miền Đông Vân Nam  ra ngòai tỉnh. 

  Trong tỉnh ,  đường Côn Minh  - Hứa Tây ,yuxi  khai trương năm 1993 và đường  Quảng Đông – Đại Lí  mở năm 1998 , nới rộng   mạng lưới với miền Nam và miền Tây Vân Nam .  Đường Đại Lí - Lý Giang , Lijiang  khánh thành năm  2010  đưa xe lữa đến phục vụ Tây Bắc Vân Nam . Đường này có dự tính kéo dài lên phía Bắc đến huyện Xamyi’nyilha .  Tỉnh cũng đang  nới rộng mạng đường sắt   đến các quốc  gia láng giềng Đông Nam Á.   Từ Yuxi, đường  Yuxi – Mông Tự - Mengzi  xây cất từ năm 2005  đến 2013,  và đường Mông Tự  - Hà Khẩu   xây cất từ năm 2008   sẽ có khổ  tiêu chuẩn nối với Việt Nam. Đường Dali –Ruili  xây cất từ tháng   5 năm 2011, sẽ  đến biên giới với Miến Điện . Tỉnh cũng dự tính  thiết lập đường sắt  từ Yuxi đến Mohan  ở huyện Xishuangbana, biên giới với Lào . Đường  này  có thể  kéo dài thêm  phía Nam đến  Thái Lan , Mã Lai Á   và Singapore .

                   Ở  Vân Nam, đọan xe lữa  có tên   là Đường xe lữa  quốc  tế  biên giới Hà Khẩu – Hekou   được Ủy Ban  Quốc Gia ( Tàu )   đề xướng,  để  mở rộng thêm thương mãi  giữa Trung Quốc và Việt Nam. Theo báo cáo ngày 26 tháng 9 năm 2015 của phóng viên Châu Đồng Hoa – Chudonghua, Giang Hoa Tràng- Jiang huachang,  giám đốc  ga Xe lữa Bắc Hà khẩu, thì Vân Nam sẽ hòan tất  tháng 12 năm 2015 ,  một  sân công ten nơ chở xe lữa.  Đến ngày 15 tháng 9 năm 2015,  Đường xe lữa  Trung Quốc – Việt Nam  đã  chuyễn  vận 219 500 tấn hàng hóa    ngang qua  các   thể thức  nhiều mốt – multimodal  chuyên chở quốc tế, tăng thêm 62 lần hơn so với năm  ngóai 2014.   Hà khẩu – Hekou là  cảng trong đất liền  lớn nhất giữa  Trung Quốc và Việt Nam, chiếu theo các từ ngữ  thể tích chuyên chở.  Tháng 4 năm 2015,   lần đâu tiên khai trương  thể thức chuyên chở quốc tế công ten nơ  kể từ  khi  Đường Xe Lữa Vân Nam –Việt Nam   họat động cách đây  105 năm. Ngày nay, số chuyến tàu  chuyên chở theo thể   thức nhiều mốt  mỗi ngày, đã tăng  từ một mỗi phía,  đến hơn 3 chuyến  mỗi quốc gia . Mốt chuyên chở “ mới” cũng   thay cách chuyên chở   một chiều lên  mốt chất tải hai chiều  và hàng hóa chuyễn vận  gồm phân bón họa học, hóa chất, máy móc, gỗ săng  và hột cà phê .  
    Phát triễn  chuyên chở  quốc tế thể thức quốc tế nhiều mốt  của hệ thống Đường Xe Lữa  Trung Quốc – Việt Nam  là một thành  tựu  đáng kể   những cố gắng  của Vân Nam  muốn trở thành trung tâm  tỏa chiếu  cho tòan vùng  Nam và Đông Nam Á . Tháng giêng 2015  khi thanh tra  tỉnh, tổng thống Tập Cận Bình   khuyến khích Vân Nam   phục vụ tích cực  và gia nhập  các chiến lược   phát triễn quốc gia Tàu ,  làm rực cháy một  phát triễn nhảy vọt , tự biến thành  một  vùng trình diễn  thống nhât và tiến bộ quốc gia ( Tàu ) , một tiền phong  cho xây dựng  một nền văn  minh sinh  môi và một trung tâm tỏa  chiếu  cho Nam và Đông Nam Á , góp phần  thực hiện Giấc Mơ Tàu – Chinese Dream.

