12/11/2015
Phóng Sự:
Phát triển bền vững kinh tế rừng gắn với tái cơ cấu nghành lâm nghiệp và xây dựng nông thôn mới
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn phát biểu tại Hội thảo
Ngành gỗ được xác định là một trong những ngành chủ lực của Việt nam. Tiềm năng từ việc phát triển, khai thác của ngành là rất lớn. Tính đến quý II/2015, giá trị xuất khẩu ngành chế biến gỗ đạt 6,3 tỷ USD, dự kiến sẽ đạt 7 tỷ USD vào cuối năm 2015 và 10 tỷ USD vào năm 2020.
Hiện nay, tổng diện tích rừng của nước ta hơn 13 triệu hecta (ha). Trong đó, rừng tự nhiên còn hơn 10 triệu ha. Theo đề án cơ cấu lại ngành lâm nghiệp của Bộ NN&PTNT đến năm 2020, nước ta sẽ có từ 16,2 đến 16,5 triệu ha rừng. Trong đó, rừng sản xuất chiếm 8,132 triệu ha, rừng phòng hộ gần 6 triệu ha và rừng đặc dụng chiếm khoảng 2,3 triệu ha. Tập trung phát triển rừng sản xuất, là rừng trồng khoảng 3,84 triệu ha. Quy hoạch và xây dựng các vùng trồng rừng gỗ lớn với diện tích khoảng 1,2 triệu ha để cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.
Trong hội thảo “Phát triển bền vững kinh tế rừng gắn với tái cơ cấu ngành lâm nghiệp và xây dựng nông thôn mới” tại TP. Hồ Chí Minh vào ngày 03/11/2015, ông Hà Công Tuấn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phát biểu: "Thực hiện tái cơ cấu ngành lâm nghiệp qua việc triển khai bốn kế hoạch hành động gồm: Nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị rừng trồng sản xuất giai đoạn 2014-2020; Nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm gỗ qua chế biến giai đoạn 2014-2020; Phát triển kinh tế hợp tác và liên kết theo chuỗi giá trị sản phẩm trong lâm nghiệp giai đoạn 2014-2020; Phát triển thị trường gỗ và sản phẩm gỗ giai đoạn 2014-2020"
Ông Hồ Xuân Hùng, nguyên Thứ trưởng Bộ NN& PTNT, Chủ tịch Tổng hội NN& PTNT cho biết: "Cần tái cơ cấu để phát triển ngành lâm nghiệp nhằm phát triển bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới. Vì hiện nay, Việt Nam đang hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới với các hiệp định thương mại (TPP, FTA…) thì việc xuất khẩu các mặt hàng gỗ và nguyên liệu đòi hỏi đáp ứng quy định của các chứng chỉ, công ước quốc tế, các tiêu chuẩn chất lượng, kích cỡ, tuổi gỗ cũng như nguồn gốc, nhưng với tình trạng khai thác rừng thiếu quy hoạch như hiện nay thì không chỉ xuất khẩu gỗ dăm sẽ gặp nhiều khó khăn mà còn tác động mạnh mẽ đến ngành chế biến gỗ.
Tại Hội thảo các đại biểu tập trung phân tích những khó khăn, hạn chế trong phát triển rừng và ngành chế biến gỗ của nước ta hiện nay. Trong 10 năm (2004 – 2014) hiệu quả kinh tế từ ngành trồng rừng, khai thác, chế biến gỗ và các loại lâm sản của nước ta rất thấp. Tổng số tiền nộp ngân sách nhà nước của các nông, lâm trường chỉ được 1.809 tỷ đồng. Với 642 nông, lâm trường được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, chiếm 90% tổng diện tích đất đang sử dụng.
Ông Phạm Bá Ngãi, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Nông nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp& Phát triển nông thôn cho biết: “Hiện nay, người dân sản xuất trên rừng vàng của nước ta còn nghèo. Kinh tế hộ trong lâm nghiệp của đang bộc lộ nhiều hạn chế, manh mún và chia lẻ, trong khi liên kết sản xuất thì rất kém. Các công ty lâm nghiệp thì chưa giữ được vai trò làm nòng cốt. Cơ chế chính sách của chúng ta về phát triển kinh tế rừng còn thiếu đồng bộ. Bên cạnh đó, việc quy hoạch rừng của nhiều địa phương thì luôn bị phá vỡ. Chuyển đổi mục đích sử dụng rừng cho những mục đích khác đang chịu sức ép rất mạnh. Đây là những hạn chế mà chúng tôi cho rằng rất nổi bật”
Toàn cảnh hội thảo
Dấu hiệu phát triển tích cực của ngành lâm nghiệp
Giá trị sản xuất ngành lâm nghiệp tiếp tục tăng trưởng mạnh, đạt bình quân 6,57%/năm so với 5,03%/năm giai đoạn 2012-2012, vượt mục tiêu đề án đặt ra là 5,5-6%/năm. Trong đó, 9 tháng đầu năm 2015, giá trị sản xuất làm nghiệp tăng 7,8% (cùng kỳ năm 2014 tăng 6,01%). Đây là mức tăng trưởng cao nhất của ngành từ trước đến nay, ước cả năm đạt 7,0-8,0%.
Giá trị xuất khẩu đồ gỗ và lâm sản tăng trưởng mạnh, gấp 2 lần trong vòng 5 năm, từ 3,035 tỷ USD/năm giai đoạn 2010-2012 lên 6,267 tỷ USD/năm giai đoạn từ 2013 đến nay. Trong 6 tháng đầu năm 2015, trong bối cảnh thị trường quốc tế diễn biến phức tạp, giá trị xuất khẩu mặt hàng nông sản chủ lực của nước ta bị suy giảm nghiêm trọng như cà phê, gạo, thuỷ sản. Kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ và lâm sản vẫn tiếp tục tăng, đạt 5,5 tỷ USD (tính đến ngày 10/10/2015), tăng 85%. Dự báo kim ngạch xuất khẩu năm 2015 đạt khoảng 6,8-7,0 tỷ USD.
Đa số các đại biểu cho rằng, để phát triển bền vững kinh tế rừng gắn với xây dựng nông thôn mới, yêu cầu bức thiết được đặt ra hiện nay là phải tái cơ cấu ngành lâm nghiệp. Việc tái cơ cấu cần đáp ứng được yêu cầu nâng cao giá trị, gia tăng sản phẩm và dịch vụ môi trường rừng; từng bước đáp ứng nhu cầu gỗ, lâm sản cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu; tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo cho người dân ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nhà nước cần có chính sách cụ thể nhằm tạo điều kiện thuận lợi để nông dân, hộ gia đình liên kết với doanh nghiệp để tổ chức sản xuất lâm nghiệp quy mô lớn. Đối với các công ty lâm nghiệp được hình thành từ lâm trường quốc doanh, cần nhanh chóng chuyển đổi sang các hình thức khác như cổ phần hóa, chuyển đổi sang Ban quản lý rừng hoặc giải thể các đơn vị hoạt động không hiệu quả. Qua hội thảo này, các ý kiến của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và các chuyên gia được đề xuất với Chính phủ nhằm đưa ra những giải pháp khả thi, nâng cao hiệu quả kinh tế và sức cạnh tranh của ngành lâm nghiệp Việt Nam trong thời kỳ hội nhập.
Ngọc Huệ - Diệp Lục Tố
