Về Cây Phượng Vàng
Schzolobium excelsum
Khoảng cuối thập niên 1970, vào một buổi sáng hai người nhân viên của tôi lên gặp tôi- Xin phép thủ trưởng, cho chúng tôi đi chặt giúp một nhành cây cho đoàn khách từ thành phố HCM đến thăm trường” . Họ xin tôi cho mượn thang và dây an toàn.
Tôi đồng ý và bảo” tôi cho mượn tôi luôn! “Vì nói đến chuyện cây cối thì tôi rất thích, trong thâm tâm xem nó là cây gì ?
Thì ra đó là một cây trong khu sưu tập cây của trung tâm thực nghiệm canh nông trồng từ thời Pháp., cây này tôi đã biết từ lâu, gọi là cây vàng anh từ dân dã gọi như thế, vì nó cho hoa vàng. Cây to hơn một người ôm, hai ông lính của tôi không cách nào leo lên được.Tôi lên tiéng với đoàn khách “ Quí vị ở đây làm cho người leo bị ảnh hưởng khó leo lắm, quí vị hãy đi đâu đó chừng một giờ sau trở lại, tôi sẽ chỉ đạo họ leo cho”. Khi đoàn khách đi rồi tôi mới lên tiếng “ Các chú khoe các chú là bộ đội giỏi leo trèo, nhưng rỏ ràng các chú chẳng biết leo cây và theo đó các chú thấy cao các chú sợ rồi !” Nói thế vì chính tôi là người leo, khi tôi đang cưa nhánh cây , thì nhóm khách ấy trở lại có thể nghĩ là đám lính tôi đã nhận tiền leo không được, có khi bỏ về, nhưng giữ lời hứa họ không vào mà ngồi uống nước mía ở ngoài lộ, khi thấy nhánh cây rơi xuống thì họ mới vào và lên tiếng ngay “ Chào Thầy, không ngờ thầy trèo cây giỏi quá !- Sao lại gọi tôi bằng thầy ? – Vì cô nước mía ngoài kia lên tiếng chính thầy là thầy của cô ấy. Tôi cười trả lời “ không phải dân thủy lâm thì không có quyết tâm đâu ! “
Lần đó ngoài việc lấy nhánh cây, thì chúng tôi đã nhặt hạt của cây này tới cả bao cát lận ( cả chục ký lô) vì biết bao mùa hoa rồi, hạt rụng như một nền sõi.,
Khoảng năm 1999 từ bức ảnh của nhiếp ảnh gia Văn Thương làm tôi chú ý đến cây này và đặt tên cho nó là PHƯỢNG VÀNG đơn giản nó cùng họ với cây Phượng Vĩ và cho hoa màu vàng. Mùa hoa năm đó tôi có được mấy chục hạt, ương thành công được một số và nghĩ rằng đợt lây hạt của nhóm nghiên cứu ở thành phố HCM đã ương, đã có nhiều cây rồi ? nào ngờ loạt cây ương của tôi 1999 là loạt cây đầu tiên của một trong 2 cây được di thực vào trồng ở Việt Nam từ 1929, ngoài cây ở đây còn một cây nữa ở thảo cầm viên Sài gòn theo tài liệu từ anh Huỳnh Minh Bảo cho biết đã chết trước 1945?
Ngày đó muốn có hạt tôi phải mua, đầu tiên là 500 đồng rồi 1.000 đồng rồi 2.000 đồng một hạt, vì người nhặt neo giá bảo rằng ở Sài gòn có người đặt mua….
Việc có hạt giống, việc gieo ươm, tôi cho là việc bình thường. Điều đáng nói là bao năm rồi, biết bao hạt đã rơi rụng không hề thấy cây con mọc tự nhiên. Đợt ương đầu tiên đó, một số cây giống đã được trồng ở Công viên Tao Đàn, Thảo cầm Viên thành phố HCM, huyện Dương Minh Chấu Tây Ninh, khu du lịch Bửu Long, trường Ngọc Lâm Tân Phú tỉnh Đồng Nai, Chùa Phước Huệ Bảo Lộc…
Tháng 4 năm 2007. một cơn lốc lớn đã làm gảy ngang thân cân thân cây me. Năm 2008 một số cây đã cho hoa…
Và mãi đến năm nay 2017, dịp tết Đinh Dậu, ở Dinh Linh tại trường Lê Lợi và chùa Phổ Đà.
Tại Bảo Lộc ở Chùa Bát Nhã, nhà thờ Tân Thanh, khu sinh thái Tâm Liên, trường Cao Đẳng Công Nghệ và Kinh tế Bảo Lộc .. đồng loạt nở hoa là điểm đến của rất nhiều khách du xuân …..
Bùi Tho