 

          Đường Miến Điện – Burma Road

        Đường Miến Điện là một xa lộ  dài 1100km ( 680 dặm Anh )  qua đất đai núi non  từ Lashio  Đông Bắc Miến Điện   đến Côn Minh . Do Trung Quốc  khởi công   ngay lúc vừa mới  xảy ra Chiến Tranh Tàu – Nhật năm 1937  và hòan tất năm 1938 là một con đường chuyên chở khẩn thiết  cho cung cấp chiến cuộc  đến Chánh phủ Tàu  từ Rangoon  và chở bằng xe lữa đến Lashio  từ năm 1938 đến năm 1946 .  Một nới rộng chạy ngang qua nước Tàu   từ Côn Minh , rồi về phía  Bắc đến Trùng Khánh – Chongqing.  Chuyên chở  càng thêm quan trọng cho Trung Quốc   khi Nhật thật sự  chiếm bờ biển Tàu và Đông Dương .  Nhật chiếm đường này  năm 1942  và được mở lại  khi  nối  với  Đường Stillwell  từ Ấn Độ,   Đường Ledo Road ( sau đó  có tên là đường Stillwell )   từ Ledo - Ấn Độ   đến  Miến Điện   khởi công tháng12 năm 1942.  Năm 1944,   Đường Ledo  tới Myitkyina và nối liền với  Đường Miến Điện.  Cả hai đường nay đã mất hết tầm quan trọng xưa cũ  và cần sửa chửa nhiều . Đường Miến Điện  bớt  quan trọng sau thế Chiến Thứ Hai, nhưng vẫn duy trì nối kết   với hệ thống đường bộ dài 3 400 km từ Yangon- Rangoon –Ngưỡng Quảng ( Miến Điện )  đế Trùng Khánh .   

 Xa lộ

Xây cất đường xá Vân Nam  tiếp tục rộn rịp như chưa bao giờ có : trong những năm  vừa qua , tỉnh  mở thêm những đường mới hơn bất cứ tỉnh nào khác của Trung Quốc .  Ngày nay xa lộ cao tốc – expressway   nối  Côn Minh ngang Đại Lí đến Bảo Sơn – Baoshan , Côn Minh đến Mô ? Giang- Mojiang( trên đường đến Tĩnh Hồng – Jinghong ),    Côn Minh đến Cù ? Tĩnh – QuJing , Côn Minh đến  Thạch, Thích Lâm-Shilin ( Stone Forest ) . Kế họach chánh thức  là nối mọi thị trấn chánh  và các thủ đô láng giềng với  các cao tốc vào năm 2010 và hòan tất  một  mạng lưới   đường cao tốc năm 2020. Mọi  thị trấn huyện  nay đều đã lát đường ,chạy được mọi thời tiết  từ Côn Minh ;  thị trấn cuối cùng được nối kết là Dương La – Yangla ở cực Bắc, nhưng Đô Long Giang –Dulongjiang vẫn không đến được sáu tháng mỗi năm . Và chỉ mới phân nữa làng xã Vân Nam là có đường đến được.   Xa lộ cấp hai quốc gia trải dài 958 km (595 dặm Anh ), cấp ba là 7571 km ( 4 704 dặm Anh )  và cấp 4 là 52 248 km ( 32 465km )   . Tỉnh đã hình thành một mạng lưới    đường giao thông   tỏa ra từ Côn Minh  đến Tứ Xuyên – Sichuan và Quý Châu – Guizhou , Quảng Tây và   vùng tự trị Tây Tạng , và xa hơn nữa đến Miến Điện, Lào, Việt Nam và Thái Lan . Xa lộ  chạy suốt  tỉnh Vân Nam là  cá  xa lộ quốc  gia Tàu 108 , 213,. 214, 320, 323 , 324, 326 .

 Cao tốc – Expressways

  Sau khi khai thông  Cao tốc  từ  Tô ? Long Tây-Suolongsi đến  Bình Nguyên  Kiệt –Pingyuanjie , cao tốc Lạc Phủ - Luofu   đầu tiên   giữa Vân Nam và Quảng Tây , khai thông tháng 10 năm 2007, giúp chuyên chở  vật liệu và hành khách giữa hai tỉnh thuận tiện hơn.  Cao tốc Lạc Phủ khởi đầu từ  đừơng rẽ làng Lạc Phủ giữa hai tỉnh Vân Nam và Quảng Tây   và chấm dứt  ở huyện Phù Ninh –Funing thuộc Văn Sơn – Wenshan.  Tổng chiều dài là 79.3 km   rút ngắn thời gian  di chuyễn từ Vân Nam đến Quảng Tây  xuống chỉ còn 50 phút thay vì 3 giờ rưỡi.  Cao tốc trong nội địa tỉnh Vân Nam là  các cao tốc Côn Minh – Bangkok – Vọng Các,   DaLi G 5611 từ Đại Lí đến Lý giang – Lijiang ,  Sơn Côn – Shankun  G78 từ  Sơn Tú?  – Shantou đến Côn Minh, Quảng Côn – Guangkun G80  từ Quảng Châu  đến Côn Minh,    Khải Hà- Kaihe  G 8011  từ Khải Nguyên – Kaiyuan  đến Hà Khẩu  ở biên giới với Việt Nam , 

  Đường sông -water ways

 

Tổng qúat  sông là rào cản  chuyên chở cho tỉnh. Chỉ một phần nhỏ các hệ thống sông ngòi  Vân Nam là đi lại được.  Tuy nhiên , Trung Quốc đang xây dựng một số đập  trên sông Mê Kông để  phát triễn  chúng thành những đường sông  và nguồn gốc thủy điện . Đập đầu tiên  hòan tất năm 1993 là đập Manwan như đã nói trên. Năm 1995 , Vân Nam  đầu từ 171 triệu Nhân Dân Tệ  để  thêm 907 km ( 501 dặm Anh )  cho giao thông đường sông . Tỉnh đã làm hai bến tàu  khả năng  mỗi bến  hàng năm là 300 000 đến 400 000 tấn  và 4 bến tàu  mỗi bến khả năng hàng năm là 100 000 tấn. Tổng thể tích hàng năm  chở hàng hóa là  2 triệu tấn  và 2 triệu hành khách .                              

 Phi trường

 

Tỉnh có 20 đường bay  nội địa  từ Côn Minh đi Bắc Bình , Thượng Hải , Quảng Châu, Thành Đô , Hải Khẩu , Trùng Khánh , Thẩm Dương , Cáp Nhĩ Tân –Harbin,  Vũ Hán , Lan Châu , Hạ Môn , Nam Ninh, Thẩm Dương, Quế  Dương , Tràng Sa , Quế Lâm, Lhasa và Hồng Kông  ; 10 đường    bay trong tỉnh  từ Côn Minh đi Tĩnh Hồng – Jinghong ,  Mạnh Thạch – mangshi , Lâm Thương- Lancang ,  Tengchong , Lý Giang , Đại lí , Xamgýinyilha,  Zhaotong,   Baoshan ,  và Simao  : 10   đường bay quốc tế   từ Côn Minh đi Bangkok ,  Kolkata – Calcutta, Chiêng Mai,  Yangon, Singapore,  TP HCM – Sài Gòn,  Kuala Lumpur ,  và Viên Chanh – Vientiane.   Phi trường quốc tế Côn Minh  Trường Thủy-  Changshui  khai trương ngày 28 tháng 2 năm  2012  thay thế  phi trường Côn Minh Wujiaba cũ .   

 

 Danh Lam Thắng Cảnh Vân Nam    

 Năm 2004 , lợi tức  du lịch thâu về cho tỉnh là 37 tỉ RMB , chiếm 12.6 % GDP tỉnh.        Năm 2010, tỉnh  đón chào  trên 2.3 triệu du khách ngọai quốc và   tỉnh cố đạt 4.3 triệu  khách ngoại quốc  đến trong thời gian 2012 - 2016 . Còn kém Việt Nam, năm 2013 đã có trên 7 triệu du khách  ngọai quốc. Các trung tâm  du lịch Vân Nam là : -DaLi , trung tâm  lịch sử   của hai vương quốc  Nam Châu – Namzhao và  Đại Lí –Chu Xiong là nơi ngừng đầu tiên   giũa Đại lí và Lijiang , quê huơng của tộc dân Yi và là thị trấn  xưa củ của Yi – Jing hong    trungtâm và  huyện lỵ  huyện Xishuangbanna, huyện tự trị của tộc dân Đai-   Lijiang , thị trấn của tộc dân  Naxi , được UNESCO  công nhận là Di sản Quốc tế từ năm 1997 -  Xamgyi’nyilha ( còn có tên là  Shangri-La, trước đây là   Zhongdian ), một   thị trấn  tộc dân Tây Tạng   trên cao các núi  Tây Bắc -  Thạch ( Thích) Lâm -Shilin  là một lọat núi karst ( đá vôi )   phía Đông Côn Minh -  Nguyên ( Viên ) Dương – Yuanyang nơi định cư của  tộc dân Hani , chứa nhiều ruộng bậc thang  trên núi-  Xihuangbanna   là một  cảnh tưởng  nghĩ dưỡng  quốc gia Tàu , có những hút dẫn  nổi tiếng thiên nhiên - văn hóa …   

 

           ( Irvine , Nam Ca Li , ngày  4 tháng 10 năm 2015 )